Η μελέτη των μαγνητικών πεδίων των κάθε είδους διαστημικών σωμάτων από απλούς αστεροειδείς μέχρι πλανήτες, άστρα, μαύρες τρύπες και ολόκληρους γαλαξίες προσφέρουν στους επιστήμονες πολύτιμα στοιχεία τόσο για τους μηχανισμούς και τα φαινόμενα σε κάθε διαστημικό σώμα ξεχωριστά όσο και γενικότερα για τη λειτουργία του Σύμπαντος.
Το μαγνητικό πεδίο ενός γαλαξία, ο οποίος βρίσκεται τόσο μακριά που το φως του χρειάστηκε περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς και άρα χρονολογείται μόλις 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, εντόπισαν αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array (ALMA). Είναι το πιο μακρινό μαγνητικό πεδίο γαλαξία που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Μέσα από την έρευνα αυτή οι αστρονόμοι λαμβάνουν ζωτικής σημασίας στοιχεία για το πώς δημιουργήθηκαν τα μαγνητικά πεδία γαλαξιών, όπως ο δικός μας.
Πολλά αστρονομικά σώματα στο Σύμπαν, πλανήτες, αστέρια ή γαλαξίες, έχουν μαγνητικά πεδία. Δεν είναι σαφές πόσο νωρίς κατά τη διάρκεια της ζωής του Σύμπαντος και πόσο γρήγορα σχηματίστηκαν τα μαγνητικά πεδία στους γαλαξίες, επειδή μέχρι στιγμής οι αστρονόμοι έχουν χαρτογραφήσει μαγνητικά πεδία μόνο σε γαλαξίες που βρίσκονται κοντά μας.
«Στην πραγματικότητα γνωρίζουμε πολύ λίγα για το πώς σχηματίζονται αυτά τα πεδία, παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά θεμελιώδη για το πώς εξελίσσονται οι γαλαξίες», επισημαίνει ο Ενρίκε Λόπεζ Ροντρίγκεζ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ των ΗΠΑ, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα.
Χρησιμοποιώντας το ALMA, η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Τζέιμς Γκιτς, καθηγητή Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Χερτφορντσάιρ, ανακάλυψε ένα πλήρως διαμορφωμένο μαγνητικό πεδίο στο μακρινό γαλαξία 9io9, παρόμοιο σε δομή με αυτό που παρατηρείται σε κοντινούς γαλαξίες. Το πεδίο είναι περίπου 1.000 φορές ασθενέστερο από το μαγνητικό πεδίο της Γης, αλλά εκτείνεται σε περισσότερα από 16.000 έτη φωτός. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Nature».
Για να γίνει αυτή η ανίχνευση, η ομάδα έψαξε για φως που εκπέμπεται από κόκκους σκόνης στον γαλαξία αυτό. Οι γαλαξίες είναι γεμάτοι κόκκους σκόνης και όταν υπάρχει μαγνητικό πεδίο, οι κόκκοι τείνουν να ευθυγραμμίζονται και το φως που εκπέμπουν πολώνεται, οπότε τα φωτεινά κύματα ταλαντώνονται κατά μήκος μιας προτιμώμενης κατεύθυνσης και όχι τυχαία.
Η ανακάλυψη ενός πλήρως ανεπτυγμένου μαγνητικού πεδίου τόσο νωρίς στην ιστορία του Σύμπαντος δείχνει ότι τα μαγνητικά πεδία που εκτείνονται σε ολόκληρους γαλαξίες μπορούν να σχηματιστούν γρήγορα ενώ οι νέοι γαλαξίες εξακολουθούν να αναπτύσσονται. Η ομάδα θεωρεί ότι ο έντονος σχηματισμός αστεριών στο πρώιμο Σύμπαν θα μπορούσε να έχει παίξει ρόλο στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των μαγνητικών πεδίων. Επιπλέον, αυτά τα πεδία μπορούν με τη σειρά τους να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο θα σχηματιστούν οι επόμενες γενιές αστεριών.
