Tης Μαριλένας Νικολάου*
Η Κύπρος αποτελεί μια χώρα όπου το 70% της οικονομίας της στηρίζεται στις υπηρεσίες και ιδιαίτερα τον τουρισμό, με πάνω από 1,000 ξενοδοχειακές μονάδες και μία από τις πιο ανεπτυγμένες τουριστικές υποδομές ανά το παγκόσμιο. Ο τουρισμός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία του τόπου, ενώ η Κύπρος έγινε ένα από τα κυριότερα τουριστικά κέντρα της Μεσογείου, μετά από μια συνεχή αναπτυξιακή πορεία.
Με σκοπό όμως να διατηρηθεί και να εμπλουτιστεί η τουριστική εμπειρία των περιηγητών που έρχονται στο νησί, ο ρόλος των επαγγελματιών ξεναγών είναι καταλυτικός προς την κατεύθυνση αυτή. Το επάγγελμα του ξεναγού αποτελεί ένα από τα βασικότερα συστατικά για την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων των τουριστών και της βελτίωσης του τουριστικού προϊόντος της χώρας μας.
Τα πρότυπα δύνανται να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία για την αποτελεσματική εφαρμογή του ρόλου του ξεναγού. Με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ξεναγού, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) ως ο εθνικός φορέας τυποποίησης της Κύπρου, επιθυμεί να ενημερώσει ότι έχει υιοθετήσει ως Κυπριακό, το Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 15565: 2008 με τίτλο ‘Tourism services – Requirements for the provision of professional tourist guide training and qualification programmes’ – ‘Τουριστικές Υπηρεσίες: Απαιτήσεις για παροχή προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης επαγγελματιών ξεναγών’.
Το πρότυπο αναφέρεται στα ελάχιστα προσόντα που απαιτείται να κατέχουν οι τουριστικοί ξεναγοί και τα οποία δύναται να αποκτηθούν μέσα από την παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Το πρότυπο προνοεί όπως τα παρεχόμενα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ξεναγών στηρίζονται τόσο σε θεωρητικής φύσεως διδασκαλία όσο και πρακτικής. Κεντρικούς άξονες τέτοιων εκπαιδευτικών προγραμμάτων αποτελούν :
(α) η εκμάθηση γνώσεων και η απόκτηση δεξιοτήτων μέσω ποιοτικών και ποσοτικών διαδικασιών διδασκαλίας κοινού κορμού μαθημάτων στον Ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο.
(π.χ. εισαγωγή στο Ευρωπαϊκό και διεθνές ιστορικοπολιτισμικό σκηνικό).
(β) η διδασκαλία εξειδικευμένων θεμάτων κατά περιοχή/χώρα (area specific subjects).
(π.χ. ιστορία, περιβάλλον, πολιτισμική κληρονομιά μιας συγκεκριμένης περιοχής/χώρας)
(γ) η διδασκαλία τεχνικών ξενάγησης.
(δ) η διδασκαλία θεμάτων που άπτονται της Τουριστικής Βιομηχανίας και Νομοθεσίας.
(ε) η πρακτική άσκηση (π.χ. εκπαιδευτικές επισκέψεις σε σημαντικά μέρη και μνημεία).
Παράλληλα, σημαντική πρόνοια του προτύπου είναι η αναφορά στις προβλεπόμενες υπηρεσίες για άτομα με ιδιαίτερες ικανότητες. Επίσης, βάσει του προτύπου, προβλέπεται η εφαρμογή εσωτερικών διεργασιών και ο καθορισμός των ελάχιστων κριτηρίων που απαιτούνται για την επιλογή των εκπαιδευτών ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ποιοτική παροχή προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ξεναγών.
Το συγκεκριμένο πρότυπο εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τεχνική Επιτροπή CEN/TC 329 ‘Tourism Services’ όπου ο CYS συμμετείχε ενεργά στη διαδικασία εκπόνησης του μέσω εθνικών αντιπροσώπων από την Κύπρο. Σημειώνεται ότι το πρότυπο, παρόλο που στο παρόν στάδιο δεν είναι υποχρεωτικό, είναι εφαρμόσιμο σε όλες τις χώρες – Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο CYS, μέσα στα πλαίσια των προσπαθειών του για διαρκή, συντονισμένη και συστηματική προώθηση του επιπέδου ποιοτικών υπηρεσιών στην Τουριστική Βιομηχανία, έχει συστήσει εθνική αντανακλαστική επιτροπή τυποποίησης (CYS/MC 13.03: Tourism Services) η οποία παρακολουθεί τις εργασίες τυποποίησης που πραγματοποιούνται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο στον τομέα του Τουρισμού όπου τα μέλη έχουν τη δυνατότητα να καταθέτουν σχόλια επί των προσχεδίων των προτύπων. Η συμμετοχή στην CYS/MC 13.03 είναι ανοικτή προς κάθε ενδιαφερόμενο μέρος που επιθυμεί να λαμβάνει ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις τυποποίησης στο τουριστικό τομέα.
Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Ξεναγού, είναι καλό να γνωρίζουμε ότι τα πρότυπα αποτελούν βοηθήματα εφαρμογής και εχέγγυο για τα αντικειμενικά κριτήρια που καθορίζουν την άσκηση του επαγγέλματος του ξεναγού.
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) είναι ο Εθνικός Φορέας Τυποποίησης της Κύπρου, συμμετέχει ενεργά στη Διεθνή και Ευρωπαϊκή Τυποποίηση ως πλήρες μέλος των Διεθνών Οργανισμών Τυποποίησης ISO και IEC ως επίσης και των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Τυποποίησης CEN, CENELEC και ETSI, με γνώμονα πάντοτε τη διασφάλιση των εθνικών μας συμφερόντων. Εκπροσωπεί την Κύπρο σε Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης και διαχειρίζεται το Εθνικό Σύστημα Τυποποίησης όπου έχει ως αποστολή του την προώθηση των προτύπων στην κυπριακή κοινωνία και την εκπόνηση εθνικών προτύπων εκεί όπου υπάρχει ανάγκη.
Οι ενδιαφερόμενοι φορείς έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν ή να προμηθευτούν τα πρότυπα της επιλογής τους από το Κέντρο Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS/ΚΕΠΕ).
*Η Μαριλένα Νικολάου εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης Υπηρεσιών και Διοίκησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS).
