* της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου
Η ποιότητα αποτελεί μια ανθρώπινη αναζήτηση από αρχαιοτάτων χρόνων και είναι συνώνυμη με την αρετή, τη συνεχή βελτίωση και το «αἰέν ἀριστεύειν». Και ενώ αποτελεί βασικό δικαίωμα και προσδοκία των πολιτών, προκειμένου να λάβουν υπηρεσίες που αφορούν το θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό της υγείας, εξού και ολοένα και περισσότεροι υγειονομικοί οργανισμοί και συστήματα υγείας ανά το παγκόσμιο στρέφονται στην εφαρμογή διαδικασιών ποιοτικής διασφάλισης και ελέγχου στην υγειονομική φροντίδα, το νεοσυσταθέν ΓεΣΥ στη χώρα μας μοιάζει να ανθίσταται σθεναρά απέναντι σε αυτήν την προοπτική.
Είναι ηλίου φαεινότερον, και το επισημαίνουν πολλοί σκεπτόμενοι συμπολίτες μας, ότι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο πάσχει, και πάσχει σοβαρά. Στον απόηχο της έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και των αποκαλύψεων για εξόφθαλμες περιπτώσεις κακοδιαχείρισης και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος από τον ΟΑΥ, η επικαιρότητα φέρνει διαρκώς στην επιφάνεια σοβαρά ζητήματα στην Υγεία που καταδεικνύουν με τον πλέον γλαφυρό τρόπο πόσο υστερούμε στην παροχή ποιοτικής περίθαλψης στους ασθενείς.
Είναι θλιβερή η αναβολή χειρουργείων που αφορούν ψυχρά περιστατικά, η οποία και είναι σε ισχύ από τις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, ή η ακύρωση προγραμματισμένων ραντεβού χρόνιων πασχόντων που δεν έχουν τακτική πρόσβαση, όπως θα έπρεπε, σε απαραίτητες για τον έλεγχο της πάθησής τους υπηρεσίες υγείας. Μεγάλο προβληματισμό γεννούν και τα φαινόμενα υποστελέχωσης ή ανεπαρκούς στελέχωσης με ανειδίκευτο ιατρικό προσωπικό των ΤΑΕΠ, δηλαδή πιο νευραλγικών τμημάτων για την παροχή άμεσης ιατρικής βοήθειας στους πολίτες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα εκείνο του Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας.
Όλα τα παραπάνω, και πολλά ακόμη, έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των παραπόνων, τη δυσαρέσκεια των ασθενών, και επιπλέον, τη δυσφήμηση, την έλλειψη εμπιστοσύνης, αλλά και το αυξημένο κόστος για τους παροχείς υγείας. Στον ύψιστης σημασίας τομέα της Υγείας, η σωστή, αποτελεσματική και αποδοτική διαχείριση και οργάνωση, δεν είναι πολυτέλεια αλλά αναγκαιότητα.
Απουσιάζουν ηχηρά από το σύστημα Υγείας της Κύπρου σημαντικά χαρακτηριστικά, όπως π.χ. ο κλινικός έλεγχος (clinical audit), τα κλινικά πρωτόκολλα και οι κατευθυντήριες οδηγίες όλων των υπηρεσιών υγείας, εντός και εκτός ΓεΣΥ. Η ποιοτική πιστοποίηση και έλεγχος όλων των υπηρεσιών υγείας και η αναβάθμιση των κλινικών πρωτοκόλλων, συμπεριλαμβανομένων τόσο των κρατικών όσο και των ιδιωτικών παρόχων υγείας, αποσκοπούν στη διασφάλιση ότι οι ασθενείς λαμβάνουν τις απαραίτητες και καταλληλότερες ιατρικές παρεμβάσεις προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, με τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, στη μείωση του κινδύνου αρνητικής έκβασης των παρεμβάσεων ή των σχεδίων θεραπείας και, φυσικά, στην ικανοποίηση των ίδιων των ασθενών από την πορεία φροντίδας της υγείας τους.
Η Διεθνής Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας κατέθεσε εμπεριστατωμένη 150-σέλιδη μελέτη και συζήτησε το θέμα εκτενώς στη Βουλή των Αντιπροσώπων το 2020. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους εγκρίθηκε, μεταξύ άλλων, από τον τέως Υπουργό Υγείας η δημιουργία ενός ανεξάρτητου Εθνικού Ινστιτούτου Κλινικής Αριστείας, που θα είναι επιφορτισμένο με τη μέριμνα αυτών των ζητημάτων στη βάση διεθνών και ευρωπαϊκών προτύπων και για το οποίο εξασφαλίστηκε και χρηματοδότηση. Ωστόσο, έκτοτε η κατάσταση παραμένει στάσιμη. Η ποιοτική διαπίστευση των υπηρεσιών υγείας θα βοηθήσει στην κάλυψη όλων των κενών που παρατηρούνται σήμερα, απαμβλύνοντας σε σημαντικό βαθμό αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς και ενισχύοντας την αποδοτικότητα του ΓεΣΥ.
Ο δρόμος προς την ποιοτική διαπίστευση των υπηρεσιών υγείας στην ιδανικότερή της μορφή, είναι αναμφίβολα μακρύς. Τα εργαλεία όμως υπάρχουν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν. Ας τα χρησιμοποιήσουμε λοιπόν και ας δώσουμε επιτέλους το έναυσμα σε αυτήν την προσπάθεια, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
*Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου
Ιολόγος BSC, MSc, PhD
Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)
