Οι δημοσκοπήσεις –παρά την αβεβαιότητα, την ρευστότητα την περιπλοκότητα και τη μεταβλητότητα του πολιτικού-εκλογικού τοπίου και την υψηλή κινητικότητα των ψηφοφόρων– αποτελούν ένα μοναδικό εργαλείο για τον προσδιορισμό του ανταγωνιστικού πλαισίου, την παρακολούθηση των τάσεων και την ανάπτυξη / προσαρμογή της προεκλογικής στρατηγικής.
Τις τελευταίες 10 μέρες πριν το β’ γύρο των κυπριακών προεδρικών εκλογών δεν μπορούν να γίνουν δημοσκοπήσεις. Όμως κατά το κρίσιμο αυτό διάστημα (το ‘τυφλό σημείο’ της Προεκλογικής) αποφασίζει πέραν του 20% του εκλογικού σώματος και εμφανίζονται κρυμμένες ασυμμετρίες και ακραία επικοινωνιακά φαινόμενα τα οποία μπορούν να κρίνουν το αποτέλεσμα της κρίσιμης αυτής αναμέτρησης.
Οι δύο μονομάχοι του β’ γύρου των κυπριακών προεδρικών εκλογών –Νίκος Χριστοδουλίδης και Ανδρέας Μαυρογιάννης– αποτελούν φαινόμενα υπό την έννοια ότι και οι δύο έχουν συγκεντρώσει στον α’ γύρο ποσοστά πολύ πέραν του αθροίσματος των ποσοστών των πολιτικών δυνάμεων που τους υποστηρίζουν. Η Προεκλογική των δύο αυτών υποψηφίων παρουσιάζει μια δυναμική με κύρια χαρακτηριστικά την πολυσυλλεκτικότητα και τη διεισδυτικότητα στο εκλογικό σώμα.
Στην πιο πάνω ανάλυση θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και την υποψηφιότητα Αβέρωφ Νεοφύτου που στον α’ γύρο έχει προσελκύσει ένα σημαντικό ποσοστό πέρα του ΔΗΣΥ. Η ρευστότητα / κινητικότητα του εκλογικού σώματος από τη μια και η πολυσυλλεκτικότητα / διεισδυτικότητα των υποψηφίων από την άλλη αποτελούν τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος.
Τα χαρακτηριστικά αυτά –πολυσυλλεκτικότητα και διεισδυτικότητα– παρουσιάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό στην περίπτωση του Ν. Χριστοδουλίδη αλλά συνιστούν μια πιο πρόσφατη εξέλιξη (τελευταίες βδομάδες ακόμα και μέρες) στην περίπτωση του Α. Μαυρογιάννη. Όμως υπάρχει ένα ανώτατο όριο στη δυναμική των χαρακτηριστικών αυτών. Το ανώτατο αυτό όριο, προπάντων στον β’ γύρο των εκλογών, είναι διαφορετικό για κάθε ένα από τους δύο υποψήφιους.
Τα τελευταία κρίσιμα εικοσιτετράωρα πριν τον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών έχουν αναπτυχθεί διαφορετικές και ακόμη πιο έντονες δυναμικές ενώ εμφανίζονται και απρόσμενες ασυμμετρίες. Η κύρια πρόκληση για τα εκλογικά επιτελεία είναι ο εντοπισμός και η αξιοποίηση των ευνοϊκών ασυμμετριών και η αποφυγή των δυσμενών ασυμμετριών στο πολιτικό-εκλογικό τοπίο. Στη σημερινή εποχή των εκθετικών αλλαγών οι θετικές ασυμμετρίες είναι πολύ πιο σπάνιες από τις αρνητικές ασυμμετρίες.
Στο πολύ σύντομο χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι το β’ γύρο υπάρχουν όντως ορισμένες θετικές ασυμμετρίες (έστω και ελάχιστες) σε διαφορετικές πτυχές της Προεκλογικής οι οποίες θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν τα ποσοστά (νοουμένου βεβαίως ότι οι ευνοϊκές αυτές ασυμμετρίες εντοπιστούν και αξιοποιηθούν). Παρουσιάζεται πιο κάτω συνοπτικά μια τέτοια θετική ασυμμετρία (από τις 3-4 που μπορώ να διακρίνω συνολικά σε αυτή την κρίσιμη τελική φάση). Αφορά ένα σύγχρονο εργαλείο Διακυβέρνησης το οποίο μπορεί να βοηθήσει τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις να: α)Καινοτομήσουν κάτω από συνθήκες οξείας αβεβαιότητας και β)αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά τις πολύμορφες προκλήσεις, τις αλληλένδετες κρίσεις και τους ασύμμετρους κίνδυνους της νέας εκθετικής εποχής.
