Μάριος Κάρογιαν*
Άρθρο του Προέδρου της ΔΗΠΑ κ. Μάριου Κάρογιαν στην επετειακή έκδοση για τα 25 χρόνια ζωής του οικονομικού περιοδικού nomisma
Το κράτος καλείται να διαμορφώσει, ως εκ τούτου, το όραμα για την κυπριακή οικονομία του μέλλοντος. Καλείται να τολμήσει την επένδυση σε ριζοσπαστικά και ρηξικέλευθα μέτρα. Καλείται παράλληλα να παραμείνει προσηλωμένο στις δημοσιονομικές μας δυνατότητες. Έτσι θα οδηγήσουμε τη χώρα σε ακόμη καλύτερες μέρες οικονομικής ασφάλειας και ευημερίας
Η κυπριακή οικονομία, μετά από μια μακρόχρονη και επώδυνη δοκιμασία, επανέρχεται σε τροχιά σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Για πρώτη φορά, μετά από δώδεκα συναπτά έτη, ανακτά το χαμένο έδαφος επιστρέφοντας στο επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας, μετά τις αλλεπάλληλες αξιολογήσεις των οίκων αξιολόγησης.
Οι σημαντικές επιδόσεις, που αποτυπώνονται στους βασικούς οικονομικούς δείκτες, επιβεβαιώνουν πως η κυπριακή οικονομία παραμένει ανθεκτική και αξιόπιστη παρά τα διαθρωτικά προβλήματα, που εξακολουθούν να υπάρχουν και παρά τις τεκτονικές γεωπολιτικές αλλαγές που συντελούνται, καθιστώντας ρευστό το διεθνές περιβάλλον και επιφέροντας πολλαπλές κατακλυσμιαίου χαρακτήρα επιπτώσεις στις πολιτικές, οικονομικές , κοινωνικές και δημογραφικές ισορροπίες.
Η εικόνα της οικονομίας μας αλλάζει χάρη στις θυσίες του κυπριακού λαού, τη συνετή διαχείριση των προηγούμενων ετών και την υπεύθυνη και νοικοκυρεμένη διαχείριση της σημερινής διακυβέρνησης.
Παρόλες τις θετικές ενδείξεις, αφόρητες παραμένουν οι πληθωριστικές πιέσεις και η ακρίβεια, όπως και οι πιέσεις από το μεταναστευτικό. Η οικονομία μας παραμένει εκτεθειμένη στην κακοδιαχείριση του ΓΕΣΥ, στις κρατικές εγγυήσεις, στις αλόγιστες δαπάνες – σπατάλες και στην καθυστέρηση μετάβασης στην πράσινη οικονομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο «βραχνάς» των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και των Εκποιήσεων είναι εξίσου μεγάλη πρόκληση για τη χώρα. Το πλαίσιο προστασίας δανειοληπτών, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, προσδοκούμε να προσφέρει άμεσα τις απαιτούμενες λύσεις, ενώ επιτακτική κρίνεται η μείωση των δανειστικών επιτοκίων και η επιβράβευση συνετών δανειοληπτών.
Μέσα από αυτό το σκηνικό, αναδύεται μια τεράστια ευκαιρία, που απορρέει από από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συμμόρφωση στις υποχρεώσεις μας θα συντείνει στην πρωτοφανή κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων και στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, στοιχεία που θα βοηθήσουν στη βελτίωση διαρθρωτικών προβλημάτων και στην αύξηση της παραγωγικότητας.
Τεράστια είναι η πρόκληση για στήριξη των συμπολιτών μας σε θέματα ενέργειας. Μπορούμε και επιβάλλεται να δώσουμε ώθηση στην ενεργειακή αυτονόμηση όλων των οικιστικών μονάδων της χώρας. Η αποφυγή διπλής φορολογίας στα καύσιμα είναι επίσης ένα σημαντικό μέτρο που επείγει να υιοθετηθεί.
Περαιτέρω, σημειώνω την αδήριτη ανάγκη να διαφοροποιήσουμε και να εμπλουτίσουμε τις πηγές του εθνικού εισοδήματος της χώρας. Η υιοθέτηση της πρότασης μας, για «επιστροφή στις ρίζες μας» δια μέσου της ενίσχυσης του πρωτογενή τομέα και της αύξησης εισοδήματος από την πρωτογενή παραγωγή, μπορεί να αποβεί ωφέλιμη για τη χώρα. Παράλληλα, οφείλουμε να δημιουργήσουμε ως Πολιτεία κίνητρα, για εισδοχή νέων γεωργών και κτηνοτρόφων στην πρωτογενή βιομηχανία, ενισχύοντας παράλληλα την εκπαίδευση και κατάρτιση που τους παρέχουμε.
