Σε καλό κλίμα πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν για την ανάγκη διατήρησης του θετικού κλίματος και ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Ωστόσο, παραδέχθηκαν ότι υπάρχει διαφορά απόψεων στο Αιγαίο.
Αναφερόμενος στο ζήτημα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ο κ. Γεραπετρίτης έκανε λόγο για «αρχική και ειλικρινή προσέγγιση ενός δύσκολου ζητήματος» και τόνισε: «Οι θέσεις μας, όσον αναφορά το εύρος της συζήτησης αφίστανται. Με τη θέση μας να αφορά τη μία και μόνη διαφορά, ωστόσο προσηλωμένοι σε μια ειλικρινή προσπάθεια επίτευξης προόδου μέσω του διαλόγου, θα συνομιλήσουμε για το θέμα αυτό σε επόμενη συνάντησή μας στο εγγύς μέλλον».
Από την πλευρά του, ο κ. Φιντάν έκανε λόγο για διαφορά απόψεων στο Αιγαίο. «Πρέπει να φερόμαστε ρεαλιστικά. Υπάρχουν διάφορα ζητήματα στο Αιγαίο που είναι αλληλένδετα και πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις. Δεν μπορούμε να περιορίσουμε αυτά τα προβλήματα μόνο στα θέματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Όλα τα θέματα που μπορούν να προκαλέσουν ένταση και κρίση πρέπει να συζητιούνται στη βάση αμοιβαίου σεβασμού».
Ως προς το Κυπριακό, ο κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε τη θέση της Ελλάδας για λύση βασισμένη στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και επεσήμανε ότι «παρά τις διαφορές, ελπίζουμε ότι η άτυπη συνάντηση του Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη θα δημιουργήσει συνθήκες για παραγωγικό διάλογο». «Σε έναν κόσμο γεμάτο διχασμούς, μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρος θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό οικουμενικό σύμβολο» επεσήμανε. Από την πλευρά του, ο κ. Φιντάν δήλωσε ότι το Κυπριακό πρέπει να συζητηθεί «με βάση τις πραγματικότητες στο νησί» και ανέφερε ότι «το μοντέλο της ομοσπονδίας δεν ισχύει πια στην Κύπρο».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε ότι «συζητήσαμε επίσης τα θέματα των μειονοτήτων. Εξετάσαμε τα δικαιώματα που έχουν οι ομογενείς μας στην Ελλάδα». Ο κ. Γεραπετρίτης από την πλευρά του είχε δηλώσει ότι «συζητήσαμε ακόμη για τις μειονότητες, οι οποίες για εμάς θα πρέπει να είναι γέφυρες φιλίας. Οφείλουμε, και οι δύο πλευρές, να εξασφαλίζουμε την ισονομία και ισοπολιτεία όλων των πολιτών που βρίσκονται στις χώρες μας».
Πάντως, οι κ.κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν υπογράμμισαν ότι παρά τις διαφορές, υπάρχει ειλικρινής δίαυλος επικοινωνίας, με τις επαφές να αποκτούν μια κανονικότητα με στόχο να έρθουν κοντά οι δύο λαοί και να ενισχυθεί η συνεργασία σε οικονομία, τουρισμό, εμπόριο, πολιτισμό. «Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες, ακόμα όμως και αν δεν βρίσκουμε εύκολα λύσεις, συζητούμε με συνείδηση της ιστορικής μας ευθύνης έναντι των λαών μας» υπογράμμισε ο κ. Γεραπετρίτης. Ο κ. Φιντάν ανέφερε ότι «πρέπει να αξιοποιήσουμε αυτήν την ιστορική ευκαιρία και να καταστήσουμε μόνιμο το θετικό κλίμα. Την αιώνια γειτονιά μας να τη μετατρέψουμε σε αιώνια φιλία».
Σ. Καλεντερίδης στη «Ν»: Η Τουρκία έχει μόνο διεκδικήσεις κι εμείς δεν έχουμε καμία διεκδίκηση
Μιλώντας στο Naftemporiki TV, ο στρατιωτικός αναλυτής και συγγραφέας Σάββας Καλεντερίδης σημείωσε ότι «ακόμη δεν έχουν δοθεί σημάδια για το τι ακριβώς συζητείται και πού το πάει η κάθε πλευρά, δηλαδή πού είναι διατεθειμένη η κάθε πλευρά να υποχωρήσει».
«Όπως λένε όλοι, του πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου, σε μια διαπραγμάτευση υπάρχουν αμοιβαίες υποχωρήσεις, μόνο που εδώ πρέπει να δούμε το εξής: Η Τουρκία έχει μόνο διεκδικήσεις κι εμείς δεν έχουμε καμία διεκδίκηση. Εάν η Τουρκία υποχωρήσει, θα υποχωρήσει από παράνομες διεκδικήσεις, δηλαδή από 10 διεκδικήσεις που έχει, μπορεί να κάνει υποχώρηση σε 3, 4, 5 και να ισχυριστεί ότι ‘εγώ έκανα υποχώρηση’ σε παράνομες διεκδικήσεις. Η Ελλάδα μπορεί να μας πει κανείς σε τι ακριβώς θα υποχωρήσει; Αυτό είναι το ζητούμενο. Άρα δεν έχουμε σημάδια, απλά αυτό που έχω να παρατηρήσει είναι θα έχουμε στις 2-3 Δεκεμβρίου ξανά συνομιλίες και ότι ο Τούρκος υπουργός έχει το θράσος να μιλάει για ‘ομογενείς’ στην Ελλάδα. Επέκτεινε το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη και το έκανε ζήτημα ‘ομογενών’ στην Ελλάδα» σημείωσε ο κ. Καλεντερίδης.
