Της Andreea Stoinescu*
Η Black Friday, η καθιερωμένη ετήσια μέρα του λιανεμπορίου, έχει γίνει συνώνυμο των ασυναγώνιστων εκπτώσεων και των ξέφρενων αγορών. Ωστόσο, καθώς πλησιάζει αυτή η πολυαναμενόμενη ημέρα, ήρθε η ώρα και για τις επιχειρήσεις να αναρωτηθούν αν η συμμετοχή τους στο Black Friday είναι πράγματι προς το συμφέρον τους. Αυτό το παγκόσμιο φαινόμενο, αν και κερδοφόρο εκ πρώτης όψεως, συνοδεύεται από κρυφό κόστος που δεν αφήνει περιθώριο κερδοφορίας. Μάλλον το αντίθετο. Σε μια εποχή όπου ο προσεκτικός καταναλωτισμός και η αυθεντικότητα των εμπορικών σημάτων έχουν προτεραιότητα, υπάρχουν ουσιαστικοί λόγοι για τις επιχειρήσεις να κάνουν μια παύση και να επανεξετάσουν την εμπλοκή τους στη φρενίτιδα του Black Friday.
Κατανοώντας τις επιπτώσεις στους πελάτες, τους εργαζόμενους και την ευρύτερη αγορά, οι επιχειρήσεις, ιδίως οι μικρές, μπορούν να διερευνήσουν εναλλακτικές στρατηγικές για την καλλιέργεια μακροπρόθεσμης επιτυχίας και βιωσιμότητας.
- Υπερφόρτωση: Το Black Friday ενδέχεται να δημιουργήσει υπερφόρτωση αποφάσεων για τους καταναλωτές, οι οποίοι μπορεί να καταλήξουν να μην αγοράσουν τίποτα λόγω του «παραδόξου της επιλογής», όπου οι πολλές επιλογές οδηγούν εν τέλει σε παράλυση αποφάσεων.
- Συμπίεση περιθωρίου κέρδους: Οι προσφορές του Black Friday συχνά μειώνουν τα περιθώρια κέρδους. Οι εταιρείες θυσιάζουν τα κέρδη για τον όγκο, κάτι που δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα. Μια καλά σχεδιασμένη καμπάνια Black Friday απαιτεί προσεκτικούς υπολογισμούς των περιθωρίων κέρδους και πιθανή υποστήριξη από συνεργάτες για εκπτώσεις όταν ο όγκος των προϊόντων είναι μεγάλος, οι οποίες για μια μικρή επιχείρηση είναι σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί ο θεμιτός μεγάλος όγκος πωλήσεων που κάνει αυτές τις εκπτώσεις κερδοφόρες.
- Ανθυγιεινός καταναλωτισμός: Αυτό το γεγονός διαιωνίζει έναν κύκλο υπερκατανάλωσης και σπατάλης, συμβάλλοντας σε ένα περιβαλλοντικά και οικονομικά μη βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο.
- Άγχος του εργατικού δυναμικού: Η μεγάλη εισροή παραγγελιών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να θέσει τους εργαζόμενους υπό τεράστια πίεση και υπερφόρτωση, οδηγώντας σε αποτυχίες στην εξυπηρέτηση των πελατών όπως επίσης και σε πιθανή ζημία της φήμης μιας εταιρείας.
- Βραχυπρόθεσμα κέρδη έναντι μακροπρόθεσμων σχέσεων: Ενώ η Black Friday μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορες πωλήσεις, δεν συμβάλλει ιδιαίτερα στην ενίσχυση της αφοσίωσης ή στη διατήρηση πελατών, η οποία είναι απαραίτητη για τη βιώσιμη ανάπτυξη μιας μικρής επιχείρησης.
- Αθέμιτος ανταγωνισμός: Οι μικρές επιχειρήσεις συχνά δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις προσφορές που προσφέρουν οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης, γεγονός που μπορεί να τις οδηγήσει σε κλείσιμο ή να περιθωριοποιήσει την παρουσία τους στην αγορά σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων.
Στην Pastel Gifts, μια επιχείρηση δώρων που εδρεύει στη Λευκωσία και δραστηριοποιείται Παγκύπρια, επιλέξαμε να μην συμμετέχουμε στη φρενίτιδα του Black Friday. Το μοντέλο μας δεν λειτουργεί με υψηλά περιθώρια κέρδους και δεν εναρμονιζόμαστε με τα γενικότερα μηνύματα της συγκεκριμένης μέρας. Ως εκ τούτου, κάθε Νοέμβριο κάνουμε ένα βήμα πίσω και επιλέγουμε να επικεντρωθούμε μόνο στην κατασκευή και προετοιμασία της χριστουγεννιάτικης συλλογής μας.
Απομακρυνόμενες από τις παραδοσιακές καμπάνιες της Black Friday, εταιρείες όπως η δική μας μπορούν να επικεντρωθούν στην οικοδόμηση της ακεραιότητας της επωνυμίας, στη βελτίωση των σχέσεων με τους πελάτες και στη δημιουργία προϋποθέσεων για βιώσιμες πρακτικές πωλήσεων που ωφελούν τόσο την οικονομία όσο και το περιβάλλον.
