Αλεξία Σακαδάκη*
Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό στάδιο στη ζωή κάθε γυναίκας. Δεν είναι νόσος, δεν είναι αδυναμία, είναι μια βιολογική μετάβαση που συμβαίνει σε διαφορετικές ηλικίες και με διαφορετική ένταση για κάθε γυναίκα. Παρ’ όλα αυτά, στην κυπριακή κοινωνία εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται με σιωπή ή και στίγμα. Πολλές γυναίκες νιώθουν πως πρέπει να κρύψουν αυτό που βιώνουν, είτε στον χώρο εργασίας είτε ακόμη και μέσα στο ιατρείο. Αυτή η σιωπή όμως έχει κόστος — για την ψυχική τους υγεία, για την καθημερινότητά τους, για την απόδοσή τους στη δουλειά και τελικά για την ίδια την κοινωνία.
Σήμερα υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένες μέθοδοι και εξειδικευμένα σκευάσματα που μπορούν να βοηθήσουν τη γυναίκα να ρυθμίσει σωστά αυτή τη φάση της ζωής της, προσφέροντας ουσιαστική ανακούφιση και ισορροπία. Δυστυχώς, στην Κύπρο η ενημέρωση γύρω από αυτά τα μέσα είναι περιορισμένη. Ο ιατρικός κόσμος δεν έχει πάντοτε την κατάλληλη εκπαίδευση για να καθοδηγήσει με ασφάλεια τις γυναίκες, με αποτέλεσμα πολλές να οδηγούνται — συχνά αδίκως — σε άλλου είδους θεραπείες που δεν αντιμετωπίζουν την πραγματική αιτία των συμπτωμάτων. Η έλλειψη εξειδίκευσης και σωστής διάγνωσης, ειδικά κατά τη μεταβατική περίοδο πριν την εμμηνόπαυση, στερεί από τις γυναίκες τη δυνατότητα να λάβουν την κατάλληλη φροντίδα την κατάλληλη στιγμή. Και αυτό δεν είναι λεπτομέρεια. Αφορά άμεσα την ποιότητα της ζωής τους, τη συγκέντρωση, την ψυχολογία, την απόδοσή τους στον χώρο εργασίας και τη σχέση τους με το περιβάλλον τους.
Σε άλλες χώρες το ζήτημα αυτό έχει ήδη αναγνωριστεί ως θέμα δημόσιας υγείας και ισότητας. Η Ιρλανδία έχει θεσπίσει πλαίσιο πολιτικής για την εμμηνόπαυση στον δημόσιο τομέα, η Σκωτία την έχει εντάξει στις πολιτικές ανθρώπινου δυναμικού, ενώ η Βρετανική Επιτροπή Ισότητας έχει καταστήσει σαφές ότι οι εργοδότες έχουν ευθύνη να στηρίζουν τις εργαζόμενες σε αυτή τη φάση. Αυτές οι πρωτοβουλίες δεν στοχεύουν μόνο στη φροντίδα της υγείας, αλλά και στη διασφάλιση ότι καμία γυναίκα δεν θα χάσει τη θέση ή την εξέλιξή της λόγω ενός φυσιολογικού σταδίου της ζωής της.
Η Κύπρος οφείλει να κάνει το επόμενο βήμα. Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε την εμμηνόπαυση ως ένα ζήτημα που αφορά το δημόσιο συμφέρον. Δεν πρόκειται απλώς για θέμα ιατρικό — πρόκειται για δικαίωμα ενημέρωσης, ισότητας και αξιοπρέπειας. Στο πλαίσιο αυτό, ετοιμάζουμε πρόταση νόμου που στοχεύει να καθιερώσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στήριξης: με σωστή ενημέρωση του κοινού, εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, καθοδήγηση για εργοδότες και εργαζόμενους και ενίσχυση της πρόσβασης σε κατάλληλες υπηρεσίες και μέσα αντιμετώπισης. Η πρόταση αυτή δεν αφορά μόνο τις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, αλλά την ισότητα στην εργασία, τη δικαιοσύνη και τη δημόσια υγεία συνολικά.
Η εμμηνόπαυση δεν είναι θέμα που πρέπει να παραμένει κρυφό ή να συζητείται ψιθυριστά. Είναι μέρος της ζωής, και η πολιτεία έχει χρέος να δημιουργήσει τις δομές που θα στηρίξουν κάθε γυναίκα να τη διαχειριστεί με αξιοπρέπεια και γνώση. Γιατί όταν μια κοινωνία προστατεύει την ευεξία των γυναικών της, προστατεύει ταυτόχρονα και τη δική της υγεία, την οικονομία της και το μέλλον της. Η πρόταση νόμου που ετοιμάζουμε είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση — ένα βήμα για μια πιο δίκαιη, ενημερωμένη και ανθρώπινη Κύπρο, όπου η γυναίκα μπορεί να συνεχίζει να προσφέρει χωρίς φόβο, χωρίς σιωπή, με αυτοπεποίθηση και ισότιμη φωνή.
*Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Κοινωνιολόγος
