Της Νικόλ K. Φινοπούλου*
Η παγκόσμια αγορά κρυπτονομισμάτων βιώνει μια τεράστια μεταβολή μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Αν και στο παρελθόν ο Τραμπ ήταν επιφυλακτικός απέναντι στα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, στη νέα του θητεία έχει υιοθετήσει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, υποσχόμενος να μετατρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην «πρωτεύουσα των κρυπτονομισμάτων» και στην «υπερδύναμη του Bitcoin». Αυτή η αλλαγή πολιτικής έχει στείλει κύματα σοκ στις χρηματοπιστωτικές αγορές, τροφοδοτώντας τόσο αισιοδοξία όσο και ρυθμιστική αβεβαιότητα σε διάφορες δικαιοδοσίες.
Ένα από τα άμεσα αποτελέσματα της εκλογής Τραμπ ήταν η απότομη αύξηση της αξίας του Bitcoin. Τη νύχτα της 5ης Νοεμβρίου 2024, καθώς έγινε σαφές ότι ο Τραμπ εξασφάλισε μια δεύτερη θητεία, το Bitcoin ξεπέρασε τα 75.000 δολάρια, ενώ την ημέρα της ορκωμοσίας του έφτασε το ιστορικό υψηλό των 109.000 δολαρίων. Αυτή η αύξηση αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ένα πιο φιλικό προς τα κρυπτονομίσματα ρυθμιστικό περιβάλλον στις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη λάβει αποφασιστικά μέτρα για την αναμόρφωση του τοπίου των κρυπτονομισμάτων. Στις 23 Ιανουαρίου 2025, ο πρόεδρος διέταξε τη δημιουργία μιας ειδικής ομάδας για την ανάπτυξη ενός νέου ρυθμιστικού πλαισίου για τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Επιπλέον, δεσμεύθηκε να απομακρύνει τον Πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) Gary Gensler, μια κίνηση που υποστηρίχθηκε έντονα από τη βιομηχανία των κρυπτονομισμάτων, καθώς ο Gensler είχε υιοθετήσει αυστηρή εποπτική στάση.
Η πρόθεση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης για κανονιστική σαφήνεια και θεσμική υποστήριξη στα κρυπτονομίσματα έχει οδηγήσει σε ραγδαία επέκταση της αγοράς, με το Bitcoin να αντιπροσωπεύει πλέον το 55% της συνολικής αξίας της αγοράς κρυπτονομισμάτων, ενώ το Ethereum καλύπτει περίπου το 10%.
Παρά τις θετικές αυτές τάσεις, ειδικοί της αγοράς προειδοποιούν για πιθανούς κινδύνους. Πολλοί επενδυτές, ιδιαίτερα εκείνοι που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία, δεν εκτιμούν επαρκώς τους κινδύνους που συνδέονται με τις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, καθιστώντας τους ευάλωτους σε απάτες και κερδοσκοπία. Ορισμένοι επαγγελματίες στον τομέα της κυβερνοασφάλειας έχουν συγκρίνει την τρέχουσα κατάσταση των κρυπτονομισμάτων με την «Άγρια Δύση», όπου οι ρυθμιστικά κενά επιτρέπουν σε κακόβουλους παράγοντες να εκμεταλλεύονται τους άπειρους επενδυτές.
Η ρυθμιστική προσέγγιση της ΕΕ για τα κρυπτονομίσματα
Ενώ οι ΗΠΑ κινούνται προς μια πιο χαλαρή και υποστηρικτική πολιτική για τα κρυπτονομίσματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει υιοθετήσει μια διαφορετική προσέγγιση, εστιάζοντας στη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου ρυθμιστικού πλαισίου. Αναγνωρίζοντας τους πιθανούς κινδύνους των αγορών κρυπτονομισμάτων, η ΕΕ ενέκρινε επίσημα τον Κανονισμό για τις Αγορές Κρυπτονομισμάτων (MiCAR) στις 16 Μαΐου 2023.
Ο Ευρωπαϊκός Ρυθμιστικός Κανονισμός MiCAR καθορίζει σαφείς κανόνες για τους εκδότες κρυπτονομισμάτων, τα ανταλλακτήρια και τους παρόχους υπηρεσιών, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός εναρμονισμένου ρυθμιστικού περιβάλλοντος σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Εισάγει απαιτήσεις αδειοδότησης και εποπτείας για διάφορους τύπους κρυπτονομισμάτων, συμπεριλαμβανομένων των tokens ανταλλαγής (όπως το Bitcoin), των utility tokens, των tokens που αναφέρονται σε περιουσιακά στοιχεία (ARTs) και των ηλεκτρονικών tokens χρήματος (EMTs).
Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2024, η Γενική Διεύθυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών και Ένωσης Κεφαλαιαγορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG FISMA) παρουσίασε τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την εφαρμογή του MiCAR και του Κανονισμού Ψηφιακής Λειτουργικής Ανθεκτικότητας (DORA). Οι δύο αυτοί κανονισμοί σχεδιάστηκαν ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά, διασφαλίζοντας ότι οι αγορές κρυπτονομισμάτων παραμένουν καινοτόμες και ανθεκτικές σε επιχειρησιακούς κινδύνους.
Ο ρόλος της Κύπρου στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο των Κρυπτονομισμάτων
Ως χώρα-μέλος, η Κύπρος οφείλει να ευθυγραμμίσει την προσέγγισή της προς τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία με τους κανονισμούς της ΕΕ. Αν και η Κύπρος αποτελεί κέντρο καινοτομίας για τις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες (FinTech), ο τομέας των κρυπτονομισμάτων εισέρχεται πλέον σε μια νέα φάση κανονιστικής συμμόρφωσης.
Η δέσμευση της Κύπρου για τήρηση των ρυθμιστικών προτύπων της ΕΕ, όπως η υιοθέτηση των ρυθμιστικών κανονισμών MiCAR και DORA , δύναται να εκληφθεί από τις χρηματοοικονομικές αγορές ως ενισχυτική της προσπάθειας αποκατάστασης της φήμης της χώρας ως υπεύθυνο και σύγχρονο χρηματοοικονομικό κέντρο στην Ανατολική Μεσόγειο και ως κράτος Μέλος ΕΕ.
Με την εφαρμογή ενός καλά δομημένου καθεστώτος αδειοδότησης για τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων (CASPs), η Κύπρος μπορεί να προσελκύσει θεσμικούς επενδυτές και επιχειρήσεις FinTech που δίνουν προτεραιότητα στη ρυθμιστική σαφήνεια και τη σταθερότητα της αγοράς.
Η Κύπρος θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ του ρόλου της ως κόμβου καινοτομίας και της ανάγκης για ισχυρή προστασία των καταναλωτών, διατηρώντας τη συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ. Η εξέλιξη της αγοράς κρυπτονομισμάτων προσφέρει στη χώρα μια μοναδική ευκαιρία να εδραιώσει τη θέση της ως ηγέτιδα δύναμη στη βιώσιμη και ρυθμιζόμενη ψηφιακή χρηματοδότηση και να ξεχωρίσει σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον.
*Δικηγόρος, Banking & Financial Services, ESG & Sustainable Finance Expert, Regulatory Compliance & Corporate Governance, LL.B (Hons), LL.M(UCL), LPC, CISL, University of Cambridge
