Στο «ζήτημα που κυριάρχησε τις τελευταίες ημέρες στην Ελλάδα», τις καταστροφικές πυρκαγιές αναφέρθηκε εισαγωγικά ο πρωθυπουργός, στην ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής, στη συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών, για τη διαχείριση των καταστροφικών πυρκαγιών και τα μέτρα αποκατάστασης, που διεξάγεται με πρωτοβουλία του.
Στην πρωτολογία του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε προκαταβολικά «να καταφέρουμε να απαντήσουμε με ειλικρίνεια» στα ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες και η αντιπολίτευση, «να καταλήξουμε σε κάποιους άξονες συμφωνίας» για το πώς θα αντιμετωπίσουμε από εδώ και στο εξής το πρόβλημα των πυρκαγιών και της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, καθώς στην Ελλάδα εξακολουθεί να ελλοχεύει ο κίνδυνος μεγάλων πυρκαγιών, «η σκέψη μας είναι σ’ εκείνους που ακόμα μάχονται στην πρώτη γραμμή, την Πολιτική Προστασία, τους πυροσβέστες, τους αστυνομικούς, την Αυτοδικοίκηση και τους εθελοντές. Όπως είπε, στις χιλιάδες ανθρώπινες ζωές που προστάτευσαν αποτυπώνεται η αυτοθυσία τους.
Όσα καλούμαστε να αναστήσουμε, θα τα αναστήσουμε» τόνισε εισαγωγικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκφράζοντας την προσδοκία του η σημερινή συζήτηση να διαφέρει, γιατί το θέμα της είναι ένα πρόβλημα παγκοσμίων διαστάσεων και με κοινό ζητούμενο τις απαντήσεις σε τέσσερα ερωτήματα:
«Πρώτον, είχαμε προετοιμαστεί όπως έπρεπε; Δεύτερον, τι πήγε καλά και τι πήγε λάθος; Τρίτον, πώς θα στηριχθούν οι πληγέντες; Και τέταρτον, με ποιους τρόπους θα αντιμετωπίσουμε μεσομακροπρόθεσμα τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης;».
«Πόσο είχαμε προετοιμαστεί; Εδώ η εικόνα είναι αρκετά σαφής, με τα θετικά και αρνητικά της. Σε μια πύρινη επίθεση που η χώρα είχε να βιώσει πολλά χρόνια, κατορθώσαμε να μη θρηνήσουμε θύματα, αν και χάσαμε τον Βασίλη, έναν ηρωικό εθελοντή» ανέφερε. Όπως συμπλήρωσε, «καταστράφηκαν περιουσίες κι ένα μεγάλο κομμάτι δασικού πλούτου. Αυτό είναι το πικρό κόστος της περιβαλλοντικής αλλαγής, που φέτος συνδυάστηκε με έναν επίπονο καύσωνα».
Κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, «αυτός ο παρατεταμένος καύσωνας μετέτρεψε όλα μας τα δάση σε πυριτιδαποθήκες. Ακριβώς γι’ αυτό, και επειδή είχαμε προνοήσει να επενδύσουμε στην Πολιτική Προστασία, τη μετατρέψαμε εκ θεμελίων σε μια αξιόμαχη κρατική οντότητα. Όσοι αμφιβάλλουν γι’ αυτό, ας προσπαθήσουν να θυμηθούν το όνομα και το έργο του προκατόχου του κ. Χαρδαλιά – εγώ δεν το θυμάμαι. Ενεργοποιήθηκε το 112, κάτι που αποτελούσε προσωπική μου δέσμευση. Το 112 απέδειξε την αξία του. Η Πυροσβεστική ενισχύθηκε με οχήματα και με εναέρια μέσα, συγκεκριμένα με 74» επισήμανε.
