Το παρασκήνιο των επαφών του νέου Υπουργού Υποδομών για τα Τέμπη

Οι επαφές του υπουργού έχουν δύο στόχους: την κατάθεση του πορίσματος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που διερευνά τα αίτια του δυστυχήματος εντός του μηνός και την εγκατάσταση του συστήματος τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης στο σιδηροδρομικό δίκτυο έως τον Σεπτέμβριο.

Ο νέος υπουργός επιδιώκοντας να έχει πλήρη εικόνα για τις εκκρεμότητες, είχε πολύωρες συναντήσεις με εκπροσώπους εταιρειών, όπως της γαλλικής εταιρείας Alstom, που έχει αναλάβει -μέσω ΕΡΓΟΣΕ- την ολοκλήρωση των συστημάτων τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης, με στελέχη της Hellenic Train, του ΟΣΕ, αλλά και διευθυντές τεχνικών υπηρεσιών του υπουργείου, παρουσία των δύο υφυπουργών Γιώργου Καραγιάννη και Μιχάλη Παπαδόπουλου.

Το τραγικό δυστύχημα έφερε με βίαιο τρόπο το θέμα των αδυναμιών του σιδηροδρόμου σε πρώτη κυβερνητική προτεραιότητα, με τον πρωθυπουργό να βρίσκεται σε συνεχή ανοιχτή γραμμή με τον νέο υπουργό και τους άλλους αρμόδιους υπουργούς. Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για την ασφάλεια του σιδηρόδρομου ώστε η κυκλοφορία των τρένων, όταν αποκατασταθεί η γραμμή στον Ευαγγελισμό/Τέμπη, να πραγματοποιείται με τις καλύτερες συνθήκες. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται είναι η τοποθέτηση ενός δεύτερου σταθμάρχη στη βάρδια, αλλά και η επαναφορά του συντονιστικού κέντρου του ΟΣΕ που υπήρχε και έπαυσε το 2020, επειδή το προσωπικό μετακινήθηκε στα κεντρικά της Hellenic Train.

Στη συνάντηση του κ. Γεραπετρίτη με τον εκπρόσωπο της Alstom, που έχει κληθεί να διαχειριστεί την περίφημη σύμβαση 717 για τα συστήματα τηλεδιοίκησης, συμφωνήθηκε να κλείσουν οι εκκρεμότητες της σύμβασης μέχρι τον Σεπτέμβριο. Μια σύμβαση που εκκρεμεί από το 2014, υπήρξε επαναδιαπραγμάτευση το 2016, «πάγωσε» η εκτέλεσή της από το 2018 έως το 2020, όπου ξεκίνησε να εφαρμόζεται χωρίς να έχει ολοκληρωθεί έως τώρα, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να μην υπάρχει -στο τμήμα μεταξύ Θεσσαλονίκης – Λάρισας, αλλά και σε κάποια άλλα σημείαεπαρκές σύστημα φωτοσήμανσης και τηλεδιοίκησης.

Αξίζει να αναφερθεί ότι αν και αρχικά η γαλλική εταιρεία είχε δεσμευτεί να παραδώσει το έργο στις 13 Μαρτίου, ζήτησε και έλαβε πριν από μερικές εβδομάδες εξάμηνη παράταση για την περάτωση του συστήματος τηλεδιοίκησης, με καταληκτική ημερομηνία τη 13η Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Μεταφορών, ο υπουργός έδωσε ρητή εντολή προς την ανάδοχο εταιρεία να έχει τελειώσει με τις εκκρεμότητες έως τότε, ακόμη και νωρίτερα, ώστε να εκπληρωθεί μια υποχρέωση που πλησιάζει να κλείσει δεκαετία.

Υπενθυμίζεται ότι οι δύο εταιρείες που είχαν αναλάβει την κοινοπραξία του έργου το 2014 ήταν οι Alstom και TOMH. Στις αρχές του 2021 η ΤΟΜΗ αποχώρησε από την κοινοπραξία αναθέτοντας μέσω ιδιωτικού συμφωνητικού στην Alstom το τεχνικό της έργο επί των ηλεκτρονικών συστημάτων. Στα τέλη του 2022 υπεγράφη συμπληρωματική σύμβαση με την κοινοπραξία, πλέον με την Alstom, ύψους άνω των 13 εκατ. ευρώ. Πρώτη προτεραιότητα είναι πλέον το σύστημα της τηλεδιοίκησης και η ορθή λειτουργία της φωτοσήμανσης και μετά το ETCS, το σύστημα που φρενάρει αυτόματα τα τρένα αν υπερβούν την καθορισμένη ταχύτητα ή εντοπιστεί μηχανικό πρόβλημα.

