Του Μιχάλη Ζαντή*
Στην αναζήτηση βιώσιμων πηγών ενέργειας, το υδρογόνο έχει αναδειχθεί ως ένας πολύ υποσχόμενος υποψήφιος για την αναμόρφωση του παγκόσμιου ενεργειακού τοπίου. Καθώς ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει την επείγουσα ανάγκη μείωσης των εκπομπών άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η μετάβαση στο υδρογόνο ως φορέα καθαρής ενέργειας έχει αποκτήσει σημαντική δυναμική. Αυτή η μετάβαση, ωστόσο, έχει σημαντικές επιπτώσεις στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπου παραδοσιακά κυριαρχούν τα ορυκτά καύσιμα.
Το υδρογόνο, το πιο άφθονο στοιχείο στο σύμπαν, έχει αναγνωριστεί από καιρό ως καθαρός και ευέλικτος φορέας ενέργειας. Ενώ το ίδιο το υδρογόνο δεν εκπέμπει αέρια θερμοκηπίου όταν χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας, η ευρεία υιοθέτηση του εμπερικλείει προκλήσεις που σχετίζονται με την παραγωγή, την αποθήκευση και τη μεταφορά του. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία, ωστόσο, άνοιξαν το δρόμο για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για το υδρογόνο ως βασικού παράγοντα στη μετάβαση σε ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Καθώς η παγκόσμια βιομηχανία και τεχνολογίες στρέφονται προς το υδρογόνο, υπάρχει πιθανή μείωση της ζήτησης για παραδοσιακά ορυκτά καύσιμα. Οι χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οικονομικές αλλαγές καθώς αυξάνεται η ζήτηση για υδρογόνο. Αυτή η μετάβαση θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική δυναμική, με τις χώρες που διαθέτουν άφθονους ανανεώσιμους πόρους να αποκτούν προνομιακή θέση ως βασικοί παράγοντες στην οικονομία του υδρογόνου.
Η ευελιξία του υδρογόνου του επιτρέπει να αντικαθιστά το φυσικό αέριο στις βιομηχανικές διεργασίες, να χρησιμοποιείται ως καύσιμο για τις μεταφορές και να συμβάλλει στη συνολική απαλλαγή από τον άνθρακα σε διάφορους τομείς. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν την ευκαιρία να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκια τους επενδύοντας σε έργα που σχετίζονται με το υδρογόνο. Πολλοί σημαντικοί παράγοντες του κλάδου διερευνούν ήδη την παραγωγή, αποθήκευση και διανομή υδρογόνου, αναγνωρίζοντας την ανάγκη προσαρμογής στις εξελισσόμενες αγορές ενέργειας. Η στροφή στο υδρογόνο θα οδηγήσει στην τεχνολογική καινοτομία στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα και την ανάπτυξη για να βελτιστοποιήσουν την παραγωγή υδρογόνου, να βελτιώσουν τις λύσεις αποθήκευσης και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της μεταφοράς και της διανομής του.
Η ευρεία υιοθέτηση του υδρογόνου για την παραγωγή ενέργειας απαιτεί σημαντικές αλλαγές στις υπάρχουσες υποδομές. Αυτό περιλαμβάνει την τροποποίηση των αγωγών, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και των δικτύων μεταφοράς, για την προσαρμογή των μοναδικών ιδιοτήτων του υδρογόνου. Αν και αυτό αποτελεί πρόκληση, ανοίγει επίσης ευκαιρίες για επενδύσεις που σχετίζονται με τις υποδομές. Ήδη, οι Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης που ασχολούνται με την εκπόνηση προτύπων για τον τομέα των υδρογονανθράκων, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Διεθνές επίπεδο, επεξεργάζονται και συζητούν τις αλλαγές και τις επιδράσεις που θα έχει η χρήση του υδρογόνου στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις, εξοπλισμούς, δίκτυα μεταφοράς κτλ και λαμβάνονται υπόψη για την αναθεώρηση των εν ισχύι προτύπων και την εκπόνηση νέων.
Η παγκόσμια μετάβαση στο υδρογόνο αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο βήμα στο ταξίδι προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Ενώ η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου αντιμετωπίζει προκλήσεις για την προσαρμογή σε αυτή τη στροφή, τα πιθανά οφέλη, συμπεριλαμβανομένων των μειωμένων εκπομπών άνθρακα, των διαφοροποιημένων ροών εσόδων και της τεχνολογικής καινοτομίας, την καθιστούν μια μεταμορφωτική ευκαιρία. Η επιτυχής ενσωμάτωση του υδρογόνου στο ενεργειακό μείγμα όχι μόνο θα συμβάλει στην επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων αλλά και θα αναδιαμορφώσει τη δυναμική της βιομηχανίας πετρελαίου και φυσικού αερίου για τα επόμενα χρόνια.
Σε όλα τα πιο πάνω, η χρήση των προτύπων έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και οι εμπλεκόμενοι φορείς, η βιομηχανία και τα επηρεαζόμενα μέρη αντιλαμβανόμενοι τη σημαντικότητα τους εργάζονται στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών (CEN, CENELEC, ETSI) και των Διεθνών (ISO, IEC, ITU) Οργανισμών Τυποποίησης, για την εκπόνηση των απαιτούμενων προτύπων που θα διασφαλίσουν την ασφαλή, αποτελεσματική, και συμβατή λειτουργία των συστημάτων και τεχνολογιών που συνδέονται με τη χρήση του υδρογόνου. Η εναρμόνιση με τα πρότυπα αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τη δημιουργία ενός ομοιογενούς και αξιόπιστου περιβάλλοντος, όπου οι διάφοροι φορείς μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες, συνεργάζονται και επιτυγχάνουν τους κοινούς στόχους τους.
Επιπλέον, η συμμετοχή στη διαμόρφωση των προτύπων παρέχει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να επηρεάσουν το πλαίσιο ρυθμιστικών προδιαγραφών και να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους στις αναπτυσσόμενες τεχνολογίες. Η διαμόρφωση προτύπων αποτελεί, επομένως, θεμέλιο λίθο για μια βιώσιμη υδρογονοοικονομία. Με τoν ακριβή καθορισμό των προδιαγραφών και των διαδικασιών, τα πρότυπα διασφαλίζουν ότι η χρήση του υδρογόνου θα πραγματοποιείται με τρόπο που προστατεύει το περιβάλλον, προσφέρει ασφάλεια και προωθεί την καινοτομία σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα της ενέργειας.
Τα πρότυπα αποτελούν το κλειδί για την ανάπτυξη της παγκόσμιας αγοράς, καθώς περιλαμβάνουν τις απαραίτητες προδιαγραφές και απαιτήσεις για προϊόντα, υπηρεσίες, συστήματα, διαδικασίες και υλικά. Ο κύριος στόχος τους είναι να παρέχουν, σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες, ένα κοινό υπόβαθρο που επιτρέπει την παραγωγή και παροχή αγαθών, υπηρεσιών και συστημάτων.
Οι διάφορες πρόνοιες των προτύπων που είναι υπό εκπόνηση ή αναθεώρηση συζητούνται στις συναντήσεις των Τεχνικών Επιτροπών Τυποποίησής και οι εκπρόσωποι του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS) που συμμετέχουν σε αυτές έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν εγκαίρως και να υποστηρίξουν θέσεις που εξυπηρετούν τις ιδιαιτερότητες της Κυπριακής βιομηχανίας και οικονομίας.
* Ο Μιχάλης Ζαντής είναι πτυχιούχος στον κλάδο των Μηχανολογικών Εγκαταστάσεων Κτιρίων και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Τομέα Μηχανολογίας του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS).
