Του Παναγιώτη Σοφοκλέους, Ιδρυτή του Insurance Media Lab
Τους τελευταίους 12 μήνες, ειδικά από την έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία κι έπειτα, τα κυπριακά νοικοκυριά είναι αντιμέτωπα με ένα σύνολο προκλήσεων, που καθιστά δύσκολη την καθημερινότητά τους. Οι πληθωριστικές πιέσεις και οι συνεχείς αυξήσεις των δανειστικών επιτοκίων, μειώνουν ολοένα και περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα κάθε οικογένειας.
Σ’ ένα περιβάλλον συνεχών ανατιμήσεων προϊόντων και υπηρεσιών το τελευταίο που θα ήθελε να δει ο Κύπριος καταναλωτής είναι άλλη μια αύξηση, που θα περιόριζε ακόμη περισσότερο το διαθέσιμό του εισόδημα. Μοιραία όμως βλέπουμε ότι τους τελευταίους μήνες εξελίσσεται μια συζήτηση, που έχει να κάνει με το ενδεχόμενο επιβολής περαιτέρω αυξήσεων στα ασφάλιστρα, που αφορούν το κύριο μέσο μεταφοράς των Κυπρίων, το αυτοκίνητο.
Τα δεδομένα στον κλάδο
Οι Ασφαλιστικός Κλάδος έχει αποδείξει σε όλες τις κρίσεις των τελευταίων 10 χρόνων, την ανθεκτικότητα του και την ικανότητα να βγαίνει αλώβητος από αυτές, εκπληρώνοντας έτσι την αποστολή του για στήριξη καταναλωτών και επιχειρήσεων σε δύσκολες στιγμές όταν κάποιος απρόβλεπτος (ή προβλεπόμενος) κίνδυνος τους κτυπάει την πόρτα.
Τη χρονιά που μας πέρασε ο Ασφαλιστικός Κλάδος στην Κύπρο κατέγραψε ένα ιστορικό ρεκόρ. Παρά το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, το ύψος των ασφαλίστρων το 2022 έσπασε το φράγμα του €1 δισ. Η άλλη όψη του νομίσματος φέρει τον Κλάδο να πλήρωσε πέραν των €450 εκατ. σε αποζημιώσεις και ωφελήματα. Πρόκειται στην ουσία για χρήματα, που επέστρεψαν πίσω στην κοινωνία και στις επιχειρήσεις δίδοντάς τους τη δυνατότητα να συνεχίσουν πιο ομαλά τις ζωές τους μετά από ένα δυσάρεστο γεγονός.
Οι Ασφαλίσεις Αυτοκινήτου είναι, σήμερα, ο πιο δημοφιλής κλάδος στις ασφαλίσεις περιουσίας εξαιτίας αφενός της υποχρεωτικότητας για ασφαλιστική κάλυψη έναντι τρίτων και αφετέρου στην ιδιαίτερη «σχέση» που έχει ο Κύπριος με το αυτοκίνητό του. Το 2022 ο Κλάδος Ασφάλισης Μηχανοκινήτων Οχημάτων κατέγραψε αύξηση παραγωγής ύψους 4,6% και άγγιξε τα €200 εκατ.
Την ίδια ώρα, οι πληθωριστικές πιέσεις επηρέασαν τον Κλάδο γενικότερα και τις ασφαλίσεις οχημάτων ειδικότερα. Συγκεκριμένα, μόνο στον Κλάδο Μηχανοκίνητων Οχημάτων οι ασφαλιστικές εταιρείες πλήρωσαν το 2022 πέραν των €130 εκατ. ποσό αυξημένο κατά 9,7% σε σύγκριση με το 2021.
Τι θα γίνει με τις τιμές των ασφαλίστρων
Κάπου εδώ τίθεται το ερώτημα κατά πόσο οι ασφαλιστικές εταιρείες αύξησαν μέχρι σήμερα την τιμολόγησή τους ή εάν θα το πράξουν στο εγγύς μέλλον. Έχει σημασία λοιπόν να σημειώσουμε ότι το κόστος της ασφάλισης οχημάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με δύο παράγοντες, οι οποίοι το επηρεάζουν. Πρόκειται για το κόστος επιδιόρθωσης των οχημάτων μετά από ατύχημα ή ζημιά και η συχνότητα των ατυχημάτων. Δυστυχώς το 2022 αυξήθηκαν τόσο το κόστος επιδιόρθωσης όσο και τα ατυχήματα με αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος των απαιτήσεων. Κύριες αιτίες αυτής της αύξησης φαίνεται να είναι η εκτόξευση κατά 15%, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, στις τιμές των υλικών βαφής των αυτοκινήτων, το ενεργειακό κόστος αλλά και οι προς τα πάνω ανατιμήσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, του εργατικού κόστους.