Είπε επίσης ότι «δεν ειπώθηκε τίποτα από τις δύο πλευρές, απλά ότι θα τα ξαναπούν», ενώ για το ζήτημα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, επεσήμανε ότι «ο Φιντάν είπε ότι δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για ένα θέμα, είναι αλληλένδετα».
Ο κ. Καλεντερίδης σημείωσε ότι «στην τουρκική στρατιωτική και πολιτική γραφειοκρατία επικρατεί η άποψη ότι η Ελλάδα με την είσοδό της στην Ε.Ε. απέκτησε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα να λαμβάνει αποφάσεις σε ένα τραπέζι εναντίον της Τουρκίας και επιδεινώθηκε η θέση της Τουρκίας με την ένταξη και της Κυπριακής Δημοκρατίας». Έκτοτε, όπως συμπλήρωσε, «η Τουρκία προσπαθεί να αποφύγει τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία που ήταν δική της επιδίωξη και να πετύχει τα δύο κράτη, για να μην μπει ως ομοσπονδία το όλο το νησί στην Ε.Ε., καθώς φοβάται ότι σταδιακά θα αφομοιωθούν οι Τουρκοκύπριοι που κατοικούν στα κατεχόμενα». Εξέφρασε, επιπλέον, την εκτίμηση ότι «η Τουρκία δεν πρόκειται να υποχωρήσει από τη θέση της πολιτικής των δύο κρατών».
Σχολίασε επίσης ότι «συναντηθήκαμε με τον κ. Φιντάν δύο ημέρες μετά τη σύνοδο του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών, όπου είχαν το θράσος να δεχθούν το ψευδοκράτος ως χώρα παρατηρητή, που μιλάμε για μισή αναγνώριση. Δηλαδή, εμείς πάμε σε έναν ελληνοτουρκικό διάλογο, στην ουσία θυσιάζοντας για άλλη μια φορά την Κύπρο και δεν υπάρχει δόση υπερβολής σε αυτό. Η Κύπρος, με την στάση που κρατάμε, θα διχοτομηθεί οριστικά».
Κληθείς να σχολιάσει την άτυπη συνάντηση των κ.κ. Μητσοτάκη, Χριστοδουλίδη, Ερντογάν, Ράμα στη Βουδαπέστη, είπε ότι «αν ήμουν ένας τρίτος παρατηρητής και κάποια στιγμή ερχόταν ένας Έλληνας αξιωματούχος να μου παραπονεθεί για την επιθετικότητα της Τουρκίας ή για τις αθλιότητες που ξεστόμισε ο Ράμα για το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου, θα έλεγα ότι ‘δεν έχεις δικαίωμα να παραπονιέσαι, γιατί βλέπω ότι μια χαρά τα πάτε’. Αυτήν την εικόνα δίνει η Ελλάδα».
Γ. Εγκολφόπουλος: Αντιφάσεις της Τουρκίας
Από την πλευρά του, ο αντιναύαρχος ε.α., Γιάννης Εγκολφόπουλος, μιλώντας επίσης στο κανάλι της «Ν», ανέφερε ότι θα περιμένουμε τι λεπτομέρειες θα δοθούν για τη συνάντηση. Σχολίασε, δε, πως «το ότι συζητάμε είναι πολύ θετικό, η ηρεμία που υπάρχει μόνο θετικό αντίκτυπο έχει σε όλους τους τομείς».
Ο κ. Εγκολφόπουλος ανέφερε πως «λέει ο κ. Φιντάν να πάμε με έναν τρόπο που και οι δυο να είμαστε ευχαριστημένοι και να πάμε σε ολιστική προσέγγιση. Πάμε λοιπόν να δούμε: πρέπει να ακυρώσουμε τη συνθήκη της Λωζάνης;». Καταλόγισε, δε, στην Τουρκία ότι δεν σέβεται το FIR Αθηνών, το οποίο καθορίζεται από το διεθνές δίκαιο, καθώς και ότι εκδίδει NAVTEX εκεί που δεν δικαιούται.
«Η Τουρκία γράφει στα παλιά της τα παπούτσια την Ε.Ε., αλλά ζητεί να μπει. Στη συμφωνία εισόδου της Κύπρου στην Ε.Ε., είναι γραμμένο ότι μπαίνει όλο το νησί στην Ε.Ε. με αναστολή του βορείου τμήματος που τελεί υπό κατάληψη από την Τουρκία. Αυτό δεν το αναγνωρίζεις; Αυτές είναι οι αντιφάσεις της Τουρκίας» σχολίασε.
Είπε επίσης ότι «προσπαθούμε να δείξουμε στη Τουρκία ποιος είναι ο δρόμος. Η Τουρκία όμως δεν θέλει να καταλάβει. Γιατί; Γιατί έχει μια μεγαλομανία, νομίζει ότι είναι μεγάλη δύναμη».
