Το 2023 μόλις “άνοιξε πανιά” για το ταξίδι του και πριν περάσουμε σε μια ανασκόπηση των προκλήσεων και προοπτικών που “μεταφέρει” το νέο έτος, ας ξεκινήσουμε με ένα απολογισμό στο απερχόμενο έτος 2022, και ιδιαίτερα πως σημάδευσε τον τομέα της Ναυτιλίας.
Το 2022 έφερε μαζί του σταδιακά την επιστροφή στην κανονικότητα μετά από μια παρατεταμένη περίοδο αβεβαιότητας και παγκόσμιας ύφεσης λόγω της Πανδημίας Covid-19. Ταυτόχρονα όμως, ανέδειξε τον τομέα της Ναυτιλίας ως έναν από τους πιο σημαντικούς “αιμοδότες” της Κυπριακής Οικονομίας ο οποίος συνέχισε να μεταφέρει το 90% του Παγκόσμιου Εμπορίου και να προσφέρει τις ζωτικές υπηρεσίες της στην ανθρωπότητα και να αποτελεί, αναπόσπαστο κομμάτι της αλυσίδας εφοδιασμού για την πλειονότητα των επιχειρήσεων αυτή την κρίσιμη περίοδο, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και διεθνώς.
Η Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία συνέχισε να αποτελεί τη μόνη ίσως πραγματικά παγκοσμιοποιημένη βιομηχανία στην Κύπρο, η οποία συνέχισε απρόσκοπτα την πολύ ουσιαστική συνεισφορά της στην Κυπριακή Οικονομία (7% ΑΕΠ) και να αποτελεί τον 11ο μεγαλύτερο Εμπορικό στόλο παγκοσμίως και τον 3ο μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το μεγαλύτερο Κέντρο Πλοιοδιαχείρισης στην ΕΕ και ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως. Έχοντας επίσης ένα ανανεωμένο και ανταγωνιστικό Ναυτιλιακό Φορολογικό Σύστημα, πλήρες εγκεκριμένο από την ΕΕ, επέτρεψε τη διατήρηση υφιστάμενων και ακόμη την προσέλκυση περισσοτέρων, υψηλού επιπέδου ασφάλειας, πλοίων και ναυτιλιακών εταιρειών στην Κύπρο και την διατήρηση της απασχόλησης για πάνω από 9000 υπαλλήλους στη στεριά και 55000 ναυτικούς σε εταιρίες που δραστηριοποιούνται από την Κύπρο.
Ωστόσο, στη συνέχεια του έτους, βρέθηκε αντιμέτωπη με τις αρνητικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, που επηρέασε αρνητικά σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και τον τομέα της Ενέργειας, που συνδέεται άμεσα με τη Ναυτιλία.
Στο μέτωπο της “Πράσινης” Μετάβασης της, η Κυπριακή Ναυτιλία, το 2022, είχε ενεργό ρόλο στις εξελίξεις στα θέματα προσπάθειας βιώσιμης εφαρμογής των περιβαλλοντικών κανονισμών που αφορούν τον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Αναδείχτηκε, ότι η συνεργασία μεταξύ της Βιομηχανίας και των ρυθμιστικών οργάνων είναι το κλειδί προς αυτή τη κατεύθυνση αλλά και ότι η άμεση εφαρμογή ενός παγκόσμιου ταμείου θα βοηθήσει τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία να επιτύχει πιο γρήγορα τους στόχους απανθρακοποίησης που έχουν τεθεί από τον ΙΜΟ και θα διασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού ανά το παγκόσμιο για τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία.
Για να μπορέσει όμως να συνεχίσει να αποτελεί, όπως για δεκαετίες τώρα, ένα σταθερό πόλο έλξης ξένων επενδύσεων, να προσφέρει απασχόληση σε Κύπριους αλλά και να στηρίζει και άλλες επιχειρήσεις με οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το ναυτιλιακό τομέα και προσφέρουν θέσεις εργασίες σε πολλούς εργαζομένους, διατηρώντας τα πιο πάνω βασικά και διαχρονικά χαρακτηριστικά της απαιτείται να υλοποιηθούν τα πιο κάτω βελτιωτικά μέτρα:
- Μονοθυριδικό Ναυτιλιακό Κέντρο Εξυπηρέτησης (“One-Stop-Shipping-Centre”)
Με την ομόφωνη στήριξη όλων των Πολιτικών Κομμάτων στη Βουλή, συστάθηκε και λειτουργεί παραγωγικά από το 2018, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, το οποίο όντως ενισχύει και προωθεί την ανάπτυξη της Κυπριακής Ναυτιλίας. Για να μπορέσει όμως να αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες του στην Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία σε βαθμό που να ικανοποιούν τις συνεχώς μεταλλασσόμενες λειτουργικές ανάγκες του 11ου παγκοσμίως και 3ου μεγαλύτερου εμπορικού στόλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι επάναγκες όπως δημιουργηθεί άμεσα, εξιδεικευμένο Μονοθυριδικό Ναυτιλιακό Κέντρο Εξυπηρέτησης (“One-Stop-Shipping-Centre”) στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας.
