Η εβδομάδα που πέρασε ήταν αξιοσημείωτη όσον αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε διάφορα μέτωπα, με σημαντικότερη ίσως την έναρξη των απευθείας συνομιλιών Ρωσίας και Ουκρανίας. Οι εξελίξεις αυτές ανέδειξαν ένα μεγάλο ευνοούμενο, την Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το μότο του Τούρκου προέδρου θα μπορούσε να είναι το «η γεωγραφία καθορίζει το πεπρωμένο», αναφέρει σε ανάλυσή του το Atlantic Council προσθέτοντας ότι ο Ερντογάν κατάφερε να επιτύχει την περασμένη εβδομάδα τρεις γεωπολιτικές νίκες που υπογραμμίζουν το πλεονέκτημα μεγέθους, στρατιωτικής ικανότητας και –ίσως κυρίως–γεωγραφικής θέσης της Τουρκίας, που του εξασφαλίζουν μεγάλη επιρροή.
Μάλιστα, όπως σημειώνεται, ο Τούρκος πρόεδρος μπόρεσε να επιτύχει αυτές τις νίκες παρά το γεγονός ότι στο εσωτερικό της χώρας αντιμετώπισε ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα διαμαρτυρίας των τελευταίων χρόνων, το οποίο προκάλεσε η σύλληψη και φυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και βασικού πολιτικού του αντιπάλου Εκρέμ Ιμάμογλου.
Δεν είναι έτσι περίεργο που ο Τούρκος πρόεδρος εκμεταλλεύεται τη «σοδειά» του στα διεθνή ζητήματα για να υποστηρίξει την θέση του στο εσωτερικό, σχολιάζει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Atlantic Council, Frederick Kempe, που υπογράφει την ανάλυση.
Οι τρεις νίκες του Ερντογάν
- Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να άρει τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Συρία. Η Τουρκία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ– και εχθρού του Ερντογάν-, ο οποίος κυβερνούσε τη Συρία από το 2000, όταν διαδέχθηκε τον πατέρα του. Δεν εντυπωσιάζει λοιπόν που ο Τραμπ συμπεριέλαβε τον Ερντογάν στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και τον πρόεδρο της Συρίας Αχμέντ αλ-Σαράα.
- Η ανακοίνωση της απόφασης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) να διαλυθεί και να εγκαταλείψει την ένοπλη δράση, στο πλαίσιο μιας νέας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας με την Τουρκία. Βέβαια, όπως σημειώνεται, δεν αποκλείεται το PKK να «σπάσει» σε μικρότερες ομάδες εξαπολύοντας επιθέσεις στην Τουρκία, αλλά προς το παρόν, η εξέλιξη εκλαμβάνεται ως νίκη για την ασφάλεια της χώρας.
- Οι πρώτες άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων αξιωματούχων από τον Μάρτιο του 2022 έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη, με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο να μετέχει επίσης από μια συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στην τουρκική πόλη της Αττάλειας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να μην εμφανίστηκε, κάτι που απέτρεψε τον Τραμπ να ταξιδέψει στην Τουρκία, και η δίωρη συνάντηση των δύο μερών φαίνεται να απέβη άκαρπη. Ωστόσο, οι συνομιλίες ανέδειξαν την ικανότητα του Ερντογάν να συναναστρέφεται τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο, παρόλο που εφοδιάζει την Ουκρανία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Μπορεί κάποτε η Δύση να έβλεπε στον Ερντογάν ένα λαϊκιστή και αυταρχικό ηγέτη με προβληματική αντίληψη της οικονομίας και γεωπολιτικές φιλοδοξίες που φτάνουν τις φαντασιώσεις, ωστόσο, αυτό που είπε ο Τούρκος ηγέτης τον περασμένο Δεκέμβριο ότι «η Τουρκία είναι μεγαλύτερη από την Τουρκία» και ότι «η γεωγραφία της καρδιάς μας φτάνει πολύ πέρα καθώς ως έθνος, δεν μπορούμε να περιορίσουμε τον ορίζοντά μας στα 782.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα» μοιάζει σήμερα πιο αληθινό, εκτιμάει ο Kempe.
Τονίζει πάντως ότι καμία από τις τρεις αυτές νίκες δεν είναι μόνιμες. Παράλληλα, υπάρχουν άλλα πιεστικά ζητήματα, όπως το εάν ο Ερντογάν θα μπορέσει να διαχειριστεί με επιτυχία τις σχέσεις με το Ισραήλ, δεδομένων των ανησυχιών του Ισραήλ για την ασφάλεια σχετικά με την διευρυμένη τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Συρία.
Ωστόσο, όλα αυτά αποδεικνύουν ότι ο Ερντογάν εξακολουθεί να εστιάζει στην προστασία τόσο της κληρονομιάς όσο και της μακροβιότητάς του μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία. «Προς το παρόν, ο Ερντογάν και η Τουρκία έχουν αποκτήσει σημασία ως απαραίτητος παίκτης σε διάφορες περιοχές, από τη Μαύρη Θάλασσα έως το Λεβάντε και από την Κεντρική Ασία έως την Ευρώπη, όπου ο τουρκικός στρατός θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο εάν η Ευρώπη θέλει να έχει τα μέσα να παρέχει την ασφάλεια της Ουκρανίας – και τη δική της», καταλήγει.
Πηγή: Ναυτεμπορική