Τύποι εταιρειών για τις οποίες δεν συνιστάται η διοργάνωση εκστρατείας Black Friday
- Μπουτίκ και εξειδικευμένα καταστήματα: Τα μικρής κλίμακας, βιοτεχνικά ή εξειδικευμένα καταστήματα που ζουν από την αποκλειστικότητα και την ξεχωριστή εμπειρία των πελατών μπορεί να θεωρήσουν ότι οι εκστρατείες της Black Friday βλάπτουν την εικόνα της επωνυμίας τους. Η εκπτωτική φρενίτιδα του Black Friday έρχεται συχνά σε αντίθεση με τις προσεγμένες αφηγήσεις και την κορυφαία ποιότητα που προωθούν αυτές οι επιχειρήσεις.
- Μάρκες πολυτελείας υψηλού επιπέδου: Για τις επώνυμες μάρκες που εμπορεύονται την αποκλειστικότητα και την υψηλή αξία, ένα εκπτωτικό γεγονός όπως η Black Friday θα μπορούσε να αμαυρώσει τη φήμη τους. Οι καταναλωτές πολυτελείας είναι συχνά λιγότερο «ευαίσθητοι στις τιμές», αναζητούν το κύρος και τη διάκριση αντί για προσφορές, καθιστώντας τις εκπτωτικές εκδηλώσεις δυνητικά επιβλαβείς για την αίγλη της επωνυμίας.
- Εταιρείες Business-to-Business (B2B): Με μακρύτερους κύκλους πωλήσεων και πιο προσωπικές σχέσεις, ο τομέας B2B ενδέχεται να μην βρει αποτελεσματικές τις εκστρατείες της Black Friday, καθώς οι αποφάσεις αγοράς δεν καθοδηγούνται από παρορμητικές αγορές με τον ίδιο τρόπο όπως οι καταναλωτικές πωλήσεις.
Γι’ αυτού του είδους τις εταιρείες, η εστίαση στην οικοδόμηση της επωνυμίας και στις σχέσεις με τους πελάτες εκτός επιθετικών εκπτωτικών εκδηλώσεων μπορεί να έχει καλύτερα μακροπρόθεσμα οφέλη.
Εταιρείες για τις οποίες το Black Friday θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετική επιλογή για να την εισάγουν στις ετήσιες εκστρατείες μάρκετινγκ:
- Λιανοπωλητές ηλεκτρονικών ειδών: Οι εταιρείες αυτές μπορούν να επωφεληθούν ιδιαίτερα από το Black Friday, με ειδικές προσφορές σε περσινά μοντέλα ή για να εκκαθαρίσουν τα αποθέματά τους πριν από τις νέες κυκλοφορίες. Για τους λάτρεις της τεχνολογίας που περιμένουν μειώσεις τιμών σε gadgets που έχουν βάλει στο μάτι όλη τη χρονιά, το Black Friday μπορεί να είναι η τέλεια ευκαιρία για αγορά.
- Μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης: Επωφελούμενα από τις οικονομίες κλίμακας, τα μεγάλα καταστήματα μπορούν να έχουν την πολυτέλεια να μειώσουν σημαντικά τις τιμές, χρησιμοποιώντας την Black Friday ως στρατηγική “loss leader” για να προσελκύσουν μαζική επισκεψιμότητα και να προωθήσουν τις πωλήσεις των μη εκπτωτικών ειδών.
- Διαδικτυακές αγορές: Μεγάλες πλατφόρμες όπως το eBay ή το Amazon μπορούν να επωφεληθούν από τη Black Friday, με προσφορές σε διάφορες κατηγορίες, στοχεύοντας στο τεράστιο κοινό τους και έχοντας τη δυνατότητα να βάλουν πολύ μεγάλες προσφορές απαλλαγμένες από το χάος των παραδοσιακών, φυσικών καταστημάτων.
- Κατασκευαστές οικιακών συσκευών: Η Black Friday συμπίπτει με την περίοδο που οι άνθρωποι προετοιμάζουν τα σπίτια τους για τις γιορτές, καθιστώντας την ιδανική ευκαιρία για τις εταιρείες να προωθήσουν εκπτώσεις σε μεγάλες οικιακές συσκευές.
Γι’ αυτού του είδους τις εταιρείες, το Black Friday μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία για να αυξήσουν τον ετήσιο όγκο πωλήσεων, να αποκτήσουν νέους πελάτες και να συμμετάσχουν στο πνεύμα των αγορών της εορταστικής περιόδου, υπό την προϋπόθεση ότι διαχειρίζονται το γεγονός με στρατηγικές εκπτώσεις κι έχοντας την εμπειρία των πελατών στο προσκήνιο.
Καθώς οι συνέπειες της Black Friday για τις μικρές επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο ξεκάθαρες, πολλές από αυτές αντιδρούν, υποστηρίζοντας την εστίαση σε βιώσιμες πρακτικές που υποστηρίζουν τις οικονομικές και περιβαλλοντικές αξίες, ενώ παράλληλα καλλιεργούν το κοινοτικό ήθος που ενσαρκώνουν οι τοπικές επιχειρήσεις. Αυτή η νέα τάση αντανακλά την αυξανόμενη συνειδητοποίηση της ανάγκης να εξισορροπήσουν τα βραχυπρόθεσμα κέρδη με το μακροπρόθεσμο όραμα για τις μάρκες τους και τις κοινότητες που εξυπηρετούν.
*Ιδρύτριας της Pastel Gifts
