Μαρίνος Σιζόπουλος*
Άρθρο του Προέδρου της ΕΔΕΚ κ. Μαρίνου Σιζόπουλου στην επετειακή έκδοση για τα 25 χρόνια ζωής του οικονομικού περιοδικού nomisma
Δέκα χρόνια μετά την πρωτοφανή και ιδιαίτερα σκληρή για το λαό και την οικονομία μας κρίση του 2013 και ενώ, τόσο οι δείκτες της οικονομίας, όσο και το βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας, άρχισαν να επανέρχονται σε ικανοποιητικά επίπεδα, που καθιστούσαν τη διαβίωση υποφερτή, τέσσερα απανωτά, απρόβλεπτα και εξωγενή διεθνή προβλήματα, έθεσαν όλους μας σε εγρήγορση και περισυλλογή.
Ήταν η πανδημία του κορωνοϊού, ακολούθησε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πόλεμος στη Γάζα και προσφάτως οι επιθέσεις κατά της εμπορικής ναυτιλίας από τους φανατικούς ισλαμιστές Χούθι της Υεμένης.
Το μικρό μέγεθος της κυπριακής οικονομίας παρέχει μεν την ευχέρεια για ευελιξία και τη λήψη μέτρων, που μπορεί να δώσουν άμεσα και σύντομα αποτελέσματα, ταυτόχρονα όμως διαμορφώνει και ένα ευάλωτο περιβάλλον, επιρρεπές σε απρόσμενες διεθνείς εξελίξεις.
Είναι γι’ αυτό που απαιτείται η χάραξη μιας ιδιαίτερα προσεκτικής οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, η οποία να διασφαλίζει την αντοχή της οικονομίας σε πιέσεις, χωρίς όμως να θυσιάζεται η κοινωνική ευαισθησία και η προστασία των μικρομεσαίων και ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
Οι θυσίες του λαού τα προηγούμενα χρόνια, δημιούργησαν μια στοιχειωδώς ανθεκτική ασπίδα στην κυπριακή οικονομία, με αποτέλεσμα, παρά τις δυσμενείς διεθνείς συγκυρίες, το 2023 οι δείκτες της οικονομίας να έχουν καταγράψει ικανοποιητικές επιδόσεις. Παρ΄ όλα αυτά σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να οδηγηθούμε σε εφησυχασμό. Δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Η επίτευξη μακροοικονομικής σταθερότητας και τα ισχυρά δημόσια οικονομικά είναι το κλειδί για την περαιτέρω αναβάθμιση της οικονομίας.
Ωστόσο, απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία της πραγματικής οικονομίας, είναι η δημιουργία συνθηκών κοινωνικής συνοχής, η απουσία της οποίας θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα.
Για αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής, η οποία μετά την κρίση του 2012-13 διαταράχθηκε σε μεγάλο βαθμό, επιβάλλεται η λήψη περαιτέρω στοχευμένων μέτρων, ώστε:
- Nα ενισχυθεί η μεσαία τάξη και να σμικρυνθεί η οικονομική ανισότητα μεταξύ των χαμηλών και των υψηλών εισοδημάτων
- H κατανομή των εσόδων από την οικονομική ανάπτυξη να είναι κατά το δυνατόν ομοιόμορφη και όχι προς όφελος των ολίγων και σε βάρος των πολλών
- Nα ενισχυθεί ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας, ώστε η πατρίδα-μας να αποκτήσει σχετική επάρκεια σε προϊόντα πρώτης ανάγκης και να μειωθεί η εξάρτηση από τρίτες χώρες. Η Ουκρανική κρίση επιβεβαίωσε αυτή την αναγκαιότητα για ακόμα μια φορά
- Nα χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη νέων καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας.
Η οικονομία μας δεν πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά σε τομείς όπως ο τουρισμός, η οικοδομική βιομηχανία και οι υπηρεσίες. Τομείς ιδιαίτερα ευαίσθητοι που επηρεάζονται από εξωγενείς και απρόβλεπτους παράγοντες. Χωρίς να τους εγκαταλείπουμε οφείλουμε να επενδύσουμε και σε άλλους πλέον σταθερούς.
Στο πλαίσιο ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε πρόσθετα μέτρα μείωσης των μη παραγωγικών δαπανών και αύξησης των εσόδων.
- Αύξηση της παραγωγικότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας. Προώθηση μετρήσιμων κριτηρίων καθορισμού της παραγωγικότητας ώστε οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες να κατανέμονται ανάλογα. Η αύξηση της παραγωγικότητας θα μειώσει και τις δαπάνες.
- Περαιτέρω μείωση των καθολικών επιδομάτων και αντικατάσταση με στοχευμένα επιδόματα νέου τύπου
- Αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα για συγχρηματοδότηση έργων
- Θέσπιση αυστηρής διαδικασίας για τον προϋπολογισμό της δαπάνης εκτέλεσης διαφόρων έργων
- Καθορισμός νέου τρόπου παραχώρησης των αυξήσεων σε συντάξεις και μισθούς με στόχο την ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων
- Προώθηση της εκτέλεσης αναπτυξιακών έργων ανταποδοτικού χαρακτήρα
- Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας σε ζωτικούς τομείς της οικονομίας που μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και κατ΄ επέκταση των κρατικών εσόδων π.χ. Κτηματολόγιο, Πολεοδομία.
- Φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών λόγω της τρομακτικής αύξησης των δανειστικών επιτοκίων και των μηδενικών καταθετικών επιτοκίων.
- Περαιτέρω καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής
Η οικονομία πρέπει να μείνει μακριά από λαϊκισμούς, να αξιοποιεί τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και να μην υιοθετεί αβασάνιστα οτιδήποτε προτείνεται ή επιβάλλεται από τις Βρυξέλλες ή τη Φρανκφούρτη και κυρίως να έχει καθοδηγητικό φάρο την κοινωνική ευαισθησία.
Καταξιωμένο και σοβαρό το nomisma
Είκοσι πέντε χρόνια συνεχούς κυκλοφορίας, ειδικά σε περιόδους που η έντυπη δημοσιογραφία πλήττεται καίρια από οικονομικές και αξιακές κρίσεις, αποτελεί κατόρθωμα, αλλά και αποδεικνύει την ποιότητα του περιοδικού Nomisma, το οποίο έχει καταξιωθεί στη συνείδηση των εμπλεκομένων στην οικονομική ζωή, ως ένα έγκυρο, σοβαρό και υποβοηθητικό για την αντίληψη της οικονομικής κατάστασης, έντυπο.
Είναι σημαντικό, έντυπα με αντικείμενο ειδικά θέματα, όπως η οικονομία, που απαιτούν επιστημονική, τεχνοκρατική ανάλυση δεδομένων και ασφαλή συμπεράσματα ως προς την πρόβλεψη, να λειτουργούν με αντικειμενικότητα και χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, για να επιτελέσουν σωστά το ρόλο τους.
Η 25χρονη πορεία του περιοδικού σας και ο σεβασμός που κέρδισε τόσα χρόνια, αποδεικνύει ότι είναι ένα πραγματικά χρήσιμο εγχειρίδιο, γι’ αυτούς που θέλουν να είναι ενημερωμένοι σφαιρικά και σε βάθος και όχι επιδερμικά.
Εύχομαι να συνεχίσετε την επιτυχημένη πορεία σας όπως και τα προηγούμενα 25 χρόνια.
*Πρόεδρος ΕΔΕΚ