Του Ξενή Χ. Ξενοφώντος*
Στις 8 και 9 Νοεμβρίου 2025, πραγματοποιείται στην Κύπρο, το Ιδρυτικό Συνέδριο του Ενιαίου Πολιτιστικού Δόγματος Κύπρου – Ελλάδος – Απανταχού Ελληνισμού. Την ευθύνη οργάνωσης έχει το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού Κύπρου (ΙΕΠ), ο φορέας που εμπνεύστηκε και ανέλαβε την ιστορική πρωτοβουλία να διαμορφώσει ένα ενιαίο όραμα εθνικής αφύπνισης, πολιτισμού και παιδείας.
Ένα όραμα που συνδέει την πολιτιστική καλλιέργεια, την ιστορική συνείδηση, την πνευματική εξύψωση και την εθνική αυτογνωσία, με την αναστύλωση του αξιακού μας συστήματος, σε μια εποχή που οι θεσμοί σε Κύπρο και Ελλάδα διέρχονται πρωτοφανή κρίση.
Από τον Ιωάννη Καποδίστρια, θεμελιωτή του νεοελληνικού κράτους και τον αρχιστράτηγο της Επανάστασης Θεόδωρο Κολοκοτρώνη έως τους σύγχρονους Έλληνες στοχαστές, όπως τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, τον Ευάγγελο Παπανούτσο, τον Καφάβη, τον Σεφέρη, τον Τεύκρο Άνθία, τον Θεοδόση Πιερίδη και πολλούς άλλους, διαμορφώθηκε μια πνευματική παράδοση και εθνική συνείδηση που θεμελίωσε έναν πολιτισμό βασισμένο στην αρχαιοελληνική παιδεία, στο ήθος, στη φιλοπατρία και στη συνειδητή συμμετοχή του πολίτη στη δημόσια ζωή. Μια παράδοση που αντιλαμβάνεται την καθημερινότητα όχι ως μηχανισμό εξουσίας, αλλά ως έκφραση ευθύνης και υπηρεσίας προς το κοινό καλό, συνδέοντας άρρηκτα την ηθική αγωγή με την ποιότητα της δημοκρατίας.
Πάνω σε αυτή την πνευματική κληρονομιά εδράζεται το θεμέλιο που ενέπνευσε το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού την ίδρυση του Ενιαίου Πολιτιστικού Δόγματος Κύπρου – Ελλάδας και Απανταχού Ελληνισμού (Ε.ΠΟ.Δ.) το οποίο γεννιέται σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορικής μας διαδρομής.
Το Ε.ΠΟ.Δ. επιδιώκει να διαμορφώσει ένα κοινό αξιακό πλαίσιο που θα ενώνει πολιτισμικά τον Ελληνισμό της Ελλάδας, της Κύπρου και της Διασποράς με κορωνίδα το σύνθημα: «Ενώνουμε ψυχικά την Κύπρο με την Ελλάδα και τους Απανταχού Έλληνες. Χτίζουμε την κοινωνία του πολιτισμού, του πνεύματος και της εθνικής αυτογνωσίας των πολιτών.»
Σύγχρονες προσεγγίσεις αναδεικνύουν τη βαθιά σύνδεση ανάμεσα στην παιδεία, την κριτική σκέψη και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, ως θεμέλια ποιότητας και ανθεκτικότητας της δημοκρατίας. Ο Noam Chomsky έχει επισημάνει ότι χωρίς κριτική σκέψη και πολιτισμική αυτογνωσία, οι δημοκρατίες κινδυνεύουν να υποταχθούν σε μηχανισμούς χειραγώγησης.
Η ίδρυση του Ενιαίου Πολιτιστικού Δόγματος με πρωτεργάτες 25 συλλόγους/πνευματικά κέντρα, αποτελεί το θεμέλιο για ένα νεοελληνικό διαφωτισμό πλατειάς συμμετοχής, δημιουργώντας ελπιδοφόρες προοπτικές για το μέλλον με όπλα την πολιτισμική διπλωματία, τη ενεργό εμπλοκή στα κοινά των ανθρώπων του πνεύματος, της εργασίας, της τίμιας επιχειρηματικότητας, της εθνικής αυτογνωσίας και της φιλοπρόοδης κοινωνίας, υπεράνω κομματικών και άλλων ιδιοτελών σκοπιμοτήτων.
Το καράβι ξεκίνησε. Από τα πέρατα του κόσμου, όπου διαπρέπει εδώ και χιλιετίες ο Ελληνισμός, προς τη γη που μας ενώνει. Μαζί μπορούμε. Ενωμένοι μεγαλουργούμε.
* προέδρου Ινστιτούτου Eλληνικού Πολιτισμού www.iep.org.cy