Η προτεινόμενη αυτή νέα υπηρεσία θα ασχολείται με θέματα σύστασης και λειτουργίας ναυτιλιακών εταιρειών, θέματα Κυπριακού Νηολογίου, φορολογικά ζητήματα Εμπορικής Ναυτιλίας, επιλεγμένα θέματα Κράτους Σημαίας, θέματα εγγραφής στο Τμήμα Μετανάστευσης πολιτών χωρών Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που θα εργοδοτούνται στην Κύπρο από Ναυτιλιακές Εταιρείες και έκδοσης σχετικών βεβαιώσεων, καθώς επίσης, και θέματα έκδοσης αδειών παραμονής και εργασίας στην Κύπρο πολιτών Χωρών εκτός Ε.Ε. που θα εργοδοτούνται από Ναυτιλιακές Εταιρείες.
- Δημιουργία Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε.).
Σημαντική ώθηση περεταίρω ανάπτυξης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής Σημαίας στη Διεθνή Ναυτιλία, καθώς και την απλούστευση των διαδικασιών και του καθεστώτος λειτουργίας των Κυπριακών ναυτιλιακών εταιρειών που είναι ιδιοκτήτες Κυπριακών πλοίων αποτελεί επίσης η πρόσφατη ομόφωνη έγκριση νομοσχεδίου για τη δημιουργία Ναυτιλιακής Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ν.Ε.Π.Ε.) από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το Επιμελητήριο εργάζεται στενά με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας για την άμεση εφαρμογή του χρόνιου αυτού αιτήματος της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας.
- Ψηφιοποίηση/Αυτοματοποίηση των υπηρεσιών του Υφυπουργείου Ναυτιλίας
Η ολική Ψηφιοποίηση/Αυτοματοποίηση των υπηρεσιών του Υφυπουργείου Ναυτιλίας προς ναυτιλιακές εταιρείες, με την παροχή μίας πιο ευέλικτης, άμεσης, αποτελεσματικής και ενιαίας πελατοκεντρικής εξυπηρέτησης επί 24ώρης βάσης, θα καταστήσει την Κυπριακή Ναυτιλία ουσιωδώς πιο ανταγωνιστική, και αποτελεί μόνιμο αίτημα της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας.
Η ψηφιοποίηση/αυτοματοποίηση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΥΦΥΝ, θα δημιουργήσει ένα αμιγώς ψηφιακό περιβάλλον, διαμορφώνοντας το πλαίσιο υποστήριξης μονοθυριδικής εξυπηρέτησης, κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από συγκεκριμένο έργο που χρηματοδοτείται από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Δημιουργία Εξειδικευμένου Χρηματοδοτικού Οργανισμού Ναυτιλίας / Μεταφορών
Η υπάρχουσα δομή δανεισμού αγοράς πλοίων από Κυπριακές εμπορικές τράπεζες δεν μπορεί να καλύψει τις υψηλού μεγέθους και εξειδικευμένες ανάγκες παροχής λειτουργικής ρευστότητας σε Πλοιοκτήτριες εταιρείες. Υπάρχει λοιπόν, η υπαρκτή ανάγκη δημιουργίας ενός Εξειδικευμένου Χρηματοδοτικού Οργανισμού στον Τομέα της Ναυτιλίας και ευρύτερα των Μεταφορών, ο οποίος θα επικεντρώνεται αποκλειστικά στην παροχή δανείων για την αγορά πλοίων ή άλλων μορφών μεταφοράς, μέσω της χρηματοδοτικής στήριξης άλλων περιφερειακών χρηματοδοτικών οργανισμών, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες “Πράσινου” Μετασχηματισμού του Τομέα.
- Τουρκικό Εμπάργκο σε Κυπριακά πλοία
Από το 1987, αποτελεί την “Αχίλλειο Πτέρνα” της Κυπριακής Σημαίας, παρεμποδίζοντας την περεταίρω ανάπτυξη του Κυπριακού Νηολογίου. Καθίσταται λοιπόν επάναγκες, να ακολουθηθεί μία πολύ-επίπεδη διεκδικητική εκστρατεία από την Κυπριακή Πολιτεία τόσον στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και διεθνώς για την άσκηση μέγιστης πίεσης στην Τουρκία να άρει άμεσα αυτή την παράνομη απαγόρευση, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και ειδικά, την στάση που τήρησε η Ε.Ε. στην Ουκρανία.
Υπάρχουν αναμφισβήτητα προκλήσεις μπροστά μας, ιδιαίτερα καθώς ο τομέας της Ναυτιλίας έχει μπροστά του ένα απαιτητικό ταξίδι με στόχο το βιώσιμο εναρμονισμό του με τους στόχους απανθρακοποίησης του και της αντιμετώπισης των περίπλοκων ζητημάτων που προκύπτουν από το εύθραυστο γεωπολιτικό περιβάλλον, αλλά υπάρχουν επίσης ευκαιρίες και σε αυτές πρέπει να εστιάσουμε.
Η ιστορία έχει δείξει ότι η Κυπριακή Ναυτιλία έχει την κράση και η Ναυτιλιακή Κοινότητα που την αποτελεί, έχει στα θεμέλιά της, βαθιά χαραγμένο το αίσθημα της συνεργασίας, ευθύνης και αξιοπιστίας στην Κυπριακή Οικονομία και την Κοινωνία. Το 2023, βρίσκει την Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία, δεδομένου της υλοποίησης των πιο πάνω μέτρων, έτοιμη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του νέου έτους να διασφαλίσει την απρόσκοπτη παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών της αλλά και να συνεχίσει να ενισχύει έμπρακτα την πολιτική οντότητα της χώρας μας διεθνώς.
Καλοτάξιδο 2023!
Θωμάς Α. Καζάκος Γενικός Διευθυνής Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο
