Δημοσιεύουμε αποκλειστική συνέντευξη του Διευθύνοντος Συμβούλου της KPMG KΥΠΡΟΥ κ. Χρίστου Βασιλείου στο περιοδικό nomisma. Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2022;
Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν για την Κύπρο, προβλέπεται βελτίωση και συνέχεια της αναπτυξιακής πορείας για την κυπριακή οικονομία κατά περίπου 4,0%, ενώ αναμένεται να μειωθεί ο πληθωρισμός, το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά και το δημόσιο χρέος εντός του 2022. Ωστόσο, παρά τις ευοίωνες προβλέψεις, οι προκλήσεις υφίστανται και μπορούν να ανατρέψουν τα πλάνα ανάπτυξης. Η εξέλιξη της πανδημίας είναι μείζονος σημασίας για την ανάπτυξη συγκεκριμένων τομέων, ιδιαίτερα του τουρισμού, ο οποίος παραμένει ευάλωτος.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται, επίσης, στις αρχές του 2022 και η υιοθέτηση από την πολιτεία των μέτρων που εξαγγέλθηκαν για προσέλκυση επιχειρήσεων ή/και ενίσχυση των υφιστάμενων επιχειρηματικών και επενδυτικών δραστηριοτήτων στο νησί, εφόσον η δημιουργία βάσης στη χώρα μας θα έχει πολλαπλά οφέλη. Τέτοια μέτρα αναμένονται να δώσουν ώθηση στο τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, αφού οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν στο νησί αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τέτοιες υπηρεσίες. Είναι πασιφανές ότι οι επαγγελματικές υπηρεσίες προσαρμόζονται ανάλογα στα δεδομένα της αγοράς, καταφέρνοντας έτσι να αποτελούν σημαντικό στοιχείο στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Ο σωστός σχεδιασμός, η αξιολόγηση του οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ο σωστός έλεγχος των δαπανών, αλλά και οι ασφαλείς επιλογές πρέπει να είναι υψηλά στην ατζέντα τόσο του Κράτους όσο και των επιχειρήσεων. Η χώρα μας χρειάζεται να διατηρήσει υγιή οικονομικά δεδομένα και να δημιουργήσει ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον, το οποίο θα τους δίνει χώρο να αναπτυχθούν. Η πράσινη οικονομία, η βιώσιμη ανάπτυξη και το ESG καθώς και οι προοπτικές που δημιουργούνται μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένονται να αποτελέσουν βασικούς πυλώνες στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα συναντήσει η Κύπρος στον οικονομικό τομέα τη νέα χρονιά;
Η αύξηση του πληθωρισμού δημιουργεί δικαιολογημένη ανησυχία. Αν και οι ενδείξεις είναι ότι ο πληθωρισμός που αντιμετωπίζουμε προς το παρόν δεν αναμένεται να διαρκέσει πέραν του 2022, παρατηρούνται ήδη σημαντικές αυξήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης, ενώ σημαντική αύξηση παρουσιάζει και το κατασκευαστικό κόστος. Πέραν από τον αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, ο πληθωρισμός επηρεάζει και την κοινωνία στο σύνολο της, εφόσον μειώνεται η αγοραστική δύναμη των πολιτών. Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και του Υπουργείου Οικονομικών στην Κύπρο καταγράφουν την επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και «πλήρη αποκατάσταση» του ΑΕΠ το 2022 με 2023.
Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η οικονομία για να εκσυγχρονίσουμε και να εμπλουτίσουμε το οικονομικό μοντέλο μας;
H παραχώρηση κινήτρων για προσέλκυση επενδύσεων, κυρίως για μια εξωστρεφή οικονομία, είναι θεμιτή νοουμένου ότι συνάδουν με το Σύνταγμα, τις νομοθεσίες, τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τις διεθνώς αποδεκτές πρακτικές. Είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου και αξιολόγησης των οποιωνδήποτε μέτρων υιοθετούνται, ώστε να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα εκεί και όπου χρειάζεται. Στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία βιώσιμων και σταθερών συνθηκών ανάπτυξης μακριά από ευκαιριακού τύπου λύσεις που ενδεχομένως στο μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση εφόσον ενισχύουν την προσπάθεια προσέλκυσης ξένων εταιρειών στην Κύπρο ή ενίσχυσης των υφιστάμενων εργασιών τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται πολύ σωστά, στις εταιρείες τεχνολογίας, καθώς και σε τομείς της οικονομίας.
Η ψηφιακή μεταρρύθμιση του Κράτους καθώς και η επίσπευση των διαδικασιών έγκρισης σημαντικών έργων είναι καθοριστικοί παράγοντες στην ενδυνάμωση και στον εκσυγχρονισμό της Κύπρου, αφού θα επιφέρουν σημαντικά οφέλη σε ολόκληρη την οικονομία.
Σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία τη νέα χρονιά για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανάπτυξης;
Θα πρέπει να δοθεί σημασία σε όλους τους τομείς καθώς είναι αλληλένδετοι για την επίτευξη και διατήρηση μιας υγιούς εθνικής οικονομίας. Γενικότερα, η πανδημία επιδείνωσε διαχρονικά προβλήματα που αντιμετώπιζαν διάφοροι τομείς. Ο τουρισμός ξεπέρασε το “σοκ” του 2020 καθώς υπήρξαν κρατήσεις φέτος, ενώ προετοιμάστηκε για την ολική ανάκαμψη το 2022. Φυσικά θα πρέπει να δούμε αν αυτό θα καταστεί δυνατό αφού, δυστυχώς, αυτήν την περίοδο είδαμε αρκετές πτήσεις να ακυρώνονται λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων. Την ίδια στιγμή ο τομέας των ακινήτων και των κατασκευών ανασυντάσσεται, με τα πωλητήρια που κατατίθενται στο Τμήμα Κτηματολογίου να αυξάνονται. Η δευτερογενής αγορά αναπτύσσεται, ενώ το σχέδιο επιχορήγησης του επιτοκίου οδήγησε στην αύξηση της ζήτησης σε στεγαστικά δάνεια και για οικίες / διαμερίσματα. Σημειώνεται επιπλέον ότι τα αρνητικά ή μηδενικά επιτόκια επί των καταθέσεων οδήγησαν αρκετούς σε αναζήτηση άλλων μορφών επενδύσεων, με μεγάλο μέρος να κατευθύνεται στον τομέα των ακινήτων.
Ο τομέας των επενδυτικών ταμείων συνεχίζει την ανοδική του πορεία. Παρατηρούμε τη δραστηριοποίηση αρκετών διαχειριστών επενδυτικών ταμείων να επιλέγουν την Κύπρο για την εγγραφή νέων ταμείων καθώς και την ανάπτυξη του οικοσυστήματος των επενδυτικών ταμείων στη χώρα. Τομείς όπως η εκπαίδευση, η τεχνολογία και η υγεία παρουσιάζουν επίσης σημάδια ικανοποιητικής ανάπτυξης και δραστηριότητας.
