Τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνιση τους πολλές μέθοδοι παρέμβασης στον εγκέφαλο και γενικότερο τον ανθρώπινο οργανισμό για την αποκατάσταση σοβαρών βλαβών που έχουν υποστεί άτομα είτε από κάποιο εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο είτε από κάποια άλλη ασθένεια είτε από κάποιο ατύχημα. Ηλεκτρική διέγερση μέσω εμφυτευμάτων ή άλλων συστημάτων έχει επιτρέψει σε διάφορες περιπτώσεις την μερική ή και ολική αποκατάσταση κυρίως κινητικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν αυτοί οι ασθενείς.
Στη φωτογραφία εικονίζεται μια από τις ασθενείς που δέχτηκε το εμφύτευμα και μπορεί πλέον να κινεί και τα δύο της χέρια. (πηγή φωτό Tim Betler, UPMC and University of Pittsburgh Schools of the Health Sciences)
Μια νέα νευροτεχνολογία που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ και διεγείρει ηλεκτρικά τον νωτιαίο μυελό, βελτιώνει άμεσα για πρώτη φορά την κινητικότητα των άνω άκρων μετά από εγκεφαλικό, επιτρέποντας έτσι στους ασθενείς να εκτελούν τις συνηθισμένες καθημερινές δραστηριότητες τους πιο εύκολα.
Ένα ζεύγος λεπτών μεταλλικών ηλεκτροδίων που μοιάζουν με σπαγγέτι, εμφυτεύτηκαν επί σχεδόν ένα μήνα κατά μήκος του λαιμού στην επιφάνεια του νωτιαίου μυελού. Ενεργοποίησαν μέσω ηλεκτρικών παλμών ανέπαφα νευρικά κυτταρικά κυκλώματα στο εσωτερικό του νωτιαίου μυελού, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ανθρώπους που υπέστησαν εγκεφαλικό, να ανοιγοκλείνουν την παλάμη τους, να σηκώνουν το χέρι τους πάνω από το κεφάλι τους, να χρησιμοποιούν μαχαίρι και πιρούνι για πρώτη φορά μετά από εννέα χρόνια ή να ανοίγουν μια κλειδαριά.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή νευροχειρουργικής Μάρκο Καπογκρόσο του Πανεπιστημίου του Πίτσμπεργκ και τον καθηγητή μηχανολογίας Ντάγκλας Γουέμπερ του Ινστιτούτου Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature Medicine», δοκίμασαν με επιτυχία τη νέα μέθοδο σε δύο γυναίκες ασθενείς 31 και 47 ετών, που έπασχαν από χρόνια μυϊκή αδυναμία των άνω άκρων λόγω εγκεφαλικού.
Διαπιστώθηκε ότι η επισκληρίδιος ηλεκτρική διέγερση επέφερε σημαντική βελτίωση στην κινητικότητα των χεριών και των δύο ασθενών, γεγονός που, κατά τους ερευνητές, ανοίγει τον δρόμο στην τεχνική (Spinal Cord Stimulation-SCS) για να αξιοποιηθεί μελλοντικά σε ευρύτερη κλίμακα μετά από εγκεφαλικά επεισόδια που αφήνουν “κουσούρια” στα χέρια. Η θετική δράση της SCS διατηρήθηκε για τέσσερις εβδομάδες μετά το σταμάτημα της ηλεκτρικής διέγερσης.
Παγκοσμίως εκτιμάται ότι ο ένας στους τέσσερις ανθρώπους άνω των 25 ετών θα πάθει κάποιο εγκεφαλικό στη διάρκεια της ζωής του. Σχεδόν τα τρία τέταρτα (75%) των ανθρώπων που παθαίνουν εγκεφαλικό, εμφανίζουν στη συνέχεια μακρόχρονα προβλήματα κινητικού ελέγχου των χεριών τους, με συνέπεια να περιορίζεται η κινητική αυτονομία τους. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για την παράλυση μετά από εγκεφαλικό.
Η επισκληρίδιος διέγερση του νωτιαίου μυελού είναι μια κλινική τεχνολογία εγκεκριμένη ήδη από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, η οποία είχε έως τώρα αφήσει υποσχέσεις σε ανθρώπους με χρόνιους πόνους ή με κινητικές δυσκολίες των κάτω άκρων λόγω τραυματισμού τους στη σπονδυλική στήλη. Η τεχνική αναπροσαρμόστηκε τώρα για την περίπτωση των άνω άκρων.
Οι επιστήμονες ανέφεραν πάντως ότι θα χρειαστούν περαιτέρω μελέτες σε περισσότερους ασθενείς για να επιβεβαιωθεί η ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της μεθόδου στα άνω άκρα σε ασθενείς που είχαν υποστεί εγκεφαλικό. Ήδη οι ερευνητές ίδρυσαν τη νεοφυή εταιρεία Reach Neurο για να “μεταφράσουν” την μέθοδο τους σε κλινική χρήση.