Από την άλλη, το 2022 ήταν η χρονιά που επιστρέψαμε στην κανονικότητα μετά την πανδημία. Η εξ αποστάσεως εργασία περιορίστηκε και ως αποτέλεσμα η κυκλοφοριακή κίνηση αυξήθηκε. Φυσιολογικά θα μπορούσε να λεχθεί αυτό συνέτεινε στην αύξηση και των τροχαίων συγκρούσεων. Ευτυχώς το 2022 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Αστυνομίας καταγράφηκαν λιγότερα θανατηφόρα τροχαία σε σύγκριση με το 2021 και μειώθηκε κατά 7% ο αριθμός των σοβαρών οδικών συγκρούσεων.
Θα αυξηθούν λοιπόν τα ασφάλιστρα των οχημάτων;
Προτού απαντήσουμε αυτό το ερώτημα να αναφέρουμε δύο δεδομένα που είναι σημαντικό να γνωρίζει κάθε καταναλωτής.
Αν και μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, οι καταναλωτές θα πρέπει να βλέπουν εν μέρει με θετικό μάτι πιθανές αυξήσεις στα ασφάλιστρα γιατί κάτι τέτοιο σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες θα συνεχίσουν να είναι εύρωστες οικονομικά και θα διασφαλιστεί η ικανότητά τους να τηρούν στο έπακρο τις υποχρεώσεις τους έναντι των πελατών τους. Μία εταιρεία που απορροφά συνεχώς τις αυξήσεις σε επίπεδο αποζημιώσεων, θέτει σε κίνδυνο την οικονομική της ευρωστία και την ικανότητά της να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους καταναλωτές/πελάτες της.
Το δεύτερο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι στην Κύπρο πληρώνουμε, ίσως, τα πιο χαμηλά ασφάλιστρα στην Ευρώπη, ενώ η ψαλίδα ανοίγει ακόμη περισσότερο εάν η σύγκριση γίνει με τα ασφάλιστρα που πληρώνουν οι καταναλωτές στις ΗΠΑ. Στη χώρα μας, σήμερα, το μέσο κόστος μίας ασφάλειας για κάλυψη ξένων ζημιών είναι γύρω στα €200 ενώ στην αγορά υπάρχουν και φθηνότερες επιλογές, που σε κάποιες περιπτώσεις είναι χαμηλότερες των €150.
Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στις ΗΠΑ το μέσο κόστος της, ελάχιστης δυνατής ασφάλειας που απαιτείται από το νόμο, είναι $985, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο οι τιμές κυμαίνονται επίσης σε πολύ υψηλά επίπεδα με το μέσο κόστος να φτάνει τις £920.
Τι να περιμένουμε στην Κύπρο
Όπως είχαμε σημειώσει και πιο πάνω τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 2022 οι ασφαλιστικές εταιρείες του Κλάδου Μηχανοκίνητων Οχημάτων είδαν το κόστος των απαιτήσεών τους να αυξάνεται (αύξηση τιμών υλικών βαφής και ενεργειακό κόστος).
Η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών, εξ΄ όσων είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, έχει απορροφήσει μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αυξήσεων, αφού αντιλαμβάνονται τη δύσκολη οικονομική κατάσταση των πελατών τους. Από την άλλη, παρατηρήσαμε κάποιες εταιρείες να αυξάνουν έστω και μερικώς τις τιμές τους στον κλάδο του αυτοκινήτου και επίσης να εφαρμόζουν διαφορετική τιμολόγηση ανά πόλη όπου τα κόστη απαιτήσεων διαφέρουν.
Για το 2023, τα μηνύματα που λαμβάνουμε, από στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών, είναι ότι πιθανότατα θα δούμε τις αυξήσεις στα ασφάλιστρα να συνεχίζονται, με πολλές όμως εταιρείες να απορροφούν μέρος αυτών των αυξήσεων.
Αν και σε κανένα δεν αρέσει να βλέπει τα πάγια έξοδά του να αυξάνονται, όπως είπαμε και προηγουμένως, οι καταναλωτές θα πρέπει να δουν κάπως θετικά αυτές τις αυξήσεις καθώς διασφαλίζουν την ευρωστία των ασφαλιστικών εταιρειών και κατ’ επέκταση τη συνέπεια στις υποχρεώσεις τους έναντι τους. Το ύψος των αυξήσεων και ο χρόνος που θα επιβληθούν δεν είναι γνωστά καθώς αφορούν κάθε εταιρεία ξεχωριστά. Ας προϋπολογίσουμε όλοι λοιπόν μία μικρή αύξηση στα ασφάλιστρά μας και ας ελπίσουμε ότι τη χρονιά που διανύουμε δεν θα έχουμε περαιτέρω άνοδο, πρωτίστως στις τροχαίες συγκρούσεις, αλλά και στα κόστη επιδιόρθωσης των οχημάτων.
