Εν μέσω του αποτρόπαιου πολέμου στη Γάζα, τα πάθη είναι έντονα σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Τεράστιες διαδηλώσεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη έχουν λάβει χώρα σε όλη την περιοχή. Και αυτό φαίνεται να τρομάζει πολλές άρχουσες ελίτ. Η τακτική τους στέλνει μάλιστα μήνυμα στον Νετανιάχου, ότι το Ισραήλ είναι ελεύθερο να εκδιώξει με κάθε τρόπο την Χαμάς, αδιαφορώντας για το αιματοκύλισμα των αμάχων.
Η αντίδρασή τους είναι χαρακτηριστική. Εκτός από την Ιορδανία, η οποία αναγκάστηκε λόγω μεγάλου τμήματος του παλαιστινιακού πληθυσμού που τώρα έχει ιορδανική υπηκοότητα,αραβικά κράτη δεν έχουν ανακαλέσει καν τους πρεσβευτές τους από το Ισραήλ ως απάντηση στην «σφαγή» των αμάχων της Ράφας.
Γιατί τέτοια απροθυμία να στηρίξουν το παλαιστινιακό; Σύμφωνα με τους αναλυτές, το θεωρούν ζήτημα επικίνδυνα αποσταθεροποιητικό.Ήδη κάποια αραβικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Σαουδικής Αραβίας, να έχουν αρχίσει να περιορίζουν τον φιλοπαλαιστινιακό ακτιβισμό στις χώρες τους.
«Διαπραγματευτικό χαρτί» με ΗΠΑ-ΕΕ
Από την άλλη, κανένα αραβικό κράτος δεν θέλει στην πραγματικότητα να έρθει σε αντιπαράθεση με το Ισραήλ.
«Τα περισσότερα αραβικά καθεστώτα εμπλέκονται θεμελιωδώς στην προσπάθεια να κατασταλεί η παλαιστινιακή επιδίωξη για ελευθερία, και να κανονικοποιηθεί η ισραηλινή κατοχή της Παλαιστίνης, την οποία χρησιμοποιούν εδώ και καιρό ως διαπραγματευτικό χαρτί για να επιτύχουν παραχωρήσεις από το Ισραήλ και ιδιαίτερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές χώρες σε τομείς όπως η ασφάλεια, η ενέργεια και οι εμπορικές συμφωνίες» δήλωσε η Μαρίνα Καλκούλι, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Columbia στο Τμήμα Μέσης Ανατολής, Νότιας Ασίας και Αφρικανικών Σπουδών, σε συνέντευξή της στον ιστότοπο του think tank Quincy Institute for Responsible Statecraft .
«Τα αραβικά κράτη σήμερα δεν συμπαθούν τον παλαιστινιακό εθνικισμό επειδή ο παλαιστινιακός εθνικισμός αποτελεί πηγή λαϊκής κινητοποίησης στον αραβικό κόσμο» εξηγεί από την πλευρά του ο Ράμι Τζορτζ Κουρί, συνεργάτης στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού.
Οι ρίζες του «προβλήματος»
Πόσο πίσω πηγαίνει αυτή η ιστορία της αραβικής αντιπάθειας προς τους Παλαιστίνιους; Εάν οι Παλαιστίνιοι αναγκάζονταν να φύγουν από τη Γάζα, θα τους δεχόταν κανείς;
Συνοπτικά, η γένεση του παλαιστινιακού «προβλήματος» ιστορικά σχετίζεται με δύο κρίσιμα ορόσημα.
Το πρώτο είναι ο σχηματισμός του Ισραήλ και ο εκτοπισμός του παλαιστινιακού πληθυσμού το 1948 και το δεύτερο είναι η Σύγκρουση των Έξι Ημερών του 1967.
Και στις δύο αυτές συγκρούσεις, ο παλαιστινιακός πληθυσμός έπρεπε να μετακινηθεί μαζικά από την πατρίδα του σε άλλα έθνη.
Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, έσπασε επίσης τον μύθο ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να διαλυθεί ή να εξαλειφθεί.
Μέχρι τότε, ήταν κοινή πεποίθηση μεταξύ των αραβικών εθνών ότι θα μπορούσαν να ανακαταλάβουν τα χαμένα εδάφη και να τερματίσουν την ύπαρξη του Εβραϊκού κράτους. Κατά την διάρκεια .