«Σχεδόν 60 πυρκαγιές τη μέρα, πολλές ήταν εμπρησμοί»
«Είχαμε προνοήσει να καθαρίσουμε, να παρέμβουμε σε 21 επικίνδυνες περιοχές που προσομοίαζαν με την περίπτωση του Ματιού» συνέχισε ο πρωθυπουργός. «Μάλιστα, εγώ ο ίδιος συμμετείχα σε τηλεδιάσκεψη με 18 δημάρχους στις 24 Μαΐου 2021, όπου κατέστησα απολύτως σαφές ότι πρέπει όλοι μαζί να δουλέψουμε για να εξασφαλίσουμε ότι με παρεμβάσεις θα μειώσουμε την ποσότητα καύσιμης ύλης, αλλά και να έχουμε σχέδια διαφυγής για την περίπτωση εκκένωσης ενός οικισμού» ανέφερε.
«Πράγματι, αυτές οι παρεμβάσεις έγιναν. Αναφέρω ενδεικτικά την Ιπποκράτειο Πολιτεία. Η φωτιά έπιασε, αλλά δεν μπήκε στον οικισμό, και για πρώτη φορά υπήρχε καινούρια οδός διαφυγής. Η δεύτερη περιοχή που και αυτή απειλήθηκε σας είναι πολύ οικεία κ. Τσίπρα, αναφέρομαι στο Σούνιο. Υπάρχουν δίοδοι διαφυγής που υποδεικνύουν πώς οι πολίτες θα φτάσουν στη θάλασσα. Αυτά όλα έγιναν και είχαν το αποτέλεσμα να περιορίσουν σχετικά την καταστροφή της περιουσίας σε σπίτια τα οποία βρέθηκαν εντός του δάσους, είτε πέριξ των οικισμών. Κανείς οικισμός δεν κάηκε ολοσχερώς. Πετύχαμε να προστατεύσουμε ανθρώπινη ζωή, τους οικισμούς, τις κρίσιμες υποδομές» τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Κληθήκαμε να διαχειριστούμε 1.279 πυρκαγιές τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου. Σχεδόν 60 την ημέρα. Πολλές ήταν προϊόν εμπρησμού. Αυτές οι φωτιές είχαν διαφορετικά χαρακτηριστικά» υπογράμμισε. «Το εξηγεί αυτό και η ΕΜΥ, και οι επιστήμονες. Το βέβαιο είναι ότι αυτό που βλέπαμε από τους τηλεοπτικούς δέκτες το αντιμετώπιζαν και οι πυροσβέστες στο πεδίο», τους εσωτερικούς στρόβιλους που εξάπλωναν τη φωτιά, που δεν έσβηνε ούτε με το νερό των αεροσκαφών, είπε.
Ο Κ. Μητσοτάκης επισήμανε πως «το καλύτερο παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας ήταν η τελευταία φωτιά στα Βίλια. Ενεργοποιήθηκε ολόκληρος ο κρατικός μηχανισμός, όλες οι δυνάμεις πυροσβεστικής του Λεκανοπεδίου, συμπεριλαμβανομένων των δυνάμεων από το εξωτερικό. Πάρα ταύτα, χρειαστήκαμε τρεις ημέρες να σβήσουμε τη φωτιά. Πείτε μας, πού ακριβώς έγινε το λάθος;» διερωτήθηκε και συμπλήρωσε: «Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι φωτιές, όταν ξεφεύγουν από τη δυνατότητα παρέμβασης της πρώτης προσβολής, γίνονται εξαιρετικά δύσκολες στη διαχείρισή τους. Επειδή έχω ακούσει πολλά υποτιμητικά σχόλια για την Πυροσβεστική, αυτή η Πυροσβεστική κατάφερε να ελέγξει εν τη γενέσει τους την πλειοψηφία των πυρκαγιών» τόνισε.
