Μάριος Ηλία *
Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κυπριακές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, είναι η ασύμμετρη πίεση που υφίσταται λόγω της ενεργειακής ακρίβειας και των εξωγενών πληθωριστικών πιέσεων. Το υψηλό κόστος ρεύματος εξαντλεί τα ρευστά διαθέσιμα των επιχειρήσεων και απειλεί τον κύκλο βιωσιμότητας ακόμα και υγιών μονάδων.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο έντονο λόγω της επιβολής 19% ΦΠΑ στους τελικούς λογαριασμούς ρεύματος. Αυτή η πρόσθετη επιβάρυνση, στην πράξη λειτουργεί ως ένας αχρείαστος «φόρος στην παραγωγή», ο οποίος αποδυναμώνει έτι περαιτέρω την ήδη δυσχερή θέση των επιχειρήσεων. Στην ουσία όμως πρόκειται για μια αχρείαστη λογιστική πράξη, καθώς ο ΦΠΑ που επιβάλλεται στις επιχειρήσεις συμψηφίζεται (set-off) στο τέλος κάθε τριμήνου και δεν αποφέρει τελικό φορολογικό όφελος στο κράτος, αλλά ούτε και επηρεάζει τα δημόσια οικονομικά. Πρόκειται για μία προσωρινή αφαίμαξη ρευστότητας από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις χωρίς σοβαρό λόγο, ιδιαίτερα στις σημερινές δύσκολες συνθήκες.
Σε αυτό το πλαίσιο, καταθέτω τη δική μου πρόταση για μηδενισμό του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα για τις επιχειρήσεις (από το 19% στο 0%) ως άμεσο και ουσιαστικό μέτρο στήριξης της απασχόλησης και της οικονομικής σταθερότητας. Μια τέτοια ρύθμιση δεν αντίκειται στη φιλοσοφία των ευρωπαϊκών κανονισμών, καθώς, ως γνωστό, η ίδια η Ένωση δίνει ευελιξία στα κράτη-μέλη για την προσαρμογή των συντελεστών ΦΠΑ σε βασικά αγαθά. Η κυβέρνηση μπορεί να αξιοποιήσει αυτή τη δυνατότητα, εφαρμόζοντας το μέτρο με ασφαλιστικές δικλείδες μη απώλειας δημοσιονομικών εσόδων σε δικαιούχες επιχειρήσεις (στη βάσει κριτηρίων), καθώς και περιορισμούς σε φορολογουμένους που δεν έχουν πλήρες δικαίωμα έκπτωσης. Στην περίπτωση της Κύπρου, η ενεργειακή επάρκεια και η οικονομική επιβίωση των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας είναι μια απολύτως επείγουσα προτεραιότητα. Εξάλλου, τις προηγούμενες βδομάδες είδαμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ελαφρύνει τα μέτρα πράσινης μετάβασης καθώς και τον αρμόδιο Επίτροπο να δεσμεύεται για αξιοποίηση των εναρμονισμένων φορολογιών ώστε η ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών – επιχειρήσεων να ευθυγραμμιστούν με τις ενεργειακές – περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Στην πράξη, το μηδενικό ΦΠΑ στους λογαριασμούς ρεύματος των επιχειρήσεων θα έχει πολλαπλά οφέλη στην κυπριακή οικονομία:
- Άμεση ενίσχυση της ρευστότητας.
- Δυνατότητα ανακατεύθυνσης πόρων προς κρίσιμους τομείς (προσωπικό, εξοπλισμός, τεχνολογία, ενεργειακή αναβάθμιση).
- Στήριξη της ανταγωνιστικότητας των κυπριακών επιχειρήσεων έναντι των ευρωπαϊκών.
- Αποτροπή λουκέτων και απώλειας θέσεων εργασίας.
- Μηδενική δημοσιονομική επιβάρυνση, καθώς πρόκειται για φορολογική ρύθμιση και όχι για επιδότηση.
Περιττό να αναφέρουμε ότι η μείωση του ΦΠΑ στο 0% για το ρεύμα των επιχειρήσεων δεν είναι απλώς μία λογιστική διευκόλυνση, αλλά μια πολιτική απόφαση με ξεκάθαρο κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσημο. Δεν μπορούμε να ζητούμε από τις επιχειρήσεις μας να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να καινοτομήσουν, αλλά την ίδια ώρα να τις επιβαρύνουμε με αχρείαστους φόρους.
Μηδέν ΦΠΑ στο ρεύμα για τις επιχειρήσεις είναι μία λύση ρεαλιστική, εφαρμόσιμη και απολύτως αναγκαία. Μια λύση που θα βοηθήσει άμεσα και ουσιαστικά την πραγματική οικονομία και τις μικρομεσαίες μας επιχειρήσεις.
* Οικονομολόγος, Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ
