Του Μαρίνου Κυναιγείρου*
Η αγορά των ακινήτων έχει εισέλθει για τα καλά πλέον στο δύσβατο περιβάλλον των προκλήσεων του πληθωρισμού, των αυξημένων τιμών στα κατασκευαστικά υλικά και των υψηλών επιτοκίων. Όπως είχαμε προειδοποιήσει πολλές φορές στο παρελθόν όλα αυτά μεμονωμένα και συνδυαζόμενα πιέζουν την αγοραστική δύναμη των πολιτών με αποτέλεσμα να αναθεωρούν τους σχεδιασμούς τους για αγορά σπιτιών ή διαμερισμάτων για σκοπούς ιδιοκατοίκησης. Πέραν αυτών η όποια νέα ρύθμιση για τον ΦΠΑ του 5% για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αναμένεται ότι θα επηρεάσει επίσης τη ζήτηση.
Είναι αρκετό όμως να κοιτάξουμε το κόστος δανεισμού για να αντιληφθούμε πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα τον τελευταίο ένα χρόνο. Από τον Μάρτιο του 2022 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκιά της από το -0,50% στο 3,25%, ενώ έπεται και συνέχεια. Όπως διαφαίνεται από τα στοιχεία, που δημοσιεύει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 4,67% φέτος τον Μάρτιο από το 2,16% που βρισκόταν τον Μάρτιο του 2022.
Δυστυχώς βρισκόμαστε πλέον προ του φάσματος της εκδήλωσης ενός γιγαντιαίου προβλήματος, για το οποίο έχουμε προειδοποιήσει εγκαίρως. Η αδυναμία πολλών συμπολιτών μας να αγοράσουν σπίτι ή διαμέρισμα για σκοπούς ιδιοκατοίκησης, λόγω αυξημένου κόστους, άρχισε να τους οδηγεί στην επιλογή του ενοικίου. Αυτό συνεπάγεται αύξηση της ζήτησης για ενοίκιο, την ώρα που η αγορά αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα με την προσφορά ακινήτων προς ενοικίαση.
Οι ανησυχίες μας αυξάνονται το τελευταίο χρονικό διάστημα καθώς η τάση αυτή ενισχύεται και βλέπουμε ότι άρχισαν ήδη οι ανατιμήσεις ενοικίων. Με απλά λόγια με τη λήξη των συμβολαίων ενοικίου παρατηρούνται αυξήσεις των τιμών, ως αποτέλεσμα της αυξημένης ζήτησης και της μειωμένης προσφοράς. Δυστυχώς γινόμαστε πλέον μάρτυρες δυσάρεστων καταστάσεων δεδομένου ότι οι νέες αυξήσεις επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών με αποτέλεσμα να γινόμαστε δέκτες της έντονης απαρέσκειας και της απόγνωσης των συμπολιτών μας. Βλέπουμε για παράδειγμα ενοίκια των €500 μηνιαίως με τη λήξη των συμβολαίων να αυξάνονται στα €700 και €800 με αποτέλεσμα αρκετοί συμπολίτες μας να δυσκολεύονται πλέον να ανταποκριθούν.
Το πρόβλημα όσο περνά ο χρόνος μεγεθύνεται και εάν αφεθεί θα μας οδηγήσει δυστυχώς σε αχαρτογράφητα νερά. Είναι για αυτό το λόγο που πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εγκύψει στο πρόβλημα, το οποίο αγγίζει σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας των πολιτών και να προσπαθήσει στο πλαίσιο ενός δομημένου διαλόγου και σε συνεννόηση με όλους εμάς τους εμπλεκόμενους στον τομέα των ακινήτων και της ανάπτυξης γης να δώσει λύσεις. Χρειάζεται να ξαναδούμε τη στεγαστική πολιτική του κράτους, το ενοικιοστάσιο ακόμη και τα ζητήματα που άπτονται της διάθεσης σπιτιών και διαμερισμάτων σε παραθεριστές όπως και των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου AirBnB. Παρακολουθώντας την πορεία των πραγμάτων και ελλείψει αποτρεπτικών μέτρων πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε ακόμη στους πρόποδες του γολγοθά των ενοικιαστών.
*MRICS, Πρόεδρος Συμβουλίου Εγγραφής Κτηματομεσιτών