«Δεν έλειψαν τα λάθη»
«Είχαμε προετοιμαστεί καλύτερα από άλλες χρονιές. Αυτή η προετοιμασία δεν ήταν αρκετή για να αντιμετωπίσουμε αυτό το φαινόμενο. Μας υποχρεώνει να δούμε σε λεπτομέρεια τι πήγε λάθος. Η αυτοθυσία πυροσβεστών και εθελοντών υπήρξε ανεπανάληπτη. Δεν έλειψαν τα λάθη, μόνο η φύση δεν κάνει λάθη. Απόλυτη προτεραιότητα ως προς τη διαχείριση της πυρκαγιάς είναι ότι η πρώτη επέμβαση είναι απολύτως κρίσιμη. Το μεγάλο πρόβλημα ξεκίνησε δυστυχώς από την αναζωπύρωση της πυρκαγιάς της Βαρυμπόμπης» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
«Όσα εναέρια μέσα και να έχει κανείς…»
Όπως σημείωσε, «όσους καθαρισμούς και να κάνει κανείς, όσα εναέρια μέσα και να έχει στη διάθεσή του, είναι πολύ δύσκολο να αποτραπεί η επέκταση μιας φωτιάς σε συνθήκες όπως αυτές που βιώσαμε, αν δεν καταφέρει να τη σβήσει κανείς στην αρχή».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε πως για πρώτη φορά φέτος εντός των βασιλικών κτημάτων, εντός του δρυμού της Πάρνηθας, είχαν γίνει συστηματικοί καθαρισμοί. «Επί δύο μήνες δούλευαν στον Τατόι υλοτόμοι από τη Χαλκιδική. Στην περιοχή υπάρχουν αντιπυρικές ζώνες. Δεν στάθηκαν αρκετές να σταματήσουν τη φωτι,ά η οποία δεν σταμάτησε στην εθνική οδό» ανέφερε, για να συνεχίσει: «Και στον τομέα της πρόληψης αναδείχθηκαν κενά. Αν και διατέθηκαν φέτος 51 εκατ. ευρώ, τα αποτελέσματα δεν ήταν δυστυχώς αυτά που έπρεπε. Τώρα η ευθύνη περνά στην Πολιτική Προστασία» είπε.
«Θα επενδύσουμε σε καινούρια αεροσκάφη»
«Διαπιστώσαμε ότι ναι χρειαζόμαστε και περισσότερα εναέρια μέσα και συγκεκριμένα, που προβλέπονται από το πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας» ανέφερε ο πρωθυπουργός. «Θα επενδύσουμε σε καινούρια αεροσκάφη. Θα κινηθούμε ταχύτατα για απόκτηση και ενοικίασή τους και θα προχωρήσουμε στη σύσταση ειδικής μονάδος η οποία θα μπορεί να επιχειρεί πιο αποτελεσματικά μέσα στα δάση. Αυτή η νέα μονάδα η οποία θα απαρτίζεται από δασολόγους και δασοπυροσβέστες θα δρα καλύτερα μέσα στο δάσος» συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και σημείωσε ότι η μεταβίβαση από τη δασική υπηρεσία στην πυροσβεστική έγινε το 1998 επί ΠΑΣΟΚ. «Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να εξοικειωθεί με αυτό η πυροσβεστική» είπε.
«Τα δάση μας θα αναγεννηθούν σε μεγάλο βαθμό»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι με βάση των προγραμματισμό που γίνεται, οι κάτοικοι θα μπορούν πλέον να καθαρίζουν τους δρόμους. «Τα εύφλεκτα πεύκα δίπλα στα σπίτια θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλα δέντρα. Δεν αναφέρομαι σε όλα τα πεύκα. Τα πευκοδάση θα ξαναγίνουν πευκοδάση» είπε και τόνισε την ανάγκη «να δημιουργηθεί ζώνη μεταξύ πευκοδάσους και οικισμού, όπου θα έχουμε διαφορετικά είδη δέντρων. Τα δάση μας θα αναγεννηθούν σε μεγάλο βαθμό και τεχνητή αναδάσωση θα γίνει όπου πρέπει. Θα πρέπει να μας απασχολήσει συνολικά η ασφάλιση της ακίνητης περιουσίας έναντι των φυσικών καταστροφών» είπε.