Σημειώνεται ότι το ETCS είναι απαραίτητο σε τρένα υψηλών ταχυτήτων, που υπερβαίνουν τα 200 χλμ./ώρα, ταχύτητες όμως που δεν φτάνουν σύμφωνα με τον κανονισμό του ΟΣΕ τα τρένα στη χώρα μας. Σε κάθε περίπτωση, όπως λένε πηγές του υπουργείου Μεταφορών, στις προθέσεις της νέας ηγεσίας του είναι, μετά την παράδοση του συστήματος τηλεδιοίκησης έως τον Σεπτέμβριο, να τοποθετηθεί και το ETCS στα ελληνικά τρένα, ώστε να υπάρξει στο 100% του δικτύου λειτουργικό σύστημα τηλεδιοίκησης που θα περιορίζει το ανθρώπινο λάθος. Εξάλλου, σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου έχουν αποδοθεί σε ολόκληρο το κομμάτι από το Πλατύ Ημαθίας έως τον Προμαχώνα, αλλά και σε μεγάλο μέρος της διαδρομής από την Αθήνα έως τη Λάρισα. Το έργο έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό που αγγίζει το 60%. Τα δύο τμήματα που δεν καλύπτονται ακόμη είναι το τμήμα ανάμεσα στον Ευαγγελισμό/Λάρισα και το Πλατύ, όπου και σημειώθηκε το δυστύχημα, και νοτιότερα το τμήμα μεταξύ Oινόης και Τιθορέας.

Μάλιστα, το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας στη Θεσσαλονίκη είναι ένα από τα τρία κέντρα που θα είναι αρμόδια για ολόκληρη τη γραμμή και διαθέτει εφαρμογές τηλεδιοίκησης, σηματοδότησης και ETCS καλύπτοντας το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας.

Αλλαγή στη σύνθεση της επιτροπής μετά τις αντιδράσεις

Σε ό,τι αφορά το πόρισμα για τα αίτια του δυστυχήματος της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων για το δυστύχημα, αν και ο κ. Γεραπετρίτης εντός 48 ωρών από την ανακοίνωση του πρωθυπουργού είχε καταλήξει στη σύνθεσή της, αυτή άλλαξε μετά τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης που εστίασε στο πρόσωπο του κ. Ζηλιασκόπουλου, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί ο άνθρωπος που ήταν επί χρόνια πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ να είναι και ελεγκτής.

Το μεσημέρι του Σαββάτου ο Aθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, καθηγητής Μεταφορών και Παραγωγής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μόλις 24 ώρες μετά την επιλογή του για τη θέση αυτή από τον υπουργό Επικρατείας και Μεταφορών, Γιώργο Γεραπετρίτη, υπέβαλε την παραίτησή του επικαλούμενος σειρά δηλώσεων και δημοσιευμάτων εκ μέρους πολιτικών προσώπων που τον αφορούσαν σχετικά με την παρελθούσα θητεία του ως προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Όπως σημειώνει «λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας της επιτροπής, για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, δεν θα ήθελα η ιδιότητά μου εκείνη να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για να πληγεί η ακεραιότητα και η αμεροληψία των εργασιών και του πορίσματος της επιτροπής». Στη θέση του κ. Ζηλιασκόπουλου τοποθετήθηκε ο Χρήστος Πυργίδης, καθηγητής σιδηροδρομικής του ΑΠΘ.

Τέλος, ο νέος υπουργός Μεταφορών σήμερα και αύριο θα βρεθεί σε Λάρισα και Θεσσαλονίκη στο σημείο του δυστυχήματος και σε συγκοινωνιακές υποδομές για επιτόπια επιθεώρηση. Την Τετάρτη, 8 Μαρτίου, ο υπουργός θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Φάνης Ζώης • [email protected]