Μεγάλη ανησυχία δημιουργεί στην Αθήνα και Βρυξέλλες η στάση της Τουρκίας με τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, καθώς η Άγκυρα φαίνεται ότι δεν επιλέγει την ακραία πόλωση μόνο στις σχέσεις της με την Ελλάδα, αλλά -μετά τα όσα εκφράστηκαν από Ερντογάν, Μπαχτσελί και Τσαβούσογλου και τα οποία αμφισβητούσαν την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου- αλλά και με τις Βρυξέλλες, καθώς το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών στράφηκε εναντίον του Ευρωκοινοβουλίου μετά την έκθεση-κόλαφο για την ενταξιακή πορεία της χώρας.
Με δεδομένη την ένταση που επικρατεί, η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να στέλνει μήνυμα αποφασιστικότητας και προσήλωσης στην λογική της προστασίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η στάση αυτή αντανακλάται στο σαφές μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος προειδοποίησε για ακόμη μία φορά την Τουρκία να σταματήσει να μεταφράζει την προκλητική ρητορική σε ένταση στο πεδίο. «Εύχομαι και ελπίζω και ενθαρρύνω ανοικτά την Τουρκία αυτή η ρητορική να μην εκφραστεί στο πεδίο. Είμαστε μακριά από την ένταση του καλοκαιριού του 2020 και χρειάζεται αυτοσυγκράτηση από όλους. Δεν χρειάζονται πρόσθετες εστίες αναταραχής εντός της συμμαχίας».
Η δήλωση του πρωθυπουργού έχει τη σημασία της, καθώς έρχεται λίγα μόλις 24ωρα πριν από τη συνάντησή του με τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, στη Θεσσαλονίκη.
Θα παραμείνει στις λεκτικές προκλήσεις;
Η Αθήνα εξακολουθεί να θεωρεί ως πιθανότερο σενάριο να παραμείνει ο Ερντογάν στο επίπεδο των λεκτικών επιθέσεων και να μη μεταφέρει την ένταση στο πεδίο.
Και αυτό γιατί, όπως εκτιμά, η κλιμακούμενη ένταση από την Άγκυρα σημειώνεται σε μία στιγμή που η τουρκική οικονομία βρίσκεται σε εξαιρετικά εύθραυστη συγκυρία, ενώ πλέον έχει καταστεί σαφές προς τον Ερντογάν ότι, αν επιχειρήσει να δημιουργήσει νέα εστία έντασης στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, τότε ο κλοιός θα σφίξει περισσότερο τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από τη Συμμαχία.
Υπό τις συνθήκες, ωστόσο, που διαμορφώνονται στην Τουρκία, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τίποτα το προσεχές διάστημα, αν λάβει υπόψιν κιόλας ότι οι εμπρηστικές και προσβλητικές δηλώσεις τούρκων αξιωματούχων παραπέμπουν πια σε γλώσσα… πεζοδρομίου.
«Στρατιωτικά έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία»
Για τη στρατηγική της έντασης στις σχέσεις με την Ελλάδα στην οποία επιμένει η Τουρκία μίλησε στην ΕΡΤ ο αντιναύαρχος ε.α. και διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου, Στέλιος Πολίτης, επισημαίνοντας ότι το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος στο Αιγαίο είναι πολύ πιθανό.
Αναφερόμενος στη Συνθήκη της Λωζάνης και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ο κ. Πολίτης τόνισε ότι «η Τουρκία έχει παραιτηθεί από την κυριαρχία νησιών πέρα από τα τρία μίλια από τις αρχές της Ανατολίας».
Όπως είπε, με το άρθρο 26 της Συνθήκης έχει παραιτηθεί όσον αφορά τα σύνορα με την Ελλάδα. Αναφορικά με την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου που ζητούν οι Τούρκοι ο διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου επισήμανε ότι η συνθήκη που προέβλεπε κάτι σχετικό για τη Λήμνο και την Σαμοθράκη δεν ισχύει γιατί ρητά καταργήθηκε με τη Συνθήκη του Μοντρέ το 1936. «Αυτό έχει επιβεβαιωθεί και από το νομικό σύμβουλο του ΝΑΤΟ».
Όσον αφορά τα νησιά Λέσβος, Χίος και Σάμος, ο κ. Πολίτης εξήγησε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης αναφέρει ότι «πρέπει να περιοριστούν οι στρατιωτικές δυνάμεις στις συνήθεις. Δεν λέει ότι δεν πρέπει να έχουν στρατό επάνω».
Σχολιάζοντας τη στάση της Τουρκίας επισήμανε ότι «…όταν κάποιος παραβεί μια σύμβαση ως προς ένα σημείο και δεν αντιδράσουν τα άλλα κράτη, όπως έγινε με την Ιταλία, αμέσως έγιναν ανενεργές οι διατάξεις περί αποστρατικοποιήσεως της Δωδεκανήσου». Και όπως τόνισε ο αντιναύαρχος εν αποστρατεία, «όταν έχουμε απειλή έχουμε δικαίωμα να προετοιμαστούμε για να την αντιμετωπίσουμε. Από την στιγμή που έχουμε απειλές δεν έχουμε μόνο απειλές, αλλά και υποχρέωση».
Συμπλήρωσε μάλιστα ότι «θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε στρατιωτικά με τέτοια παράβαση του διεθνούς δικαίου από την Τουρκία». Σε συνέχεια των όσων είπε στην ΕΡΤ ο κ. Πολίτης, τόνισε ότι «πρέπει να φυλάμε τα νησιά μας» καθώς η Τουρκία δεν τηρεί το Διεθνές Δίκαιο. «Το δικαίωμα της αμύνης το έχουμε όταν η επίθεση είναι παρούσα» πρόσθεσε σχετικά ο Διδάκτωρ Διεθνούς Δικαίου επισημαίνοντας ότι η παραβίαση της υφαλοκρηπίδας δεν μας δίνει το δικαίωμα να ασκήσουμε βία».