Χρίστος Θεοφίλου
Μέλος του CFA Society Cyprus*
Αυτή η βδομάδα έχει καθοριστεί ως Παγκόσμια Εβδομάδα Χρήματος (Global Money Week), μια διεθνής εκστρατεία ευαισθητοποίησης σχετικά με την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού (Financial illiteracy). Μέσω τοπικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων, θέλουμε να μεταδώσουμε στο κοινό και ειδικότερα στα παιδιά και στους νέους υγιείς γνώσεις, ικανότητες, συνήθειες και συμπεριφορές που θα τους επιτρέψουν να λαμβάνουν ορθές οικονομικές αποφάσεις για να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα χρήματα τους.
Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την Κύπρο όπου το μέσο επίπεδο χρηματοοικονομικών γνώσεων είναι χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και κάτω από τα κατώτερα επίπεδα που απαιτούνται για να θεωρείται κάποιος ως χρηματοοικονομικά εγγράμματος.
Οι ανεπαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα της ζωής και την οικονομική ευημερία σε ατομικό επίπεδο. Παραδείγματα όπως η έλλειψη κουλτούρας αποταμίευσης στην πατρίδα μας, οδηγεί σε λιγότερο συσσωρευμένο πλούτο στην πορεία της ζωής ενός πολίτη, καθώς και σημαντική μείωση του βιοτικού επιπέδου κατά την συνταξιοδότησή του. Παράλληλα, ο υπερδανεισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων, οδηγεί στην συσσώρευση υπερβολικού χρέους που επιβαρύνει μακροπρόθεσμα τις ζωές των πολιτών και την ζωή της οικογένειάς τους.
Ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός συντελεί επίσης στην αύξηση της ανισότητας, καθώς οι περισσότερο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού είναι συνήθως και με ανεπαρκείς χρηματοοικονομικές γνώσεις. Βάσει ερευνών χαμηλότερα επίπεδα γνώσεων παρατηρούνται μεταξύ άλλων στους άνεργους και στα άτομα με χαμηλό εισόδημα και χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο.
Εξίσου σημαντικές είναι οι επιπτώσεις σε συλλογικό επίπεδο, με την φτωχή κρίση στη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων, όπως την υπερβολική ανάληψη κινδύνων και τον υπερδανεισμό, να προηγούνται διαχρονικά χρηματοοικονομικών κρίσεων συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής έκθεσης στο Χρηματιστήριο το 1999 και της τραπεζική κρίσης που οδήγησε στο κούρεμα των καταθέσεων πριν ακριβώς 10 χρόνια.
Κατά συνέπεια, είναι ύψιστης σημασίας να μάθουμε στα παιδιά μας, την αποτελεσματική διαχείριση των προσωπικών οικονομικών και τη λήψη ορθολογιστικών οικονομικών αποφάσεων.
Ο επαγγελματικός σύνδεσμος CFA Κύπρου (CFA Society Cyprus), με την εθελοντική στήριξη των μελών του, συμβάλλει ενεργά στην προσπάθεια της προώθησης της χρηματοοικονομικής παιδείας στην χώρα μας. Από το 2019 μέχρι σήμερα, μέλη του συνδέσμου έχουν πραγματοποιήσει παρουσιάσεις για την αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού σε περισσότερους από 2.000 μαθητές ιδιωτικών και δημόσιων σχολείων, σε όλη την Κύπρο. Βασικοί στόχοι της παρουσίασης, διάρκειας σαράντα πέντε λεπτών, είναι η ευαισθητοποίηση των παιδιών στην σημαντικότητα της σωστής διαχείρισης χρημάτων, και η διδασκαλία έξυπνων συνηθειών εξοικονόμησης, αποταμίευσης και επένδυσης, η αποφυγή παγίδων, όπως για παράδειγμα ο υπερδανεισμός, καθώς επίσης και η εκμάθηση βασικών χρηματοοικονομικών εννοιών όπως ο ανατοκισμός και η διασπορά του ρίσκου ενός χαρτοφυλακίου αποταμιεύσεων ή επενδύσεων.
Το CFA Society Cyprus, έχει επίσης συμβάλει καθοριστικά στην εισαγωγή του μαθήματος της χρηματοοικονομικής παιδείας στα πλείστα ιδιωτικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Παγκύπρια, με την διδασκαλία σε μαθητές 16-17 χρονών. Αναλαμβάνοντας τον ρόλο του συντονιστή προσκαλέσαμε το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο σχεδίασε και προσέφερε δωρεάν το μάθημα στα σχολεία. Το συγκεκριμένο μάθημα είναι διαθέσιμο και στα ελληνικά και στα αγγλικά, μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα από τα σχολεία με βάση τις δικές τους ανάγκες, και έχει διάρκεια μέχρι 25 εβδομάδες. Το συγκεκριμένο μάθημα μπορούν να διδάξουν οι υφιστάμενοι εκπαιδευτικοί των σχολείων με ειδικότητα είτε στα οικονομικά, τη λογιστική ή ακόμα και σε άλλους σχετικούς κλάδους, με το Πανεπιστήμιο Κύπρου να προσφέρει επίσης σχετική εκπαίδευση στους εκπαιδευτικούς. Ελπίδα του συνδέσμου μας είναι η καθολική εισαγωγή του μαθήματος χρηματοοικονομικής παιδείας σε όλα τα ιδιωτικά και δημόσια σχολεία.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφέρω και την εμπλοκή του CFA Society Cyprus ως συμβούλου, στη διαμόρφωση των πολιτικών στην εθνική στρατηγική για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό, και την στενή μας συνεργασία με την «Ad-Hoc» Επιτροπή, που συστάθηκε από την Βουλή για να προτείνει δράσεις για το μέλλον υπό τον συντονισμό της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα τεχνικής υποστήριξης από τον διεθνή Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, με χορηγία €250.000 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να στηρίξει αυτή την προσπάθεια.
Στο CFA Society Cyprus, μέσω του εθελοντισμού των μελών μας, ευελπιστούμε να έχουμε αντίκτυπο στην αποτελεσματική ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην χώρα μας, καθώς και στην μελλοντική πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί. Είμαστε πεπεισμένοι ότι με εδραίωση της χρηματοοικονομικής παιδείας θα αυξηθεί και η χρηματοοικονομική ανθεκτικότητα των νέων γενεών, δηλαδή θα τους επιτρέψει να έχουν διεξόδους και επιλογές σε δύσκολες οικονομικά στιγμές, καθώς επίσης θα επηρεάσει θετικά την ποιότητα της ζωής τους και την οικονομική τους ευημερία.
*CFA Cyprus
Το CFA Society Cyprus είναι ένας επαγγελματικός σύνδεσμος με μέλη στον χώρο του Χρηματοοικονομικού τομέα κυρίως, και όχι αποκλειστικά, εκ των οποίων οι πλείστοι ολοκλήρωσαν με επιτυχία τις σχετικές εξετάσεις και τα απαραίτητα χρόνια επαγγελματικής κατάρτισης. Ο σύνδεσμος έχει στόχο την προώθηση και ανάπτυξη του χρηματοοικονομικού τομέα στην Κύπρο και την επαγγελματική υποστήριξη, εκπαίδευση και εποπτεία των μελών του.
