Του Γιάννη Βασιάδη *
Κάθε μέρα που περνά o πλανήτης μας θερμαίνεται όλο και περισσότερο με τα διακυβεύματα να αυξάνονται συνεχώς. Τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές δεν είναι πλέον σενάρια επιστημονικής φαντασίας, αλλά συχνά-πυκνά εκτυλίσσονται ακριβώς μπροστά στο κατώφλι μας. Μπορεί η ανθρωπότητα εν μέσω της κλιματικής αλλαγής να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής, όμως ένας ισχυρός σύμμαχος αναδύεται από ψηλά: ο ζωογόνος ήλιος.
Η ηλιακή ενέργεια, κάποτε ένας περιθωριακός παίκτης στο παιχνίδι των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έχει εκραγεί στην παγκόσμια σκηνή, οδηγώντας μια επανάσταση που υπόσχεται να αναδιαμορφώσει τα πάντα. Από τις καυτές ερήμους μέχρι τους κομψούς αστικούς ορίζοντες, οι ηλιακοί συλλέκτες πολλαπλασιάζονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Δεν είναι μόνο τεχνολογικά θαύματα αλλά φάροι ελπίδας για ένα φωτεινό μέλλον, τροφοδοτούμενο από τη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας στο ηλιακό μας σύστημα. Αξιοσημείωτη είναι η συμβολή των σχετικών προτύπων, με την εφαρμογή των οποίων εδραιώνεται η σπουδαία ευκαιρία να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων με τη χρήση της «πράσινης» ηλιακής ενέργειας, να μειωθεί το ενεργειακό κόστος και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
Τι είναι η ηλιακή ενέργεια και πως λειτουργεί
Η ηλιακή ενέργεια είναι η ενέργεια που προέρχεται από την ακτινοβολία του ήλιου. Αποτελεί μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, καθώς ο ήλιος παρέχει τεράστιες ποσότητες ενέργειας που μπορούν να αξιοποιηθούν χωρίς να εξαντληθούν. Είναι καθαρή ενέργεια αφού η χρήση της δεν παράγει ρύπους, όπως διοξείδιο του άνθρακα ή άλλες επιβλαβείς ουσίες. Είναι διαθέσιμη σε όλες τις περιοχές του πλανήτη, αν και με διαφορετική ένταση ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, τον καιρό και την εποχή.
Η ηλιακή ακτινοβολία περιλαμβάνει φως και θερμότητα, τα οποία μπορούν να μετατραπούν σε άλλες μορφές ενέργειας, όπως:
- Ηλεκτρική Ενέργεια – μέσω φωτοβολταϊκών πάνελ
- Θερμική Ενέργεια – μέσω ηλιοθερμικών συστημάτων που αποθηκεύουν ή χρησιμοποιούν τη θερμότητα
Η αξιοποίηση της ενέργειας αυτής γίνεται με διάφορους τρόπους:
- Οικιακή Χρήση: ζεστό νερό, ηλεκτροδότηση, φωτισμός
- Βιομηχανική Χρήση: μεγάλα ηλιακά πάρκα για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος
- Υποστήριξη Υποδομών: τροφοδοσία φάρων, απομακρυσμένων εγκαταστάσεων και δορυφόρων
Ο κρίσιμος ρόλος των προτύπων
Παρά το γεγονός όμως ότι η δυναμική που έχει δημιουργηθεί από την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας είναι εκπληκτική, εν τούτοις η πλοήγηση στις προκλήσεις της απαιτεί ένα ισχυρό πλαίσιο έτσι ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπιστία και η ασφάλεια. Εδώ ακριβώς έρχονται να συμβάλουν τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή πρότυπα ως οι αφανείς ήρωες της ηλιακής βιομηχανίας: παρέχουν την αναγκαία καθοδήγηση εξασφαλίζοντας ότι τα συστήματα ηλιακής ενέργειας δεν είναι μόνο υψηλής ποιότητας, αλλά και ασφαλή, αποδοτικά και αξιόπιστα.
Ως παράδειγμα μπορούμε απλά να εστιάσουμε στους πολύ διαδεδομένους στον τόπο μας – εδώ και δεκαετίες – ηλιακούς θερμοσίφωνες. Ο κύριος λόγος που μπορούμε να εμπιστευθούμε ότι ο ηλιακός θερμοσίφωνας στο σπίτι μας θα μας παραδώσει ζεστό νερό για ένα καυτό ντους, οφείλεται στην εφαρμογή μιας σειράς σχετικών προτύπων. Οι απαιτήσεις των προτύπων αυτών αναβαθμίζουν τους ηλιακούς συλλέκτες σε ψηλότερα επίπεδα, εξασφαλίζοντας τη διατήρηση της μέγιστης και της βέλτιστης απόδοσης τους με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Τα πρότυπα αυτά δεν εγγυώνται απλώς την ποιότητα, αλλά ταυτόχρονα είναι καταλύτες καινοτομίας, εμπνέοντας τη βιομηχανία να ανοίξει νέους ορίζοντες και να μετατρέψει τις δυνατότητες του ήλιου σε μια ισχυρή δύναμη αλλαγής. Ενδεικτικά αναφέρονται πιο κάτω τα σημαντικότερα από αυτά:
- EN ISO 9488:2022 Solar energy – Vocabulary
- EN 12975:2022 Solar collectors – General requirements
- EN ISO 9806:2017 Solar energy – Solar thermal collectors – Test methods
- EN 12977:2018 Thermal solar systems and components – Custom built systems – Parts 1-5
- ΙSO 22975 Solar energy – Collector components and materials – Parts 1-5
- ISO 9459 Solar heating – Domestic water heating systems — Parts 1-5
Συμπερασματικά, η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας είναι ένας βασικός θεμέλιος λίθος στην πορεία για την πράσινη μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς συμβάλλει στη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Και τα πρότυπα αποτελούν τα κατάλληλα εργαλεία για την προετοιμασία και την κατάθεση του θεμέλιου αυτού λίθου έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα, η ασφάλεια, η αποδοτικότητα και η αξιοπιστία.
Όλα τα πρότυπα διατίθενται από το Κέντρο Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS).
Πηγή : Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης ISO
* Ο Γιάννης Βασιάδης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)
