Του Στρατή Ματθαίου*
Είναι κοινή πεποίθηση ότι το 2024 θα είναι έτος ορόσημο για τη δημόσια υπηρεσία. H μεταρρύθμιση που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου αναμένεται να φέρει σημαντικές αλλαγές, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για τη δημόσια υπηρεσία και τους πολίτες. Η ψηφιακή μετάβαση και ο εκσυγχρονισμός της κρατικής μηχανής παραμένει το μεγαλύτερο στοίχημα.
Ως ΠΑΣΥΔΥ οραματιζόμαστε την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να είναι πιο λειτουργική και πιο αποδοτική για τους πολίτες. Μάλιστα πιστεύουμε ότι σε αυτή τη διαδικασία η ΠΑΣΥΔΥ μπορεί και πρέπει να έχει ρόλο πρωταγωνιστικό.
Προς την κατεύθυνση αυτή έχουμε ήδη καταθέσει σειρά μέτρων που μπορούν να καταστήσουν τη δημόσια υπηρεσία πιο πολιτοκεντρική και πιο αποτελεσματική. Μεταξύ άλλων έχουμε αναδείξει την ανάγκη για ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης της δημοσίας υπηρεσίας και της Ηλεκτρονικής Πύλης Διακυβέρνησης (e-government) και για αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας με την απλοποίηση των εγγράφων και των διαδικασιών διεκπεραίωσης του υπηρεσιακού έργου, στο πρότυπο της λειτουργίας των Κέντρων Εξυπηρέτησης του Πολίτη κ.α.
Θέση της ΠΑΣΥΔΥ είναι ότι η δημόσια υπηρεσία θα πρέπει να μετεξελιχθεί προοδευτικά σε ένα μεγάλο Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη (one stοp shop). Μόνο τότε θα είμαστε σε θέση να ισχυριστούμε ότι η κρατική μηχανή έχει πραγματικά εκσυγχρονιστεί σε βαθμό που να μπορεί να διαπιστώνει την αλλαγή ο κάθε πολίτης στην καθημερινότητά του.
Ως Οργάνωση, είμαστε έτοιμοι και αποφασισμένοι να προχωρήσουμε σε τομές εκεί όπου απαιτείται. Δεν μας φοβίζουν οι αλλαγές, νοουμένου ότι γίνονται στον σωστό χρόνο, με τον σωστό τρόπο, προς όφελος του πολίτη.
Η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα
Όπως είναι γνωστό, η νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024. Ωστόσο, οι πλείστες από τις ουσιώδεις πρόνοιες αυτής της Νομοθεσίας θα ολοκληρωθούν εντός του έτους. Ειδικότερα, το νέο σύστημα αξιολόγησης και οι διενεργούμενες αξιολογήσεις θα ολοκληρωθούν περί τα τέλη Μαρτίου, ενώ οι οποιεσδήποτε προαγωγές περιλαμβανομένων και των διατμηματικών, υπολογίζεται να διενεργηθούν κατά το 2ο εξάμηνο του 2024.
Υπό το φως των πιο πάνω δεν είμαστε ακόμα σε θέση να προβλέψουμε επακριβώς τι μπορεί να προκύψει το επόμενο χρονικό διάστημα. Διαισθανόμαστε, ωστόσο, ότι είναι πιθανόν να υπάρξουν προβλήματα και δυσλειτουργίες. Είναι με αυτό το σκεπτικό που ως ΠΑΣΥΔΥ καταθέσαμε αίτημα αναβολής. Κατά την άποψή μας οι διεργασίες έγιναν μέσα σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα πάνω σε ζητήματα για τα οποία χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για διαβούλευση. Επιπρόσθετα, το αίτημα για αναβολή, στηριζόταν στη διεθνώς αποδεκτή αρχή ότι τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να προωθούνται σταδιακά και με προσεκτικά βήματα και να τυγχάνουν δοκιμαστικής εφαρμογής.
Επιπρόσθετα, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακόμα τίποτα για τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούν τα Εξεταστικά Κέντρα, με ποιο τρόπο θα διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα και η αμεροληψία τους, ο τύπος των εξετάσεων, η μοριοδότηση των κριτηρίων κ.α.
Όσον αφορά τα Σχέδια Υπηρεσίας για τις θέσεις διατμηματικής προαγωγής και πρώτου διορισμού και προαγωγής, στη συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν οριστικοποιηθεί, έχουν προωθηθεί για νομοτεχνικό έλεγχο και εκκρεμεί η έγκρισή τους από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή.
Σύστημα αξιολόγησης
H πιο σοβαρή πτυχή της μεταρρύθμισης είναι το νέο σύστημα αξιολόγησης. Ήταν διαχρονική θέση της ΠΑΣΥΔΥ ότι θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί η ισοπεδωτική κριτική για την απόδοση των δημοσίων υπαλλήλων.
Πιστεύουμε, όμως, ότι ο τρόπος με τον οποίο έχει προωθηθεί αυτή η πτυχή της μεταρρύθμισης, δεν ήταν ο ενδεδειγμένος. Εκφράσαμε τις έντονες ανησυχίες μας για το γεγονός ότι η εκπαίδευση των αξιολογούντων έγινε ετεροχρονισμένα, αφού τα εργαστήρια για την εν λόγω εκπαίδευση προγραμματίστηκαν να αρχίσουν τον Οκτώβριο του 2023 και να ολοκληρωθούν τον Φεβρουάριο του 2024, τη στιγμή που η αξιολόγηση αφορά στην περίοδο μεταξύ 1.1.2023 – 31.12.2023. Μέχρι στιγμής, δεν έχει προγραμματιστεί καμία εκπαίδευση για τους αξιολογούμενους υπαλλήλους. Ως αποτέλεσμα αυτής της καθυστέρησης, δεν έχει δοθεί η δυνατότητα επαρκούς κατανόησης και αφομοίωσης του νέου συστήματος από τους αξιολογητές και τους αξιολογούμενους, ενώ δεν δόθηκε η ευκαιρία δοκιμαστικής/πιλοτικής εφαρμογής του. Υπό αυτά τα δεδομένα, ελλοχεύει ο κίνδυνος για σειρά ενστάσεων και αμφισβητήσεων ή ακόμα και για δικαστικές προσφυγές.
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι την πλήρη εφαρμογή της μεταρρύθμισης θα χρειαστεί χρόνος και παρά τις ανησυχίες μας για τα χρονικά περιθώρια, θα εργαστούμε σκληρά και θα λειτουργήσουμε εποικοδομητικά προκειμένου να εφαρμοστεί ομαλά και με επιτυχία.
Με συνέπεια και υπευθυνότητα θα εργαστούμε και για την υλοποίηση του οράματος για μια εκσυγχρονισμένη και ψηφιοποιημένη δημόσια υπηρεσία, που να αποδίδει καλύτερα και να παράγει περισσότερο με επίκεντρο την εξυπηρέτηση του πολίτη, των επιχειρήσεων και ευρύτερα της κοινωνίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ΠΑΣΥΔΥ θα πραγματοποιήσει αρχές Φεβρουαρίου ειδική ημερίδα για το θέμα της μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων μερών. Ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας είναι ένα στοίχημα που αφορά όλους και πρέπει να το κερδίσουμε.
*Γ.Γ. ΠΑΣΥΔΥ