«Ήδη επουλώνουμε τις πληγές μας»
«Η δημόσια συγγνώμη μου ήταν προσωπική ηθική στάση, αλλά πριν από όλα μια πολιτική πράξη με μήνυμα» τόνισε, συνεχίζοντας την ομιλία του. «Δεν είναι μόνο αναγνώριση ευθύνης, αλλά και κάλεσμα για δράση. Να διδαχθούμε για να γίνουμε καλύτεροι. Με αυτή την αφετηρία, θα αλλάξουν πολλά» είπε.
Όπως ανέφερε, «λίγα 24ωρα μετά το πέρασμα της φωτιάς, ξεκινάμε ήδη να επουλώνουμε τις πληγές μας. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η καταγραφή των ζημιών. Στην πλατφόρμα arogi.gov.gr κατατέθηκαν 1.735 αιτήσεις, που αντιστοιχούν σε 10,5 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων. Ποτέ το ελληνικό κράτος δεν έχει κινηθεί ταχύτερα» υποστήριξε.
«Δίνουμε ειδική πρόνοια στις αποζημιώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων» ανέφερε περαιτέρω ο πρωθυπουργός. «Θα υπάρξουν στην Εύβοια ειδικές δράσεις για τους ριτινοπαραγωγους και τους μελισσοπαραγωγούς» προανήγγειλε και εξήγησε πως «ειδικά για τη Βόρεια Εύβοια, τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει αφορούν όλες τις επιχειρήσεις και όχι μόνο εκείνες που επλήγησαν. Εκεί καταρτίζεται συνολικό πρόγραμμα ανάταξης. Αντίστοιχο μοντέλο αναπτυξιακών προγραμμάτων θα ακολουθήσει και για την Ηλεία» είπε.
«Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στις ιδιωτικές δωρεές που θα υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια. Για πρώτη φορά μέσα από διαφανή διαδικασία, οι προσφορές ιδιωτών θα συναντώνται με τις ανάγκες του Δημοσίου κι ο κάθε δωρητής θα μπορεί να παρακολουθεί πού κατευθύνονται τα χρήματά του» επισήμανε ο πρωθυπουργός.
Ο Κ. Μητσοτάκης δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει όσες χώρες έσπευσαν να συνδράμουν στις προσπάθειες κατάσβεσης. «Το απόγευμα θα έχω την ευκαιρία να συναντηθώ με τον επίτροπο αρμόδιο για τη διαχείριση κρίσεων ώστε να δούμε πώς θα εξασφαλίσουμε πρόσθετη συνδρομή. Η συνδρομή ήταν πρωτοφανής, 23 χώρες έσπευσαν. Τους ευχαριστώ που ήρθαν να μας στηρίξουν» είπε.
Για όσα θα ακολουθήσουν σχετικά με την επιχείρηση αποκατάστασης των πληγέντων, σημείωσε πως «επικεφαλής αυτής της προσπάθειας ανασυγκρότησης θα είναι ο (υφυπουργός) Χρήστος Τριαντόπουλος, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία από την διαχείριση αντίστοιχων προγραμμάτων κρατικής αρωγής».
«Όπως στηρίξαμε τους συμπολίτες μας στην Καρδίτσα και στη Σάμο, το ίδιο θα κάνουμε και τώρα» τόνισε ο πρωθυπουργός. «Έχω αναθέσει το σχεδιασμό της μεθεπόμενης ημέρας στη Βόρεια Εύβοια στον Σταύρο Μπένο, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία μετά τους σεισμούς της Καλαμάτας. Προφανώς και θα αναζητήσει τις απόψεις της αντιπολίτευσης και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κάθε καλή ιδέα θα είναι καλοδεχούμενη. Η προσπάθεια θα είναι εθνική. Θα είναι κατάκτηση αν συμμετείχαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις» είπε και συμπλήρωσε: «Για να συμβεί αυτό, απαιτείται συναντίληψη στις προτεραιότητες και αναγνώριση της αλήθειας. Απαντήσεις στις απορίες που γέννησε η εύλογη αγανάκτηση όσων πολιορκήθηκαν στη φωτιά, έγιναν συχνά μύθοι μέσα στη σύγχυση. Αλλά και δεδομένα που διαστρεβλώθηκαν συνειδητά».
