Πρόκειται για μια αρκετά “αργόσυρτη” διαδικασία, ωστόσο η βρετανική λίρα συνεχίζει να κερδίζει έδαφος έναντι του ευρώ και υπάρχουν αρκετοί ισχυροί οικονομικοί λόγοι για τους οποίους αυτό – κατά πάσα πιθανότητα – θα συνεχιστεί.
Η Βρετανία προπορεύεται της ΕΕ
Η ταχύτητα της διάθεσης του εμβολίου στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι αναμφίβολα εντυπωσιακή, με περισσότερες από 7 εκατομμύρια δόσεις να έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για εμβολιασμούς – και η πιθανή απελευθέρωση της βρετανικής οικονομίας από τα επαναλαμβανόμενα lockdown θα μπορούσε να αποδειχθεί “σεισμικό” φαινόμενο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για τη συγκριτικά δυσμενή της απόδοση στη διανομή και διάθεση των εμβολίων. Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για την ΕΕ και η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να μεγαλώσει την χρονική απόσταση μεταξύ των δύο δόσεων του εμβολίου δεν έχει δοκιμαστεί, ωστόσο γενικά δεν ήταν αυτή η πορεία των πραγμάτων η οποία αναμενόταν από τους περισσότερους μετά το Brexit (τουλάχιστον βλέποντας το ζήτημα από τη σκοπιά της Ευρώπης).
Αντικειμενικά, το Ηνωμένο Βασίλειο προέρχεται από μια πιο “σκοτεινή” κατάσταση σε σχέση με τα “ξαδέλφια” του της υπόλοιπης Γηραιάς Ηπείρου, τόσο από άποψη θανάτων όσο και από οικονομικής πλευράς.
Η χώρα “σκόνταψε” σε μια βαθιά τρύπα κατά το πρώτο πανδημικό κύμα την περασμένη άνοιξη, όταν η παραγωγή “τσακίστηκε στα βράχια” και οι λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν περισσότερα σε σχέση με εκείνες στα περισσότερα βιομηχανικά ανεπτυγμένα κράτη. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Βρετανίας μειώθηκε – σύμφωνα με τους έως τώρα υπολογισμούς – κατά σχεδόν 10% το 2020.
Το περιθώριο, ωστόσο, για αναπτυξιακή “αναπήδηση” είναι σημαντικό, ακόμη και αν τα σύνορα της χώρας μείνουν κλειστά, σε μια προσπάθεια να προληφθεί η εξάπλωση νέων παραλλαγών του Covid.
Η λίρα έχει δοκιμάσει τα επίπεδα του 0,8850 έναντι του ευρώ αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα
Αποταμιεύσεις και BoE
Η άλλη πλευρά της περικοπής της καταναλωτικής δαπάνης του περασμένου έτους είναι περίπου 150 δισεκατομμύρια λίρες (206 δισεκατομμύρια δολάρια) αποταμιεύσεων των βρετανικών νοικοκυριών που απλώς μένουν απείραχτες. Με την πρώτη ευκαιρία, ο Βρετανός καταναλωτής θα μπορούσε να επανακάμψει δυναμικά.
Αναλυτές της Deutsche Bank AG εκτιμούν ότι οι συνεχιζόμενοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί θα μπορούσαν να δημιουργήσουν άλλη μια “έκρηξη” στον εγχώριο βρετανικό τουρισμό. Το γ’ τρίμηνο του 2020 σημειώθηκε ένα εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, καθώς το μακροχρόνιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Βρετανίας στον τουρισμό – που σημαίνει ότι οι Βρετανοί ταξιδιώτες συνήθως δαπανούν στο εξωτερικό περισσότερα απ’ όσα ξοδεύουν οι ξένοι στα ταξίδια τους στη Βρετανία – γύρισε σε πλεόνασμα.
Οι διακοπές στο εσωτερικό της χώρας πιθανόν να είναι η μόνη πρακτική επιλογή για τους παραθεριστές αυτό το καλοκαίρι, ενισχύοντας περαιτέρω την εγχώρια οικονομία και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών του Η.Β.
Ήσυχα και “τακτοποιημένα”, υπάρχει ακόμη μια πανοπλία 150 δισεκατομμυρίων λιρών – που αναμένει στην κεντρική τράπεζα του Ηνωμένου Βασιλείου (Bank of England) – έτοιμη να αναπτυχθεί για περαιτέρω αγορές κρατικών ομολόγων έκτακτης ανάγκης. Περισσότερες δημοσιονομικές δαπάνες έχουν ήδη εξαγγελθεί από τον Βρετανό υπουργό Οικονομικών Rishi Sunak, συμπεριλαμβανομένων επεκτάσεων σε προγράμματα στήριξης έναντι της πανδημίας.
