Ο Κιρ Στάρμερ ετοιμάζεται να αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο, όπως ο ίδιος έκανε γνωστό εκτός εάν το Ισραήλ εκπληρώσει βασικούς όρους, όπως η επίτευξη κατάπαυσης του πυρός και η δέσμευση για μια μακροπρόθεσμη ειρηνευτική διαδικασία.
Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού την Τρίτη, λίγες μόνο ημέρες αφότου ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν προχώρησε στην ίδια απόφαση, σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση στην μακροχρόνια θέση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε ότι ο Στάρμερ θα αποφασίσει σε ποιο βαθμό το Ισραήλ και η Χαμάς έχουν εκπληρώσει τους όρους του προτού λάβει απόφαση ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση έθεσε συγκεκριμένους όρους και χρονοδιάγραμμα για την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους.
Τι θα σημαίνει η αναγνώριση;
Η αναγνώριση είναι ένα συμβολικό βήμα, αλλά θα εξοργίσει την ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία υποστηρίζει ότι θα ενθαρρύνει τη Χαμάς και θα ανταμείψει την τρομοκρατία.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια επίσημη, πολιτική αναγνώριση της παλαιστινιακής αυτοδιάθεσης – χωρίς την ανάγκη εμπλοκής σε ακανθώδεις πρακτικές λεπτομέρειες όπως η τοποθεσία των συνόρων ή η πρωτεύουσά της.
Επιτρέπει επίσης τη σύναψη πλήρων διπλωματικών σχέσεων που θα οδηγήσουν στην τοποθέτηση ενός Παλαιστίνιου πρέσβη στο Λονδίνο και ενός Βρετανού πρέσβη στην Παλαιστίνη. Οι υποστηρικτές λένε ότι είναι ένας τρόπος για να ξεκινήσει μια πολιτική διαδικασία προς μια τελική λύση δύο κρατών.
Από τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ, περίπου 140 έχουν ήδη αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος. Σε αυτά περιλαμβάνονται η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία, καθώς και η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών όπως η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Ισπανία και η Σουηδία. Αλλά μέχρι την Πέμπτη, όταν η Γαλλία ανακοίνωσε ότι σκόπευε να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, καμία χώρα της G7 δεν είχε δεσμευτεί γι’ αυτό.
Γιατί τώρα;
Δύο σημαντικοί διεθνείς παράγοντες και η έντονη εγχώρια πίεση έπαιξαν ρόλο στο χρονοδιάγραμμα της ανακοίνωσης του Στάρμερ.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έκανε την αρχή την περασμένη εβδομάδα όταν ανακοίνωσε ότι η Γαλλία θα αναγνωρίσει την Παλαιστίνη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο. Ο Στάρμερ έχει πλέον θέσει την ίδια προθεσμία, αν και σε αντίθεση με τον Μακρόν, έχει θέσει όρους για το Ισραήλ και τη Χαμάς.
Ο άλλος διεθνής παράγοντας ήταν το σιωπηλό πράσινο φως που έδωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στον Στάρμερ τη Δευτέρα. Ερωτηθείς αν ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να υποκύψει στις πιέσεις των βουλευτών να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε στους δημοσιογράφους: «Δεν πρόκειται να πάρω θέση, δεν με πειράζει να πάρει θέση. Ψάχνω να σιτιστούν οι άνθρωποι αυτή τη στιγμή».
Η αντίδραση του Τραμπ στην ανακοίνωση της Γαλλίας ήταν εξίσου χαμηλών τόνων – είπε ότι η θέση του Μακρόν για ένα παλαιστινιακό κράτος «δεν έχει σημασία» ή «δεν έχει καμία βαρύτητα».
Ο Στάρμερ, ο οποίος έχει εκφράσει και ο ίδιος τον αποτροπιασμό του για τις εικόνες λιμού στη Γάζα, έχει επίσης δεχθεί έντονες πιέσεις στο εσωτερικό της χώρας για να αναλάβει δράση. Αρκετοί από τους υψηλόβαθμους υπουργούς του -συμπεριλαμβανομένων των Άντζελα Ρέινερ και Ιβέτ Κούπερ- υποστηρίζουν την άμεση αναγνώριση.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι και το κοινό υποστηρίζει τη δράση. Σε δημοσκόπηση που ανατέθηκε από την Ecotricity, το 49% των ανθρώπων δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος, σε σύγκριση με το 13% που δήλωσε ότι δεν θα έπρεπε.
Ποιες είναι οι λεπτομέρειες του σχεδίου;
Μια επίσημη κυβερνητική δήλωση που εκδόθηκε την Τρίτη το βράδυ ανέφερε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αναγνωρίσει την Παλαιστίνη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, εκτός εάν το Ισραήλ συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, καταστήσει σαφές ότι δεν θα προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη και «λάβει ουσιαστικά μέτρα» για να τερματίσει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, μεταξύ άλλων επιτρέποντας στον ΟΗΕ να παρέχει βοήθεια. Αυτό ουσιαστικά απαιτεί από το Ισραήλ να αναβιώσει την προοπτική μιας λύσης δύο κρατών, μια ιδέα που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει απορρίψει εδώ και καιρό.
Η δήλωση της βρετανικής κυβέρνησης επαναλαμβάνει επίσης τα αιτήματά της προς τη Χαμάς να απελευθερώσει αμέσως όλους τους ομήρους, να υπογράψει άμεση κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ, να δεσμευτεί για αφοπλισμό και να αποδεχτεί ότι δεν θα διαδραματίσει κανέναν ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας.
Ο Στάρμερ θα αξιολογήσει τον βαθμό στον οποίο τα δύο μέρη – το Ισραήλ και η Χαμάς – έχουν εκπληρώσει τους όρους του τον Σεπτέμβριο.
Η κυβέρνηση δήλωσε ότι, πέρα από κάθε αναγνώριση, εργάζεται πάνω σε ένα «αξιόπιστο ειρηνευτικό σχέδιο» με συμμάχους για τη δημιουργία μεταβατικής διακυβέρνησης και ρυθμίσεων ασφαλείας στη Γάζα και τη διασφάλιση της παροχής βοήθειας από τον ΟΗΕ. Ανέφερε ότι αυτό το σχέδιο πρέπει να περιλαμβάνει την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και την απομάκρυνση της ηγεσίας της Χαμάς από τη Γάζα ως βήματα προς μια διαπραγματευμένη λύση δύο κρατών.
Ποιοι άλλοι θα μπορούσαν να συμμετάσχουν;
Η δήλωση της κυβέρνησης ανοίγει τον δρόμο για να αναγνωρίσουν από κοινού το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο.
Αρκετές άλλες χώρες συμμετέχουν σε συνομιλίες του ΟΗΕ για το θέμα αυτό, οι οποίες διεξάγονται με τη μεσολάβηση της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας στη Νέα Υόρκη. Η Γαλλία αναμένει ότι αρκετές αραβικές χώρες θα καταδικάσουν τη Χαμάς και θα ζητήσουν τον αφοπλισμό της για πρώτη φορά, σε μια προσπάθεια να ενθαρρυνθούν περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες να συμμετάσχουν στην αναγνώριση της Παλαιστίνης.
Οι ευρωπαϊκές χώρες που δεν αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη θα μπορούσαν να επανεκτιμήσουν τις θέσεις τους τις επόμενες εβδομάδες – η βελγική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα καθορίσει την πολιτική της τον Σεπτέμβριο.
Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας και των ΗΠΑ, δηλώνουν ότι θα αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος μόνο ως μέρος μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής λύσης στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
