Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη, η επισιτιστική ανασφάλεια και η εξάπλωση των μολυσματικών ασθενειών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση έχουν φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με μια έκθεση-ορόσημο.
Η ένατη έκθεση του Lancet Countdown για την κλιματική κρίση αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς απειλές για την υγεία τους από την ταχεία αλλαγή του κλίματος.
«Ο φετινός απολογισμός των επικείμενων απειλών για την υγεία αποκαλύπτει τα πιο ανησυχητικά ευρήματα μέχρι σήμερα», προειδοποίησε η Δρ Μαρίνα Ρομανέλο, εκτελεστική διευθύντρια της Lancet Countdown στο University College του Λονδίνου.
«Για άλλη μια φορά, το περασμένο έτος έσπασε τα ρεκόρ της κλιματικής αλλαγής με ακραίους καύσωνες, θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα και καταστροφικές πυρκαγιές που επηρέασαν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Κανένα άτομο ή οικονομία στον πλανήτη δεν έχει ανοσία [στις] απειλές της κλιματικής αλλαγής για την υγεία» είπε.
«Η αδυσώπητη επέκταση των ορυκτών καυσίμων και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που καταγράφουν ρεκόρ επιτείνουν αυτές τις επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία και απειλούν να αντιστρέψουν την περιορισμένη πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και να θέσουν ένα υγιές μέλλον ακόμη πιο απρόσιτο», πρόσθεσε.
Στοιχεία σοκ
Η έκθεση διαπιστώνει ότι το 2023, ακραία ξηρασία διάρκειας τουλάχιστον ενός μηνός επηρέασε το 48% της παγκόσμιας χερσαίας έκτασης, ενώ οι άνθρωποι έπρεπε να αντιμετωπίσουν 50 μέρες επιπλέον με θερμοκρασίες απειλητικές για την υγεία από ό,τι θα αναμενόταν χωρίς την κλιματική κρίση. Ως αποτέλεσμα, 151 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπισαν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, με κίνδυνο να υποσιτιστούν και να υποστούν άλλες βλάβες στην υγεία τους, όπως μεταδίδει ο Guardian.
Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ των ατόμων άνω των 65 ετών εκτοξεύτηκαν κατά 167% το 2023, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990. Χωρίς την κλιματική κρίση, η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού σημαίνει ότι οι θάνατοι αυτοί θα είχαν αυξηθεί, αλλά μόνο κατά 65%.
Οι υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν επίσης σε άλλο ένα ρεκόρ: Αυξήθηκαν κατά 6% οι ώρες χαμένου ύπνου το 2023 σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 1986-2005. Ο κακός ύπνος έχει βαθιές αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία.
Ο θερμότερος και ξηρότερος καιρός επέφερε μεγαλύτερο αριθμό καταιγίδων άμμου και σκόνης
Ο θερμότερος και ξηρότερος καιρός επέφερε μεγαλύτερο αριθμό καταιγίδων άμμου και σκόνης, οι οποίες συνέβαλαν στην αύξηση κατά 31% του αριθμού των ανθρώπων που εκτίθενται σε επικίνδυνα υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ απειλητικές για τη ζωή ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου συνεχίζουν να εξαπλώνονται σε νέες περιοχές ως αποτέλεσμα των υψηλότερων θερμοκρασιών.
Σφυρίζουν αδιάφορα οι κυβερνήσεις
Όμως, παρά τα παραπάνω, «οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν στα ορυκτά καύσιμα, με αποτέλεσμα να έχουμε υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και συγκλονιστική απώλεια δέντρων, μειώνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο», διαπίστωσαν οι συγγραφείς της έκθεσης.
Το 2023, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, 1,1% πάνω από το 2022, και το ποσοστό των ορυκτών καυσίμων στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα αυξήθηκε για πρώτη φορά σε μια δεκαετία κατά τη διάρκεια του 2021, φτάνοντας το 80,3% του συνόλου της ενέργειας.
Απαντώντας στα ευρήματα, ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δήλωσε: «Η κλιματική κρίση είναι μια κρίση υγείας. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, η συχνότητα και η ένταση των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα αυξάνονται, χωρίς να αφήνουν καμία περιοχή ανεπηρέαστη».
Η έκθεση καθιστά σαφές, πρόσθεσε, ότι «η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία».
Ο Αντόνιο Γκουτέρες, γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε: «Οι υψηλές εκπομπές (διοξειδίου του άνθρακα) ρεκόρ συνιστούν απειλές ρεκόρ για την υγεία μας. Πρέπει να θεραπεύσουμε την ασθένεια της κλιματικής αδράνειας -με τη μείωση των εκπομπών, την προστασία των ανθρώπων από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και τον τερματισμό του εθισμού μας στα ορυκτά καύσιμα- για να δημιουργήσουμε ένα δικαιότερο, ασφαλέστερο και υγιέστερο μέλλον για όλους».
«Θα επιταχυνθούν οι επιπτώσεις στην υγεία»
Οι εύκρατες χώρες βλέπουν επίσης τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Την περίοδο 2013-2022, η συνολική μέση αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται σε εννέα θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, ενώ το 2023 θα υπάρξουν 8,5 εκατομμύρια δυνητικές ώρες εργασίας που θα χαθούν λόγω της έκθεσης στη ζέστη.
Η Δρ Lea Berrang Ford, επικεφαλής του Κέντρου για το Κλίμα και την Ασφάλεια της Υγείας στην Υπηρεσία Ασφάλειας της Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία δημοσίευσε τη δική της έκθεση σχετικά με τις επιπτώσεις της παγκόσμιας θέρμανσης στην υγεία του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί αποκλειστικά μια μελλοντική απειλή για την υγεία. Οι επιπτώσεις στην υγεία είναι ήδη αισθητές σε εγχώριο και παγκόσμιο επίπεδο και οι κίνδυνοι αυτοί θα επιταχυνθούν.
»» Υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες για win-win λύσεις που μπορούν να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή και να βελτιώσουν την υγεία. Οι αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα για την υγεία θα καθορίσουν τη σοβαρότητα και την έκταση των κλιματικών επιπτώσεων που θα κληρονομήσουν οι σημερινοί νέοι και τα παιδιά τους».
