Προς έναν ατελή δικομματισμό με ισχυρό μόνο τον ένα πόλο, φαίνεται να κινείται το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, μετά την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής και τη διαφορά 20 ποσοστιαίων μονάδων ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο εκλογολόγος Γιάννης Μαυρής.
Με τα μικρά κόμματα που παραμένουν εκτός Βουλής να συγκεντρώνουν ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 16%, «το δεύτερο μεγαλύτερο μετά τον Μάιο του 2012, στις εκλογές που είχε καταρρεύσει ο δικομματισμός», όπως παρατηρεί ο κ. Μαυρής, σημειώνει ότι «εδώ δεν έχουμε κατάρρευση του δικομματισμού. Έχουμε κατάρρευση του ενός πόλου μόνο». Ο άλλος, προσθέτει, «παραμένει ισχυρός, και αυτό είναι σημαντικό, γιατί δείχνει προς τα που μπορεί να κινηθεί το πολιτικό σύστημα: προς έναν πια ατελή δικομματισμό, με κυρίαρχο τον ένα πόλο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η επόμενη μέρα των εκλογών στην Ελλάδα: Στο Προεδρικό ο Μητσοτάκης σήμερα, νέες κάλπες στις 25 Ιουνίου
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο θρίαμβος της ΝΔ και το βατερλό του ΣΥΡΙΖΑ – Γιατί οι δημοσκοπήσεις δεν είδαν τίποτα
Πρωτοφανής είναι επίσης η μετατόπιση ψήφων που φαίνεται να έγινε από την αντιπολίτευση προς την απερχόμενη κυβέρνηση, σημειώνει ο κ. Μαυρής. Ερωτηθείς για το πού μετατοπίστηκαν οι 600.000 ψήφοι που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με το 2019, σημείωσε ότι οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις δεν έδειχναν σημαντική διαπαραταξιακή μετατόπιση, από την κυβέρνηση προς την αντιπολίτευση. «Κατά τη γνώμη μου, μάλλον, τελικά εκεί εντοπίζεται η αστοχία των ερευνών, διότι δεν εξηγείται το εκλογικό αποτέλεσμα αν δεν έχει υπάρξει μια μετατόπιση από τον ΣΥΡΙΖΑ προς τη ΝΔ απευθείας», αναφέρει.
«Αυτό που παλιότερα εξηγούσε το ενδιάμεσο εκλογικό σώμα, το οποίο στην εποχή του ισχυρού δικομματισμού έκρινε την κυβερνητική αλλαγή, μετατοπιζόμενο από την κυβέρνηση στην αντιπολίτευση, τώρα φάνηκε να λειτουργεί ανάποδα. Είναι πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό: να χάνει η αντιπολίτευση, προς όφελος της απερχόμενης κυβέρνησης. Οι απώλειες προς τα αριστερά είναι περιορισμένες. Ενδεχομένως ένα ποσοστό επιστρέφει στο ΠΑΣΟΚ από τον ΣΥΡΙΖΑ, ένα 3-4%. Τα κέρδη του ΚΚΕ είναι περιορισμένα, επομένως πρέπει να έχει υπάρξει μετατόπιση προς τη ΝΔ», υπογραμμίζει.
Κληθείς να σχολιάσει πού οφείλεται η μεγάλη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, ο εκλογολόγος σημειώνει ότι κατ’ αρχήν οφείλεται στην ανυπαρξία εναλλακτικής λύσης απέναντι στην κυβέρνηση, στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να πείσει ότι υπάρχει εναλλακτική λύση απέναντι στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
«Από την άλλη εκφράζεται και μια βαθύτερη στροφή της ελληνικής κοινωνίας προς τον συντηρητισμό. Μετά από μια δεκαετία κρίσεων, μνημονίων, πανδημίας, ακρίβειας και πολέμου, ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης της ελληνικής κοινωνίας επιθυμεί και ανταποκρίνεται στο αίτημα της σταθερότητας, της ασφάλειας, αυτά τα οποία θεώρησε ότι εξασφαλίζει περισσότερο η συντηρητική παράταξη, το κόμμα της ΝΔ και όχι η αντιπολίτευση», σημειώνει.
