Χωρίς εντάσεις, σε καλό κλίμα ολοκληρώθηκε η συνάντηση που είχαν ο Γιώργος Γεραπετρίτης με τον Χακάν Φιντάν στην Αθήνα την Παρασκευή. Με τους δύο Υπουργού Εξωτερικών να υπογραμμίζουν την ανάγκη διαφύλαξης αυτού του καλού κλίματος, τη σημασία των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και να αναφέρονται στη Διακήρυξη των Αθηνών.
Οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών δεν κατάφεραν να βρουν την κοινή συνισταμένη που θα έδινε το πράσινο φως για έναρξη συνομιλιών επί του ζητήματος της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, καθώς όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές στο in «δεν υπήρξε σύμπτωση απόψεων».
Νέα συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν μέχρι το τέλος του χρόνου
Η προσπάθεια, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, θα συνεχιστεί και αναμένεται να υπάρξει και επόμενη συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν μέχρι το τέλος του χρόνου.
Κατά τη συνάντηση ορίστηκε οδικός χάρτης δομημένου διαλόγου, με ορόσημα τον Πολιτικό Διάλογο και τη «θετική ατζέντα». Ο πολιτικός διάλογος που θα διεξαχθεί με επικεφαλής από την ελληνική πλευρά την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου αναμένεται να γίνει στις 2 Δεκεμβρίου και η θετική ατζέντα, με επικεφαλής τον Κώστα Φραγκογιάννη, στις 3 Δεκεμβρίου. Απέναντι και στους δύο ΥΦΥΠΕΞ επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας θα είναι ο τούρκος ομόλογος τους, Μεχμέτ Κεμάλ Μποζάι. Στο ίδιο πλαίσιο οι δύο ΥΠΕΞ συμφώνησαν και στην καθιέρωση μηχανισμών για πρόληψη εντάσεων.
Αρμόδιες πηγές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά μιλώντας στο in υπογράμμιζαν ότι για να φτάσουμε σε συνομιλίες για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης απαιτείται χρόνος και όχι χρονοδιαγράμματα. Θα πρέπει όπως έλεγαν να έχει παγιωθεί το καλό κλίμα, να αναπτυχθεί η απαιτούμενη εμπιστοσύνη, κάτι που χτίζεται μέσα από την επίλυση πρωτίστως των ζητημάτων της καθημερινότητας και μία συνέχεια των επαφών και όχι «διά του Τύπου».
Ανάγκη αποδραματοποίησης
Σημείωναν δε την ανάγκη για «αποδραματοποίηση» των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας προκειμένου αυτές να μπουν σε μία ροή κανονικότητας.
Σε αυτή την κανονικότητα έφερναν ως παράδειγμα την αλιεία και το γεγονός ότι πχ ένα τουρκικό αλιευτικό το οποίο μπαίνει σε νερά ελληνικής δικαιοδοσίας δεν θα πρέπει να συνοδεύεται από τουρκική ακταιωρό.
Όταν θα γίνονται έρευνες πχ για την πόντιση καλωδίων, δεν θα πρέπει να εμφανίζονται πολεμικά πλοία προκειμένου να δηλώσουν παρουσία σε περιοχές που η Τουρκία προβάλλει διεκδικήσεις.
Θα πρέπει όπως τόνιζαν να βρεθεί μία πρακτική επί του εδάφους.
Στα ελάσσονα ζητήματα που θα πρέπει να συζητηθούν και να βρεθεί μία κανονικότητα συνεννόησης έβαζαν ακόμα και τα θέματα των κτιρίων των διπλωματικών αποστολών των δύο πλευρών, που σήμερα χρειάζονται περισσότερο κόπο από το κανονικό για να προχωρήσουν και να λυθούν.
Με τις ίδιες πηγές να υπογραμμίζουν πως όταν φτάσεις να διαχειριστείς την καθημερινότητα, τότε μπορείς να κάνεις και το επόμενο βήμα και να συζητήσεις και για τα πιο δύσκολα. Αρκεί να αποφασίσουν οι δύο πλευρές ότι θα βάλουν τέλος στο δράμα που ακολουθεί τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Στόχος η διατήρηση της κανονικότητας
Την κανονικότητα στις επαφές Ελλάδας – Τουρκίας τόσο σε επίπεδο ΥΠΕΞ, όσο και σε επίπεδο ηγετών υπογράμμισε από την πλευρά του ο Γεραπετρίτης στις κοινές του δηλώσεις με τον τούρκο ομόλογο του, σημειώνοντας «δεν ισχυρίζομαι ότι μέσω του διαλόγου που έχουμε αναπτύξει λύθηκαν με έναν μαγικό τρόπο τα προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών. Υπήρξαν πράγματι και δύσκολες στιγμές κατά τη τελευταία χρονιά. Όμως σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε άμεσος και ειλικρινής δίαυλος που απέτρεψε την κλιμάκωση».
