Η ακύρωση του πολυαναμενόμενου ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν, που ήταν προγραμματισμένο για τις 21.00 χθες το βράδυ, με ευθύνη της τουρκικής πλευράς, δεν ήταν μια εξέλιξη που βοήθα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ειδικά μετά από πολλά μικρά επεισόδια μεταξύ των δυο χωρών που επιβάρυναν το κλίμα με τελευταίο την προκλητική ρητορική της Τουρκίας σε σχέση με τις εργασίες της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου ή το βέτο της ελληνικής πλευράς για τη συμμετοχή των γειτόνων στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα safe από τη στιγμή που παραμένει στο τραπέζι η απειλή πολέμου από την Άγκυρα.
Είχε προηγηθεί ένας νέος θόρυβος από το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και οι αδικαιολόγητες αντιδράσεις των γειτόνων για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που προχωρά η Αθήνα.
Ήταν αναμφισβήτητα μια ευκαιρία με το χθεσινό ραντεβού να πέσουν οι τόνοι, τα «ήρεμα νερά» να ξαναέρθουν και να μην συνεχίσει η ατμόσφαιρα να είναι ηλεκτρισμένη. Δεν ήταν λίγοι όσοι σημείωναν πως μετά την εμπρηστική ομιλία του Ταγίπ Ερντογάν στον ΟΗΕ και τις αναφορές του στην ηλεκτρική διασύνδεση και το ψευδοκράτος, ότι δεν θα ήταν μια καθόλου εύκολη συνάντηση. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει στραμμένο το βλέμμα του στο ραντεβού με τον Τραμπ στην Ουάσιγκτον αύριο. Επιθυμεί να δείξει το πρόσωπο του ηγέτη που δίνει λύσεις προκειμένου να ξαναμπεί στο πρόγραμμα των F-16 και των F-35. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, άλλωστε ο Ταγίπ Ερντογάν θα φτάσει στον Λευκό Οίκο με πρόταση αγοράς δεκάδων αεροσκαφών για την Turkish Airlines, ενώ παράλληλα θα ζητήσει να μεταφερθεί μέρος της παραγωγής στην Τουρκία.
Οι δυο ηγέτες, πάντως την 1η Οκτωβρίου αναμένεται να βρεθούν στην Κοπεγχάγη για τη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Αν και εκεί δεν κανονιστεί κάποιo ραντεβού, προκειμένου να διαγραφεί ό,τι έγινε στη Νέα Υόρκη, τότε δύσκολα τα «σύννεφα» που έχουν μαζευτεί στις σχέσεις των δυο χώρων θα μπορέσουν να διαλυθούν με δεδομένο πως από πέρυσι δεν έχει οριστεί και η διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Ενδεικτικό του κλίματος που έχει δημιουργηθεί μετά τον αιφνιδιασμό της ελληνικής πλευράς και το θολό τοπίο γύρω από τους λόγους της ακύρωσης είναι το δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Milliyet στο οποίο αναφέρεται πως «λόγω του ιδιαίτερα φορτωμένου προγράμματος του Ταγίπ Ερντογάν, οι δύο πλευρές συμφώνησαν η συνάντηση να γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο και να εκδοθεί κοινή ανακοίνωση μετά την ολοκλήρωσή της. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά προχώρησε σε πρόωρη ανακοίνωση του ραντεβού, γεγονός που, σύμφωνα με την Άγκυρα, συνιστούσε παραβίαση της άτυπης συμφωνίας και είχε ως αποτέλεσμα η τουρκική προεδρία να ζητήσει την αναβολή της». Ο φιλοκυβερνητικός τουρκικός τύπος απέδωσε, δηλαδή, την αλλαγή των πλάνων από την Άγκυρα σε διαρροή από την ελληνική πλευρά.
Αυτή η οπτική που εκφράζει η Άγκυρα μοιάζει να μην είναι αληθοφανής από τη στιγμή που η συνάντηση είχε γίνει γνωστή από την περασμένη Πέμπτη. Ανώτατη κυβερνητική πηγή τόνισε από τη Νέα Υόρκη πως «κατά την οργάνωση της συνάντησης, η δική μας πλευρά ήταν σαφής. Εμείς πάντα προαναγγέλλουμε τις συναντήσεις μας, η Τουρκία συνήθως δεν τις προαναγγέλλει. Το ραντεβού ήταν απολύτως κανονισμένο, ήταν συμφωνημένο και εμείς ανακοινώσαμε τη συνάντηση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ». Η ίδια πηγή συμπλήρωνε πως «δεν ξέρω αν τελικά θα γίνει η συνάντηση. Το βλέπω πολύ δύσκολο αυτήν τη στιγμή, με βάση και το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού, το οποίο είναι εξαιρετικά βαρύ», αναφερόμενη στη σημερινή ημέρα.
Η ελληνική πλευρά είναι ξεκάθαρη ως προς τις προθέσεις της, οι επαφές με την τουρκική πλευρά στο ανώτατο επίπεδο να συνεχιστούν. Αυτή είναι, άλλωστε η πάγια θέση της και για αυτόν τον λόγο δεν αποκλείει μία συνάντηση στο προσεχές μέλλον. «Αν το ραντεβού δεν γίνει, θα υπάρξει ευκαιρία να τα πουν οι δύο ηγέτες κάποια άλλη στιγμή. Εξάλλου, ο Πρωθυπουργός έχει ήδη συναντηθεί επτά φορές με τον Πρόεδρο Ερντογάν και πάντα εμείς επιδιώκουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας», επεσήμανε χαρακτηριστικά η κυβερνητική πηγή στην αμερικανική μεγαλούπολη.
Η ακύρωση του ραντεβού έγινε γνωστή αργά το μεσημέρι, λίγο μετά τις 16.00. Υπενθυμίζεται πως η τουρκική πλευρά επικαλέστηκε, σύμφωνα με την ενημέρωση της ελληνικής κυβέρνησης, πως μισή ώρα αργότερα από το προγραμματισμένο ραντεβού, στις 21.30, ο Τούρκος πρόεδρος θα συμμετείχε στη συνάντηση αραβικών και μουσουλμανικών κρατών που διοργάνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Και μάλιστα κατά τη χθεσινή ημέρα το συγκεκριμένο ραντεβού άλλαξε και μεταφέρθηκε μια ώρα πίσω στις 20.30, συνεπώς ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί το τετ α τετ. Ο Παύλος Μαρινάκης μιλώντας χθες το βράδυ στον τηλεοπτικό σταθμό ΟΝΕ αναφέρθηκε στο υποθετικό σενάριο η Τουρκία να ακύρωσε τη συνάντηση. «Αυτό σημαίνει ότι είναι κάτι που πρέπει να απολογηθεί η κυβέρνηση; Ότι είναι διπλωματική ήττα της κυβέρνησης; Μήπως σημαίνει ότι οι θέσεις μας, η στάση μας ενοχλούν;» τόνισε απαντώντας και στις επικρίσεις που δέχθηκε η ελληνική αποστολή από την αντιπολίτευση.
