Η Νάνσι Πελόζι είναι 82 ετών. Επί 35 χρόνια εκπροσωπεί το Σαν Φρανσίσκο στο αμερικανικό Κογκρέσο, τα τελευταία είκοσι στο τιμόνι των Δημοκρατικών. Εγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ και μόλις η δεύτερη πολιτικός που επανέρχεται στην θέση μετά από απουσία ετών, όταν το κόμμα της βρέθηκε στην μειοψηφία.
Μια εβδομάδα πριν ο Ντόναλντ Τραμπ την αποκάλεσε «ζώο» -κι αυτό λίγο αφότου ο σύζυγός της δέχτηκε επίθεση με τσεκούρι στο κεφάλι, μια επίθεση που θεωρείται πως προοριζόταν για εκείνη. Της τα κρατούσε χρόνια μαζεμένα: για τα τέσσερα χρόνια που βρέθηκε στον Λευκό Οίκο, η Νάνσι Πελόζι, ως ηγέτης της μειοψηφίας, ήταν η πιο σταθερή αντιπολιτευτική φωνή στις ΗΠΑ.
Πάντα παρούσα στην θέση της, πάντα με το θάρρος της γνώμης της απέναντι στις θεωρίες συνωμοσίας και τον σεξισμό -στις δύο θητείες της ως πρόεδρος, η Πελόζι έχει βάλει το χέρι της στην έγκριση των πιο κρίσιμων νομοσχεδίων που «πέρασαν» από το Κογκρέσο επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα και Τζο Μπάιντεν, όπως το Obamacare για την υγεία, και στις δύο παραπομπές του Τραμπ.
Προοδευτική χωρίς να φαίνεται
Δεν λογάριαζε απειλές μέσα στην Βουλή, όταν οι Ρεπουμπλικάνοι απειλούσαν με υπολειτουργία του δημόσιου τομέα για να μπλοκάρουν μια μεταρρύθμιση. Συμβολικά, σήκωσε κεφάλι στον τραμπισμό όταν αυτός κρυβόταν ακόμα πίσω από την άνοδο του Tea Party μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, αλλοιώνοντας την συστημική φυσιογνωμία του.
Πίσω από την χαρακτηριστική φωνή και τα πολύχρωμα ταγέρ, η Πελόζι αποδείχτηκε προοδευτική χωρίς να φαίνεται: στα χρόνια που βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, στήριξε όλα τα προοδευτικά αιτήματα, είπε «όχι» στον πόλεμο στο Ιράκ και κατάφερε να έχει μόνο έναν σημαντικό λεκέ στο βιογραφικό της -τις ερωτήσεις που δεν έκανε όταν ενημερώθηκε ότι μετά την 11η Σεπτεμβρίου εφαρμόζονταν εικονικοί πνιγμοί στο Γουαντάναμο.
Μεγάλο κενό σε κρίσιμη στιγμή
Η αποχώρηση της Πελόζι από την ηγεσία των Δημοκρατικών αφήνει ένα μεγάλο κενό στο κόμμα λίγες μέρες μετά τις ενδιάμεσες εκλογές. Ο τελευταίος μήνας μετά την επίθεση στον σύζυγό της ενέτεινε την φημολογία για την απόφασή της, όμως δεν ήταν η συγκίνηση της συγκυρίας που κέρδισε τα χειροκροτήματα από τους Δημοκρατικούς που την άκουσαν να λέει πως «έχει έρθει η ώρα για μια νέα γενιά ηγηθεί».
Ο επόμενος ηγέτης των Δημοκρατικών (θέση για την οποία ακούγεται ο αφροαμερικανός Χακίμ Τζέφρις) γνωρίζει ήδη ότι το πρόσωπο που καλείται να αντικαταστήσει δεν είναι μια τυχαία πολιτική φιγούρα για το κόμμα του.
Η Πελόζι δεν ήταν σημαντική για τους Δημοκρατικούς μόνο γιατί ήξερε την δουλειά της στην Βουλή ή γιατί στο πρόσωπό της οι Ρεπουμπλικάνοι έβλεπαν έναν υπολογίσιμο αντίπαλο. Τα χρόνια μετά τον Ομπάμα η διχοτόμηση των Δημοκρατικών ανάμεσα σε κεντρώους και σε προοδευτικούς έγινε πιο φανερή από ποτέ.
Για πολλούς αναλύτες, για την ήττα της Χίλαρι Κλίντον από τον Ντόναλντ Τραμπ το 2016 ευθύνεται και η πολύ τοξική προεκλογική καμπάνια των Δημοκρατικών υποψηφίων για το χρίσμα. Τότε το «τοτέμ» των προοδευτικών, Μπέρνι Σάντερς, πήγε μέχρι τέλους μια εσωτερική μάχη που ήξερε πως θα χάσει -ανέλαβε την ευθύνη του, εμμέσως, τέσσερα χρόνια αργότερα, τασσόμενος υπέρ του Μπάιντεν χωρίς να περιμένει τα τελευταία αποτελέσματα.
Οι εσωτερικές ισορροπίες
Στις τελευταίες θητείες της, η Πελόζι κλήθηκε να διαχειριστεί μια βουλευτική ομάδα που περιελάμβανε από μετριοπαθείς Δημοκρατικούς έως την «Παρέα» των έξι, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται η Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ.
Όχι μόνο κατάφερε να χειριστεί τις μεταξύ τους διαφωνίες με εξαιρετικά διπλωματικό τρόπο, αλλά μπόρεσε να συνθέτει τις απόψεις τους έτσι ώστε στο τέλος τα παράπονα να γίνονται μόνο για την τιμή των όπλων. Και οι εσωτερικές ισορροπίες σ’ αυτή τη φάση είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τους Δημοκρατικούς, που παρά τις αντοχές που επέδειξαν στις ενδιάμεσες κάλπες γνωρίζουν πως η επόμενη προεδρική αναμέτρηση δεν θα είναι εύκολη και λόγω της ηλικίας του Τζο Μπάιντεν.
Το αρραγές μέτωπο είναι σημαντικό τουλάχιστον σε θεσμικό επίπεδο, γι’ αυτό και θεωρείται δεδομένο ότι η Πελόζι, που θα παραμείνει μέλος του Κογκρέσου, θα παίζει και έναν ευρύτερο (αν και άτυπο) συμβουλευτικό ρόλο.
Κι αυτό γιατί μονόδρομος για τους Δημοκρατικούς, με φόντο το 2024, είναι να βρουν έναν ηγέτη που, ως συνδετικός κρίκος, θα κάνει την δουλειά που έκανε εκείνη.