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε πως προτεραιότητα σε φυσικές καταστροφές ήταν και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. «Το είχα πει και στη συνέντευξη που είχα δώσει στις 18/5. Πρώτη μας προτεραιότητα ήταν και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπήρξε συνειδητή προσπάθεια αμφισβήτησης που προσβάλλει τη μνήμη θυμάτων από προηγούμενες τραγωδίες. Ναι, τα σπίτια και τα δέντρα ξαναγίνονται. Οι άνθρωποι όμως δεν γυρίζουν πίσω. Και είναι η ζωή που ξαναδίνει ζωή σε όλα. Αυτή η κριτική δεν έχει καν επιχειρησιακή ισχύ» είπε.
«Το 112 δεν υπάρχει σήμερα ούτε στη Γερμανία, ούτε στη Γαλλία, ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο» τόνισε, για να συμπληρώσει πως στη Γερμανία αναζητούνται ευθύνες γιατί δεν υπήρχε δυνατότητα εκκενώσεων μετά τις πλημμύρες.
«Δε θα μιλήσω αναλυτικά για το πρόγραμμα πολιτικής προστασίας, το οποίο έχει εγκριθεί ύψους 1,76 δισ. Θα πω μόνο ότι αποτελεί ένα συνεκτικό κι ολοκληρωμένο σχέδιο για να αποκτήσει η χώρα την πολιτική προστασία που απαιτείται να έχει» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και εξήγησε ότι «η πρόταση αυτή λαμβάνει υπόψη της επιστημονικά δεδομένα, αλλά και πορίσματα που είχαν εκπονηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Από το 2008 είχαμε αναδείξει κάποια από τα σημαντικά προβλήματα όσον αφορά έλλειψη πρόληψης. Θα παρακαλούσα όταν κάποιος επικαλείται το πόρισμα Γκολντάμερ, αυτό να μην το επικαλείται επιλεκτικά, αλλά συνολικά. Το ίδιο αναγνωρίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχει θεοποίηση των εναέριων μέσων» είπε.
Ο πρωθυπουργός ζήτησε «να απομονώσουμε την καλόπιστη κριτική από εύκολους αφορισμούς, που απευθύνονται στο θυμικό οργισμένων πολιτών, οι οποίοι είναι λογικό τη στιγμή της έντασης να είναι αγανακτισμένοι, θυμωμένοι».
Απευθυνόμενος δε στον κ. Τσίπρα και στην κ. Γεννηματά, σημείωσε: «Επειδή θα σπεύσετε να ασκήσετε κριτική στο επιτελικό κράτος, είναι αυτό που μέχρι σήμερα απάντησε επιτυχημένα σε παράλληλες κρίσεις στον Έβρο, στον εμβολιασμό. Εξασφάλισε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πιστώνεται και τις επιτυχίες και τις αποτυχίες αυτής της κυβέρνησης».
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, «το επιτελικό κράτος υπήρξε ανέκαθεν. Και άλλοτε υπήρξε, δεν το ανακαλύψαμε εμείς. Μόνο που άλλοτε είχε άλλες επιδόσεις και άλλους εκπροσώπους. Σήμερα το εκπροσωπεί ο κ. Γεραπετρίτης, ο κ. Σκέρτσος, ο κ. Πιερρακάκης. Παλαιότερα το αντιπροσώπευαν ο κ. Φλαμπουράρης, ο κ. Παππάς, ο κ. Βερναρδάκης» είπε.