Κατά την διάρκεια της παλαιστινιακής μετανάστευσης, έγινε φανερό ότι καμία χώρα στη Μέση Ανατολή δεν ήταν πρόθυμη να δεχτεί τον παλαιστινιακό λαό στα εδάφη της.
Ωστόσο, αυτή η απροθυμία δεν ήταν πολύ ισχυρή. Η Ιορδανία και ο Λίβανος αποδέχθηκαν τους Παλαιστίνιους και τους επέτρεψαν να εγκατασταθούν. Ανάμεσά τους και μέλη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO)
Το «πρόβλημα» της PLO – Ο Μαύρος Σεπτέμβρης
H εμπλοκή της PLO που ήθελε να επεκτείνει την εμβέλειά της, στα εσωτερικά των χωρών υποδοχής, δημιούργησε προβλήματα. Στην Ιορδανία, οργάνωσε πραξικόπημα για να εκθρονίσει τον βασιλιά τον Σεπτέμβριο του 1970. Το πραξικόπημα απέτυχε εξαιτίας των ιορδανικών ενόπλων δυνάμεων, οι οποίες εξαπέλυσαν ολοκληρωτική επίθεση. Τα ένοπλα τμήματα της PLO εκδιώχθηκαν από τις πόλεις. Αργότερα τους επετράπη να μετακινηθούν στον Λίβανο μέσω της Συρίας.
Η σύγκρουση αυτή έμεινε γνωστή ως Μαύρος Σεπτέμβρης. Το κομμάτι της PLO, το οποίο μετακινήθηκε στο νότιο Λίβανο, άρχισε να δημιουργεί ζητήματα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του 1975. Η PLO ήλεγχε το νότιο και το δυτικό τμήμα του Λιβάνου. Ήταν ένας από τους κύριους λόγους για την ανάφλεξη του λιβανέζικου εμφυλίου πολέμου. Συνεργάστηκαν με το αριστερό αραβικό κίνημα για να πολεμήσουν τους χριστιανούς εθνικιστές Μαρωνίτες. Ο εμφύλιος πόλεμος κατέστρεψε τον Λίβανο. Διήρκεσε 20 χρόνια και άφησε πίσω του ερείπια.
Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης δεν είχε καλές σχέσεις ούτε με τη Συρία, καθώς ο ηγέτης της Γιάσερ Αραφάτ και ο Σύρος πρόεδρος Χαφέζ Άσαντ δεν εμπιστεύονταν ο ένας τον άλλον. Οι Σύριοι ήταν πάντα καχύποπτοι απέναντι στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στη Συρία. Στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, οι συριακές δυνάμεις τους έβαλαν στο στόχαστρο.
Αργότερα, το 2011, η Χαμάς υποστήριξε τη συριακή εμφύλια εξέγερση κατά του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, βαθαίνοντας έτσι ακόμη περισσότερο το χάσμα.
Η Αίγυπτος
Η Αίγυπτος υπήρξε υποστηρικτής της παλαιστινιακής υπόθεσης από την αρχή της δημιουργίας του Ισραήλ.
Παρείχε ηθική και πολιτική υποστήριξη και ήταν η πρώτη που αναγνώρισε την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος το 1988. Ωστόσο, δεν ήταν ποτέ πρόθυμη να επιτρέψει οποιονδήποτε Παλαιστίνιο πρόσφυγα στο έδαφός της .
Το επιχείρημά της ήταν ήταν ήδη πλήρης με μετανάστες από άλλες μουσουλμανικές χώρες και δεν μπορούσε να σηκώσει το βάρος επιπλέον εισροών στη χώρα.
Και μετά ήρθε η Χαμάς
Όταν στη Λωρίδα της Γάζας διεξήχθησαν εκλογές το 2007 και η Χαμάς ανέβηκε στην εξουσία με συντριπτική πλειοψηφία, άλλαξε η εξίσωση για κάθε μουσουλμανικό έθνος στην περιοχή. Η Χαμάς είναι πρώτα μια μαχητική οργάνωση και μετά μια πολιτική. Όλες οι γειτονικές χώρες το κατάλαβαν και της γύρισαν την πλάτη. Όλες οι έρευνες από το 2002 έως το 2014 δείχνουν ότι η Χαμάς ήταν αντιδημοφιλής στα γειτονικά μουσουλμανικά κράτη. Ο παλαιστινιακός λαός, έμεινε μόνος…
Κατερίνα Άτση • [email protected]