Με το εθνικό lockdown ακόμη σε ισχύ, δεν πρέπει φυσικά κανείς να παρασύρεται. Με μια απότομη πτώση στο 38,8, πολύ κάτω από τη γραμμή που χωρίζει ύφεση και ανάπτυξη (50), η έρευνα για το επιχειρηματικό κλίμα στον κλάδο των υπηρεσιών τον Ιανουάριο εξακολουθεί να φαντάζει δυσοίωνη. Ωστόσο, ο Dan Hanson του Bloomberg Economics αναμένει ότι η πτώση του ΑΕΠ το α’ τρίμηνο του 2021, περί το 4,5%, θα αντιστραφεί και θα ξεπεραστεί με ανάπτυξη 6% την άνοιξη (β’ τρίμηνο).
Αυτό το ποσοστό θα μπορούσε να αναθεωρηθεί επί τα βελτίω εάν ο τρέχων ρυθμός διανομής εμβολίων διατηρηθεί ή επιταχυνθεί – και το καθεστώς της μιας δόσης λειτουργήσει – επιτρέποντας στην εγχώρια οικονομία να ανοίξει ξανά αρκετά νωρίς.
Όπως πάντα στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, η ψυχολογία των καταναλωτών θα είναι ο καθοριστικός παράγοντας: μπορούν οι λιανικές πωλήσεις να επικρατήσουν έναντι των δίδυμων “ανεμοδαρμών” της πανδημίας και του Brexit;
Η στερλίνα έχει το “πάνω χέρι”
Όσον αφορά την πορεία της στερλίνας έναντι του ευρώ, κάθε ζεύγος νομισμάτων είναι ένας διαγωνισμός ομορφιάς και τρεις βασικοί παράγοντες αποτελούν τους οδηγούς των αποτιμήσεων: συγκριτική οικονομική ανάπτυξη, διαφορές επιτοκίων και ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών.
Όσον αφορά τον πρώτο παράγοντα, η οικονομία της Ευρωζώνης αντιμετώπισε την κρίση το 2020 μάλλον καλύτερα, ωστόσο η κατάσταση για το 2021 διαμορφώνεται διαφορετικά. Η αργή έναρξη του εμβολιασμού στην Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει σημαντικό “χειρόφρενο” για μια ισχυρή ανάκαμψη. Η απόκτηση πρόσβασης σε αποθέματα εμβολίων θα είναι ζωτικής σημασίας.
Όσον αφορά τον δεύτερο παράγοντα, η BoE έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί στο να “βυθιστεί” σε αρνητικό έδαφος στα επιτόκια, κρατώντας καθαρή απόσταση ασφαλείας μεταξύ της ίδιας και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Όσον αφορά τον τρίτο παράγοντα, η Ευρώπη έχει μεγάλο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, με το Ηνωμένο Βασίλειο να έχει έλλειμμα, ωστόσο οποιαδήποτε αλλαγή στην ισορροπία αυτή – για παράδειγμα, από τον εγχώριο τουρισμό – θα αποτελούσε στήριγμα για τη λίρα.
Η ΕΕ συμφώνησε πράγματι στη δημιουργία ενός Ταμείο Ανάκαμψης από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, όγκου 750 δισεκατομμυρίων ευρώ το περασμένο καλοκαίρι, ωστόσο τα χρήματά του δεν θα αρχίσουν να διανέμονται παρά αργότερα μέσα στο τρέχον έτος και ενδεχομένως να αποδειχθεί ανεπαρκές. Η εκτίμηση για την ανάπτυξη από πλευράς ΕΚΤ για το 2021, στο 3,9%, μοιάζει αρκετά αισιόδοξη.
Η στερλίνα εξακολουθεί να είναι βασικά φθηνή έναντι ενός πλήρως αποτιμημένου ευρώ, μετά από πέντε χρόνια μακράς πολιτικής αναταραχής στη Βρετανία. Η εξασφάλιση εμπορικής συμφωνίας για τη μετά Brexit εποχή – που ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2021 – μπορεί να ήταν κατά βάση μια άσκηση περιορισμού ζημιών για τον Μπόρις Τζόνσον, ωστόσο η οικονομική της επίδραση είναι δύσκολο να αποτιμηθεί με κλειστές τις οικονομίες και στις δύο πλευρές του καναλιού.
Παρ’ όλα αυτά, μια ταχύτερη απελευθέρωση από το lockdown, χάρη στη δυνατότητα γενικού εμβολιασμού, θα έδινε στο Ηνωμένο Βασίλειο ένα προβάδισμα για το 2021, ειδικά εάν η αντίσταση της BoE στα αρνητικά επιτόκια διατηρηθεί αρραγής. Μια διαφοροποίηση θετικού επιτοκίου θα ενισχύσει περαιτέρω τα κέρδη της στερλίνας.
Του Marcus Ashworth
Πηγή: Bloomberg Opinion