Επιπλέον, ο κ. Μαυρής παρατηρεί ότι τελικά, το εκλογικό σύστημα, η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να φέρει την απλή αναλογική, «αποδείχτηκε ότι δεν λειτουργεί από μόνο του, δεν λειτούργησε θετικά. Αύξησε την πιθανότητα αστάθειας, γιατί δεν υπήρχε πιθανότητα μιας κυβέρνησης συνεργασίας», αναφέρει.
Αναφορικά με τη μεγάλη αποχή, ο κ. Μαυρής ανέφερε ότι υπήρξε αύξηση της συμμετοχής σε σχέση με το 2019 και φαίνεται τελικά ότι και στις νεότερες ηλικιακά ομάδες υπήρξε αύξηση της επιρροής της ΝΔ, «κάτι που στις προεκλογικές έρευνες δεν φαινόταν». Ενδεχομένως, σημείωσε, ένα τμήμα της νεολαίας που δεν συμμετείχε στις δημοσκοπήσεις, τελικά μπορεί να ψήφισε σε έναν αρκετό βαθμό συντηρητικά.
Κληθείς να εκτιμήσει δυνητικά αποτελέσματα της δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης, που φαίνεται να προγραμματίζεται για τις 25 Ιουνίου, ανέφερε ότι το αποτέλεσμα έχει μεγάλη δυναμική. «Είναι ανοικτά τα διακυβεύματα, αν δηλαδή θα λειτουργήσει το λεγόμενο Bandwagon effect, η επίδραση υπέρ του νικητή και άρα η επίδραση της ΝΔ και η εκλογική της επιρροή θα αυξηθεί». Κάτι που, όπως είπε, ενδεχομένως αφορά και το ΠΑΣΟΚ, «το οποίο επιθυμεί τη δεύτερη αναμέτρηση, θεωρώντας ότι μπορεί να ενισχύσει τη θέση του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ».
Από την άλλη πλευρά, σημείωσε, το διακύβευμα για τον ΣΥΡΙΖΑ, «ο οποίος προφανώς έχει μπει σε μια διαδικασία κρίσης και κρίσης ηγεσίας, υπάρχει ήδη αμφισβήτηση της ηγεσίας του Αλέξη Τσίπρα», είναι αν θα λειτουργήσει συσπειρωτικά η ήττα και θα ενεργοποιηθεί «αυτό που λέμε underdog effect, δηλαδή η επίδραση υπέρ αυτού που φαίνεται ότι χάνει, ή αντιθέτως η ήττα, που είναι στρατηγική ήττα, πολύ μεγάλης έκτασης, θα επιδεινωθεί περαιτέρω». «Αυτά είναι τα διακυβεύματα αλλά κατά τη γνώμη μου αυτή τη στιγμή είναι ανοικτά», πρόσθεσε.
Ανέφερε, ωστόσο, ότι η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση είναι δεδομένη, καθώς θα ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος της ενισχυμένης αναλογικής, που δίνει μπόνους εδρών στον πρώτο. «Με απλή αναλογική έχει 146 έδρες. Το 41% εξασφαλίζει ευρεία κοινοβουλευτική αυτοδυναμία με τον νέο εκλογικό νόμο, ο οποίος θα ισχύσει στη νέα εκλογική αναμέτρηση και είναι ενισχυμένη αναλογική, διότι δίνει στο πρώτο κόμμα σημαντικό μπόνους, τουλάχιστον 30-35 έδρες. Αντιστοιχεί σε καθαρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Γι’ αυτό εξάλλου επιδιώκει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης να υπάρξει επαναληπτική εκλογή. Διατηρώντας τα ίδια ποσοστά εξασφαλίζει άνετη κοινοβουλευτική αυτοδυναμία», κατέληξε.