Μιλώντας για προκλήσεις θα πρέπει αναμφίβολα να εστιάσουμε την προσοχή μας στο στεγαστικό πρόβλημα και την υπογεννητικότητα. Ο Ενιαίος Φορέας Στεγαστικής Πολιτικής, που έχουμε ως ΔΗΠΑ από καιρού εισηγηθεί, μπορεί να δώσει ολιστικές λύσεις στο στεγαστικό πρόβλημα, προσφέροντας ταυτόχρονα σχέδια βιώσιμης δανειοδότησης. Όσοn αφορά την υπογεννητικότητα, θα πρέπει να βελτιώσουμε τα κίνητρα και να ισχυροποιήσουμε τα διαθέσιμα οικονομικά μέσα επίδοξων γονιών. Η στήριξη της Πολιτείας σε οικονομικό, εργασιακό και κοινωνικό επίπεδο πρέπει να βελτιωθεί αισθητά και να καταστεί ευδιάκριτη.
Πέραν των αναγκαίων επενδύσεων στην αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης, στην ενίσχυση του επαγγελματικού προσανατολισμού και στη διασύνδεση του με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, θα πρέπει να επενδύσουμε στρατηγικά και στη στήριξη μιας μεγάλης μερίδας νέων μας. Αυτής, που οι συνθήκες της σύγχρονης εποχής τους περιθωριοποιούν, αποστερώντας από τη χώρα παραγωγικό και ωφέλιμο ανθρώπινο δυναμικό. Οφείλουμε να επενδύσουμε σε θεραπευτικές και υποστηρικτικές υποδομές, σε πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης και αξιοποίησης, καθώς και σε παροχή επαρκούς φροντίδας όπου χρειάζεται.
Περαιτέρω, θα πρέπει να εγκύψουμε σε χρονίζοντα προβλήματα όπως την γραφειοκρατία και τα φαινόμενα διαφθοράς, που υψώνουν ανυπέρβλητα εμπόδια για την οικονομία μας και πλήττουν την αξιοπιστία μας. Η φοροδιαφυγή, η αδήλωτη εργασία, η αδυναμία είσπραξης φορολογιών είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που δημιουργούν αρνητικές παρενέργειες και πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά.
Το 2024 μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει την απαρχή σχεδιασμού ενός νέου οικονομικού μοντέλου της χώρας, στη βάση της μεικτής οικονομίας, ενισχύοντας δραστικά τη μεσαία τάξη, που σήμερα κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Εν κατακλείδι, σημειώνω ότι οι προκλήσεις ενώπιων μας είναι πολυσύνθετες. Ο κόσμος είναι πια κουρασμένος, αποστασιοποιημένος και καχύποπτος. Αναμένει πρακτικές και συγκεκριμένες λύσεις, με σύγχρονες εφαρμόσιμες προδιαγραφές και άμεσα μετρήσιμα αποτελέσματα. Απαιτεί να έχει το αίσθημα της ασφάλειας και την ποιότητα ζωής, που αρμόζει σε σύγχρονες κοινωνίες του 21ου αιώνα.
Το κράτος καλείται να διαμορφώσει, ως εκ τούτου, το όραμα για την κυπριακή οικονομία του μέλλοντος. Καλείται να τολμήσει την επένδυση σε ριζοσπαστικά και ρηξικέλευθα μέτρα. Καλείται παράλληλα να παραμείνει προσηλωμένο στις δημοσιονομικές μας δυνατότητες. Έτσι θα οδηγήσουμε τη χώρα σε ακόμη καλύτερες μέρες οικονομικής ασφάλειας και ευημερίας.
Ευχές για πιο δυναμική ενημέρωση του κοινού
Καλή και δημιουργική χρονιά σε όλους με υγεία και όραμα για ένα καλύτερο αύριο
Με την ευκαιρία της εορταστικής επετείου 25 χρόνων για το περιοδικό σας, το πρώτο οικονομικό περιοδικό που κυκλοφόρησε στην Κύπρο και που έχει ανελλιπή παρουσία στα οικονομικά δρώμενα του τόπου, ευχόμαστε να συνεχίσει να συμβάλλει επίκαιρα και δυναμικά στην ενημέρωση του κοινού.
Η πορεία των εκδόσεων σας, έθεσε αναμφίβολα στέρεες βάσεις, που επιτρέπουν να σχεδιάσετε το μέλλον με ακόμα πιο θετική προοπτική και με ενισχυμένη την πολυφωνία, την τεχνοκρατική προσέγγιση και την ανεξαρτησία. Αυτή είναι μια καθόλα επιτυχημένη «συνταγή» που τροφοδοτεί την πλουραλιστική ενημέρωση και δημιουργεί υγιή προβληματισμό για νέες ιδέες στον οικονομικό και επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου.
Ευχόμαστε σε όλους και στον καθένα ξεχωριστά, εκδότες, εργαζόμενους και συνεργάτες, δύναμη και όρεξη για περισσότερες αναλύσεις, περισσότερη ενημέρωση, περισσότερη προσφορά στον τόπο. Προσδοκούμε σε περισσότερες αναζητήσεις, που θα φέρουν τον κόσμο της οικονομίας πιο κοντά σε διαπιστώσεις και εισηγήσεις, για αντιμετώπιση των προκλήσεων στην κυπριακή οικονομία.
*Πρόεδρος ΔΗΠΑ