Στο τραπέζι Γεραπετρίτη – Φιντάν τέθηκαν σειρά ζητημάτων, όπως η προετοιμασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα λάβει χώρα το 2025 στην Άγκυρα, η επιτυχία της καθιέρωσης της επιτόπιας βίζας για τούρκους πολίτες σε 10 νησιά, η επανεκκίνηση των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, το Κυπριακό, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν ότι διαφωνούν, ζητήματα των μειονοτήτων, αλλά και οι εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
«Η ατζέντα μας συμπεριέλαβε και την αξιολόγηση των προϋποθέσεων που πρέπει να υπάρχουν για την εκκίνηση μιας ουσιαστικής συζήτησης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Πρόκειται για μία αρχική, ειλικρινή προσέγγιση ενός δύσκολου, αλλά και κρίσιμου ζητήματος. Oι θέσεις μας όσον αφορά το εύρος της συζήτησης αφίστανται με τη θέση μας να αφορά τη μία και μόνη διαφορά. Προσηλωμένοι, ωστόσο, σε μια ειλικρινή προσπάθεια επίτευξης προόδου μέσω του διαλόγου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γεραπετρίτης.
Ο οποίος υπογράμμισε ότι επιβεβαιώθηκε η βούληση για «τη διατήρηση, του κλίματος που έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε, με αμοιβαίο σεβασμό, επί τη βάσει των αρχών του Διεθνούς Δικαίου, του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και με συναίσθηση της ευθύνης μας για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας».
Ανάγκη «ρεαλιστικής αντιμετώπισης»
Στην ανάγκη μιας «ρεαλιστικής αντιμετώπισης» και «σωστής διάγνωσης των προβλημάτων» αναφέρθηκε ο Φιντάν.
Υποστήριξε δε ότι πρέπει «να εργαστούμε επί μακρόν και να αναζητήσουμε λύσεις στα πολλά, αλληλένδετα ζητήματα στο Αιγαίο. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε αυτά τα προβλήματα μόνο στα θέματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Όλα τα θέματα που μπορούν να προκαλέσουν ένταση και κρίση πρέπει να συζητώνται στη βάση αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας».
Επανέλαβε ακόμα τη θέση της Τουρκίας για δίκαιη μοιρασιά στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όσον αφορά το Κυπριακό επέμεινε ότι «το μοντέλο της Ομοσπονδίας στο νησί, έχει αποδειχθεί μέσα στο χρόνο, ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί».
Η τουρκική πλευρά ζήτησε ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία εναντίον των οργανώσεων FETO, PKK, και DHKP-C.
Ενώ αναφορά έκανε ο Φιντάν και στη σημασία κοινών δράσεων για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.
Θα τα ξαναπούν
Σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ μετά τη συνάντηση ο Γιώργος Γεραπετρίτης επέμεινε στην ανάγκη να διαφυλαχθεί το καλό κλίμα και οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας ενώ απέρριψε κάθε ενδεχόμενο συνδιαχείρισης στο Αιγαίο. Αναγνώρισε για μία ακόμα φορά ότι υπάρχει σημαντική απόσταση στο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ και επανέλαβε ότι ο διάλογος θα συνεχιστεί σε μεταγενέστερο επίπεδο με στόχο να καταβληθούν προσπάθειες για να βρεθεί ένα «πλαίσιο συζήτησης».
Στις διευρυμένες επαφές Γεραπετρίτη – Φιντάν από την ελληνική πλευρά συμμετείχαν – μεταξύ άλλων – οι ΥΦΥΠΕΞ Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης, ενώ από την τουρκική πλευρά ο ΥΦΥΠΕΞ Μεχμέτ Κεμάλ Μποζάι, ο πρέσβης και επικεφαλής σύμβουλος επικοινωνίας, Λουτφουλάχ Γκιοκτάς και ο τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα, Τσαγατάι Ερτζιγές.
