H ανακοίνωση, αργά χθες το απόγευμα, ότι «κλείδωσε» η συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη Νέα Υόρκη και θα πραγματοποιηθεί, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, πιθανότατα το μεσημέρι της προσεχούς Τρίτης (τοπική ώρα), λειτουργεί αποσυμπιεστικά στην ένταση που είχε αρχίσει να συσσωρεύεται τις προηγούμενες ημέρες στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών.
Ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει ήδη από την Τετάρτη ότι υπάρχει διάθεση και από τις δύο πλευρές για να πραγματοποιηθεί η συνάντηση. Όσο, όμως, δεν υπήρχε κάτι απτό για τον προσδιορισμό της, το ενδεχόμενο να μην γίνει τελικά, άφηνε μια σκιά ότι το κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές ίσως έχει βαρύνει περισσότερο από ότι είναι εκ πρώτης όψεως ορατό.
Η πραγματοποίηση της συνάντησης έχει τη σημασία της, ακόμα και αν, όπως εκτιμούν διπλωματικές πηγές, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για να γίνει ουσιαστική συζήτηση για τα μεγάλα θέματα. Το να βρεθούν στη Νέα Υόρκη και να μην συναντηθούν θα αποτελούσε σαφή ένδειξη «βαρομετρικού χαμηλού». Το να γίνει η συνάντηση, αντίθετα, καταδεικνύει το ενδιαφέρον και από τις δύο πλευρές να συντηρηθεί ένα στοιχειωδώς καλό κλίμα, να διατηρηθεί η αίσθηση των «ήρεμων νερών». Με την προσδοκία πάντοτε ότι το καλό κλίμα μπορεί σε δεύτερο χρόνο να οδηγήσει και σε πιο ουσιαστική πρόοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Οι κινήσεις που έγιναν τις τελευταίες ημέρες από την πλευρά της Άγκυρας διατάραξαν αυτή την προσδοκία και σίγουρα περιόρισαν την προοπτική να εξελιχθεί η συνάντηση της Νέας Υόρκης σε κάτι πολύ ουσιαστικό. Το γεγονός, ωστόσο, ότι παρά τη NAVTEX που εξέδωσε η Άγκυρα, το ωκεανογραφικό «Πίρι Ρέις» δεν βγήκε στα ανοιχτά αλλά παρέμεινε στο λιμάνι της Σμύρνης, ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι δεν υπήρχε διάθεση περαιτέρω κλιμάκωσης, που θα υπονόμευσε από μόνη της την προοπτική μιας συνάντησης στη Νέα Υόρκη.
Από ελληνικής πλευράς μέχρι πρόσφατα έδειχνε να υπάρχει διάθεση να τεθεί το θέμα των εργασιών για το καλώδιο ηλεκτρικής σύνδεσης και δεν αποκλείεται, τελικά, έστω και ακροθιγώς να γίνει κάποια αναφορά. Βεβαίως, η κατάσταση αυτή τη στιγμή έχει περιπλακεί και σε σχέση με την Κύπρο, οπότε το ζήτημα ούτως ή άλλως έχει μετατοπισθεί σε άλλη σφαίρα.
Με δεδομένο ότι οι σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας το τελευταίο διάστημα, για μια σειρά από λόγους έχουν επιβαρυνθεί, είναι σημαντικό η συνάντηση της Νέας Υόρκης να δώσει ένα μήνυμα ότι οι δίαυλοι ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένουν ανοιχτοί και μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην αποκλιμάκωση της έντασης.
Μεγάλες προσδοκίες δεν υπάρχουν, δεν αναμένεται κάποια εξέλιξη θεαματικής βελτίωσης των σχέσεων. Παραμένει σε εκκρεμότητα η πραγματοποίηση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, το οποίο ήταν προγραμματισμένο να γίνει στην Άγκυρα στις αρχές του χρόνου και έκτοτε έχει πάρει διαδοχικές αναβολές, ακριβώς γιατί με διάφορες αφορμές το κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές παρέμεινε φορτισμένο.
Ορατός διάδρομος ουσιαστικής αποφόρτισης δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, ιδιαίτερα καθώς η τουρκική πλευρά εμφανίζεται με μια σειρά από κινήσεις να επιμένει στην ενίσχυση του ρόλου και της παρουσίας της νοτιοανατολική Μεσόγειο. Τελευταία εξέλιξη σε αυτή την κατεύθυνση είναι η ανακοίνωση, χθες, ότι έπειτα από 13 χρόνια Τουρκία και Αίγυπτος θα πραγματοποιήσουν κοινή ναυτική άσκηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια εξέλιξη που σίγουρα προκαλεί προβληματισμό, καθώς είναι σαφής η προσπάθεια της Άγκυρας να επαναπροσεγγίσει το Κάιρο με πιθανό στόχο να διαταράξει τη στενή σχέση της Αιγύπτου με την Ελλάδα.
