Θέμα τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα έθεσε ενώπιον του Κυριάκου Μητσοτάκη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τις κοινές τους δηλώσεις στην Άγκυρα, με τον Τούρκο πρόεδρο να επαναλαμβάνει όλα όσα είχε πει στο Μαξίμου τον περασμένο Δεκέμβριο. Παράλληλα, υπήρχε ένταση σχετικά με τη Χαμάς και το κατά πόσο είναι τρομοκρατική οργάνωση.
«Σας χαιρετώ εγκάρδια και με σεβασμό. Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο κ. Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του. Επισκέφτηκα την Αθήνα τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο του 5ου Συνεδρίου Συνεργασίας, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία για ανοικτούς διαύλους διαλόγου. Καταγράψαμε τη συναντίληψη με τη διακήρυξη των Αθηνών περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας. Η επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνεια του στην ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων.
Πεποίθησή μου είναι πως η ενίσχυση συνεργασίας Τουρκίας και Ελλάδας θα είναι για το καλό των χωρών και της ευρύτερης περιοχής. Εξετάσαμε τα θέματα της κοινής ατζέντας. Εργαζόμαστε να ανεβάσουμε στα 10 δισ. δολάρια το διμερές εμπόριο που έφτασε στα 5,8 δισ. δολάρια. Το κοινό επιχειρηματικό συμβούλιο θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειές μας. Οι χώρες μας που βρίσκονται σε σεισμική ζώνη έχουν εμπεδώσει αυτό που απαιτεί το δίκαιο του γείτονα. Υπεγράφη γι’ αυτό, το μνημόνιο διαχείρισης φυσικών καταστροφών. Συζητήσαμε και τα αλληλένδετα προβλήματα στις διμερείς σχέσεις. Θέλουμε να τα επιλύσουμε στο πλαίσιο καλού διαλόγου και γειτονίας», τόνισε ο κ. Ερντογάν.
«Οι δυτικές χώρες πρέπει να μιλήσουν πιο δυνατά απέναντι στη σφαγή αμάχων, μεταξύ τους 15.000 παιδιά»
Η καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα. Είμαστε σύμφωνοι πως δεν υπάρχει θέση για αυτές στην περιοχή μας. Προσμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στη σχέση μας να συμβάλλει στην πλήρωση των δικαιωμάτων της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα. Να επιτευχθεί μια δίκαιη λύση στο Κυπριακό, που θα ενισχύσει τη γαλήνη στην περιοχή. Μιλήσαμε για τη γενοκτονία στη Γάζα. Η ισραηλινή διοίκηση κλείνει τ’ αφτιά στις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και στοχοποιεί τη Ράφα. Οι δυτικές χώρες πρέπει να μιλήσουν πιο δυνατά απέναντι στη σφαγή αμάχων, μεταξύ τους 15.000 παιδιά.
Ευχαριστώ τον κ. πρωθυπουργό για τη στάση της Ελλάδας στον ΟΗΕ σχετικά με την Παλαιστίνη. Περιμένουμε να υποστηρίξει τις ενέργειές μας για τις σφαγές στη Γάζα. Τον Δεκέμβριο στην Αθήνα σας είχα πει πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να λυθεί. Οι ελπίδες μας για το μέλλον της συνεργασίας μας αυξάνονται. Θέλω να διευκρινίσω ένα θέμα: η Τουρκία είναι χώρα υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομίας. Ανοίξαμε ξανά τη Μονή της Χώρας για λατρεία και επίσκεψη, μετά την απόφαση του 2020. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία να δοθεί στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς τη UNESCO», προσέθεσε.
Οι διαφωνίες που εξέφρασε και οι αιχμές που άφησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
«Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας», δήλωσε αρχικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. «Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος», συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.
«Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά», συμπλήρωσε.
«Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ», υπογράμμισε.
«Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. «Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας», πρόσθεσε. «Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία», συνέχισε. «Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους», επισήμανε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπογράψαν σήμερα στην Άγκυρα.
«Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.
«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Τάγιπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.
«Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έφτασε στην Άγκυρα λίγο μετά τις 15:00 το μεσημέρι και τον υποδέχτηκε ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, καθώς δεν προβλέπεται πρωτόκολλο επίσημης υποδοχής μιας και το ραντεβού κορυφής ορίζεται ως επίσκεψη εργασίας.
Μαζί με τον κ. Φιντάν στο αεροδρόμιο βρίσκονταν και ο αναπληρωτής κυβερνήτης της Άγκυρας Murat Soylu, ο αντιδήμαρχος του Μητροπολιτικού δήμου Άγκυρας Faruk Köylüoğlu, ο πρέσβης Ahmet Cemil Miroğlu, γενικός διευθυντής Πρωτοκόλλου του υπουργείου Εξωτερικών, ο πρέσβης Burak Özügergin, γενικός διευθυντής Διμερών Πολιτικών Υποθέσεων και Ναυτιλίας – Αεροπορίας – Συνόρων του υπουργείου Εξωτερικών και πρώην πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα, ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα Çağatay Erciyes, ο πρέσβης της Ελλάδας στην Άγκυρα Θεόδωρος Μπιζάκης και άλλοι αξιωματούχοι.
Ποιοι ήταν παρόντες στη συνάντηση
Μετά το πολυαναμενόμενο τετ-α-τετ τους ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών των δύο χωρών και κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών.
Παρουσία Βαρθολομαίου το δείπνο Ερντογάν – Μητσοτάκη
Σε μία κίνηση που σηματοδοτεί την αναβάθμιση του δείπνου μεταξύ του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προχώρησε η τουρκική πλευρά.
Ειδικότερα, όπως έγινε γνωστό, το «παρών» στο δείπνο των δύο ηγετών θα δώσει και ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος έπειτα από πρόσκληση της τουρκικής προεδρίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του in, ο οικουμενικός πατριάρχης προσεκλήθη το βράδυ της Κυριακής κι έφτασε στην Άγκυρα λίγο μετά τις 16:30 το μεσημέρι.
Οι συμφωνίες της Αθήνας
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας του περασμένου Δεκέμβρη στην Αθήνα είχαν υπογραφεί η Διακήρυξη των Αθηνών και ακόμα 15 Μνημόνια συνεργασίας.
Σε αυτά που το Μέγαρο Μαξίμου βλέπει ως μετρήσιμα αποτελέσματα από την επανενεργοποίηση των διαύλων επικοινωνίας είναι:
• Η εφαρμογή της διευκόλυνσης της χορήγησης βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
• Το θετικό κλίμα στο πεδίο που έχει σαν αποτέλεσμα την σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα.
• Η καλύτερη συνεργασία στο Μεταναστευτικό και η καταγραφή συνολικής μείωσης των ροών.