Ειδικότερα, το νέο Μοντέλο Καινοτομίας που έχω αναπτύξει:
- Λαμβάνει υπόψη της ασυμμετρίες, τις μη γραμμικότητες και την ευθραυστότητα ‘fragility’ που χαρακτηρίζουν τη νέα εκθετική εποχή.
- Περιλαμβάνει συνολικά 77 στρατηγικά εργαλεία, μη γραμμικά μοντέλα, δημιουργικές τεχνικές, πλαίσια, μεθόδους και πρότυπα τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν ανάλογα, βοηθώντας τους οργανισμούς να τροποποιήσουν την έκθεσή τους (modify the exposure) ώστε να είναι ανοικτοί σε ευνοϊκές ασυμμετρίες (εκθετικές ευκαιρίες) και κλειστοί σε δυσμενείς ασυμμετρίες (εκρηκτικά ρίσκα / κινδύνους). Απ’ τη μια η αύξηση της έκθεσης (increase the exposure) σε θετικές ασυμμετρίες μπορεί να αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη και πλεονεκτήματα. Απ’ την άλλη η μείωση της έκθεσης (decrease the exposure) σε αρνητικές ασυμμετρίες μπορεί να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο και να εξαλείψει τον κίνδυνο της καταστροφής.
- Αποτελεί το πρώτο εργαλείο στρατηγικής σε παγκόσμιο επίπεδο το οποίο ενσωματώνει την αντι-ευθραυστότητα ‘antifragility’ στη δομή της καινοτομίας και στο μοντέλο Διακυβέρνησης. Η ιδιότητα ‘antifragility’ –εφευρέθηκε από τον Νασίμ Ταλέμπ– είναι πέρα από την ανθεκτικότητα ‘resilience’ ή την ευρωστία ‘robustness’. Αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν απλώς αντέχει σε ένα σοκ αλλά βελτιώνεται πραγματικά εξαιτίας αυτού. Το ανθεκτικό αντιστέκεται στα σοκ και παραμένει το ίδιο. Το αντιθραυστικό γίνεται καλύτερο. Η αντι-εύθραυστη οργάνωση αναπτύσσεται από μεταβλητότητα και διαταραχή.
- Εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα, κλίμακες και μεγέθη: Δημόσιες Υπηρεσίες, Διαχείριση της Πανδημίας, Ανθεκτικότητα Αυτοδιοικητικού Μοντέλου, Επιχειρήσεις (Startups και μεγάλες εταιρείες), Ανθεκτικότητα Εφοδιαστικής Αλυσίδας, Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, ΜΚΟ, Nation Branding, Έξυπνη Άμυνα, Διαχείριση Κρίσεων, Τυποποίηση (Standardization), Ανταγωνιστικότητα, μεγιστοποίηση της απόδοσης των δημοσίων και των ιδιωτικών επενδύσεων, Ευρωπαϊκά Προγράμματα, Κοινωνική και Πολιτιστική Καινοτομία, μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας μιας προεκλογικής εκστρατείας κ.ά.
Το δυναμικό εργαλείο το οποίο παρουσιάζεται πολύ επιγραμματικά στο παρόν άρθρο μπορεί να:
- Διαφοροποιήσει μια υποψηφιότητα, να προσδώσει συγκριτικό πλεονέκτημα και να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο της Προεκλογικής.
- Ενισχύσει την πολιτική δημιουργικότητα. Οι πιο αποτελεσματικοί πολιτικοί είναι δημιουργικοί – στην επίλυση διαφορών, στις διαπραγματεύσεις, στην αντίδραση σε απρόσμενες κρίσεις. Η πολιτική δημιουργικότητα λειτουργεί ως καταλύτης της αλλαγής.
- Συμβάλει στην αποτελεσματική υλοποίηση των προγραμματικών θέσεων και την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων που προτείνονται από τους υποψήφιους προέδρους.
- Ενισχύσει όλους τους συντελεστές που συνθέτουν την Εθνική Ισχύ: Οικονομία, Διπλωματία, Ένοπλες Δυνάμεις.
Συμπερασματικά: Η μάχη των μαχών στις 12 Φεβρουαρίου θα κριθεί σε επίπεδο στρατηγικής. Βασικό ζητούμενο ο εντοπισμός και αξιοποίηση των 3-4 θετικών ασυμμετριών που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον πολιτικό – εκλογικό ορίζοντα.
Νίκος Γ. Σύκας
Σύμβουλος Στρατηγικής, Επικοινωνίας και Καινοτομίας
