Γράφει: Αλεξία Σακαδάκη*
H 18η Νοεμβρίου έχει οριστεί ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Εκμετάλλευση και τη Σεξουαλική Κακοποίηση. Η σεξουαλική εκμετάλλευση και η κακοποίηση παιδιών αποτελούν σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των παιδιών, αφήνοντας μόνιμα τραύματα στα θύματα που εκτείνονται σε ολόκληρη τους τη ζωή. Αυτά τα αποτρόπαια εγκλήματα εκδηλώνονται με διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής εκμετάλλευσης, της εμπορίας και της σωματικής κακοποίησης. Η μέρα αυτή στοχεύει να ρίξει φως σε αυτές τις σκοτεινές πτυχές της κοινωνίας και να κινητοποιήσει τις προσπάθειες για την εξάλειψη των περιστατικών.
Η αντιμετώπιση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης παιδιών απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση. Η εκπαίδευση διαδραματίζει κεντρικό ρόλο, καθώς οι κοινωνίες πρέπει να ενημερώνονται για την αναγνώριση των σημείων κακοποίησης, τους μηχανισμούς αναφοράς και τη σημασία της ανοιχτής επικοινωνίας με τα παιδιά. Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για την πρόταση νόμου του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, κυρίως διότι υπάρχει ανησυχία για τη θεματολογία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι κεντρικό πυλώνα της πρότασής μας αποτελεί η προστασία των παιδιών από τα αυξημένα κρούσματα σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, εφόσον πλέον τα περιστατικά έχουν μετακινηθεί και σε διαδικτυακούς χώρους, αφήνοντας τα παιδιά μας εκτεθειμένα σε χώρους που δύσκολα μπορούν να ανιχνευτούν. Μέσα από ένα ολοκληρωμένο και ουσιαστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, επιδιώκουμε ώστε τα παιδιά να μαθαίνουν να οριοθετούν, να αντιλαμβάνονται πότε υπάρχει κίνδυνος και να ξέρουν που θα πρέπει να αποτείνονται. Οι συμπεριφορές της κοινωνίας πρέπει να αλλάξουν για να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον όπου τα θύματα να αισθάνονται τη δύναμη να μιλήσουν χωρίς φόβο ότι θα στιγματιστούν ή θα υποστούν, τα ίδια ή άλλα μέλη του οικογενειακού τους κύκλου, κάποιου είδους αντίποινα.
Αυτή τη χρονική συγκυρία, δυστυχώς η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με πολεμικές συρράξεις που επηρεάζουν κυρίως τα παιδιά, χωρίς μάλιστα αυτά να έχουν καμιά ευθύνη για τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Οι πόλεμοι και οι ένοπλες συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο έχουν βαθιές και συχνά καταστροφικές επιπτώσεις στο θέμα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης παιδιών. Οι μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, καθιστούν τα παιδιά ιδιαίτερα ευάλωτα στην εκμετάλλευση, καθώς μπορεί να αποχωριστούν από τις οικογένειές τους ή να βρεθούν σε περιβάλλοντα υπερπλήρη και χαοτικά, όπου οι μηχανισμοί προστασίας είναι αποδυναμωμένοι. Οι πόλεμοι δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν την εμπορία ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας παιδιών για σεξουαλική εκμετάλλευση. Ο εκτοπισμός, το χάος και η εξασθενημένη επιβολή του νόμου επιτρέπουν στους διακινητές να λειτουργούν με μεγαλύτερη ατιμωρησία, εκμεταλλευόμενοι ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών.
Η καταπολέμηση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κακοποίησης παιδιών είναι μια συνεχής μάχη που χρειάζεται γρήγορα αντανακλαστικά που ανταποκρίνονται άμεσα στις νέες τάσεις και εξελίξεις. Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο που μπορεί να λειτουργήσει ως ευλογία, αλλά και ως κατάρα, αν δεν υπάρχει έλεγχος. Χρειάζεται αυξημένη εστίαση στην αντιμετώπιση της διαδικτυακής εκμετάλλευσης, καθώς το διαδίκτυο γίνεται έδαφος αναπαραγωγής για αρπακτικά. Χρειάζονται οργανωμένες ενέργειες για την καλύτερη προστασία των παιδιών μας, όπως η εκπαίδευση παιδιών και γονέων, η συνεχής ενημέρωση για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και της εφαρμογής μηχανισμών επαλήθευσης ηλικίας κλπ.
Αυτό συνεπάγεται τη θέσπιση αυστηρών νόμων, τη διασφάλιση της αποτελεσματικής επιβολής τους και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την καταπολέμηση των διασυνοριακών εγκλημάτων, όπως η εμπορία ανθρώπων. Επιπλέον, η επένδυση στην ψυχική υγεία και στις υπηρεσίες υποστήριξης είναι ζωτικής σημασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Προστασία των Παιδιών από τη Σεξουαλική Εκμετάλλευση και τη Σεξουαλική κακοποίηση χρησιμεύει ως μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι η ευημερία των παιδιών μας αποτελεί συλλογική ευθύνη. Ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση, εφαρμόζοντας ισχυρά νομικά μέτρα και παρακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις, μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν πιο ασφαλή κόσμο για τα νεότερα μέλη της κοινωνίας μας. Δεν είναι μόνο μια μέρα προβληματισμού, αλλά μια έκκληση για δράση για να προστατεύσουμε την αθωότητα των παιδιών μας και να οικοδομήσουμε ένα μέλλον όπου θα μπορούν να ευδοκιμήσουν απαλλαγμένα από τη σκιά της εκμετάλλευσης και της κακοποίησης.
* Κοινωνιολόγος
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
