To 2020 είναι σίγουρο ότι θα μείνει στο μεγάλο βιβλίο της ιστορίας της ανθρωπότητας, ως μια από τις πιο περίεργες χρονιές που είδαν τα ματάκια μας. Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε περαιτέρω νομίζουμε, ούτε να αναλύσουμε ακόμη μια φορά τους λόγους. Παρόλα αυτά, το 2020 υπήρξε μια χρονιά σπουδαίων επιτευγμάτων, που είναι βέβαιο πως τα επόμενα χρόνια θα μας βοηθήσουν ώστε να έχουμε μια καλύτερη, πιο άνετη και ασφαλή ζωή. Συγκεντρώσαμε λοιπόν, τα σημαντικότερα από αυτά και τα απαριθμούμε παρακάτω.
Τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού
Όσο ο Μήτσος ο Τάκης κι η Ελένη, ασχολούνταν με τα 5G τσιπάκια που μας έχει περάσει o Bill Gates στις μάσκες μιας χρήσης των 20 λεπτών του ευρώ, χιλιάδες επιστήμονες και ιατροί στον κόσμο, συνέλεγαν στοιχεία, έκαναν έρευνες και κλινικές δοκιμές, καταφέρνοντας να δημιουργήσουν αρκετά εμβόλια για την COVID-19, που άλλαξε τη ζωή όλου του πλανήτη.
Η Βρετανία άνοιξε τον χορό δίνοντας έγκριση για το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech, ενώ ακολούθησαν οι ΗΠΑ οι οποίες ενέκριναν και εκείνο της Moderna. Η ΕΕ από την πλευρά της, αλλά και η Ελλάδα, ξεκίνησε τους εμβολιασμούς με το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech στις 27, 28, 29 Δεκεμβρίου, ενώ σε παγκόσμια κλίμακα μέχρι το τέλος του 2020 υπολογίζεται ότι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν εμβολιαστεί. Αντίστοιχα δισεκατομμύρια άνθρωποι θα κάνουν το εμβόλιο και τον ερχόμενο χρόνο. Δίχως άλλο, το πιο σημαντικό επίτευγμα της χρονιάς.
Oι πρώτες θεραπείες κληρονομικών ασθενειών του αίματος με βάση τη νέα γενετική τεχνική CRISPR.
Αξιοποιώντας το CRISPR, ένα επαναστατικό εργαλείο γενετικής τροποποίησης που ανακαλύφθηκε πριν από οκτώ χρόνια και τιμήθηκε με το φετινό Νόμπελ Χημείας έγινε το σημαντικότερο βήμα για την οριστική ίαση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας και της β-θαλασσαιμίας. Η θεραπεία δεν διορθώνει το ελαττωματικό γονίδιο της αιμοσφαιρίνης, αναγκάζει όμως τον ανθρώπινο οργανισμό να παράγει εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη, ένα ελαφρώς διαφορετικό μόριο που κανονικά υπάρχει μόνο στα έμβρυα και σταματά να παράγεται μετά τη γέννηση. Μέχρι σήμερα, η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η θαλασσαιμία αντιμετωπίζονταν μόνο με μεταμόσχευση μυελού των οστών, μια επικίνδυνη μέθοδος που απαιτεί την εξεύρεση συμβατού δότη.
Το νέο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης AlphaFold της Google Deep Mind που προβλέπει την ακριβή αναδίπλωση των πρωτεϊνών
Οι βιολόγοι προσπαθούν όλα αυτά τα χρόνια να προβλέψουν τους τρόπους με τους οποίους δημιουργούνται οι τρισδιάστατες δομές των πρωτεϊνών, όπως και τις μεταβολές τους, ούτως ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις λειτουργίες τους και τον ρόλο τους στις διάφορες ασθένειες. Όπως αναφέρει ο καθηγητής Andrei Lupas, διευθυντής του τμήματος Αναπτυξιακής Βιολογίας στο Max Planck Institute, «Τα εκπληκτικής ακρίβειας μοντέλα του συστήματος AlphaFold μας επέτρεψαν να λύσουμε ένα πρόβλημα πρωτεϊνικής δομής που μας απασχολούσε εδώ και σχεδόν 10 χρόνια, αλλά και να κατανοήσουμε πως μεταδίδονται τα σήματα σε κυτταρικές μεμβράνες. Είναι ένα εργαλείο που αλλάζει οριστικά το παιχνίδι».
Το σύστημα AlphaFold θα συνεχίσει να εκπαιδεύεται διαρκώς, άρα θα βελτιώνεται ακόμη περισσότερο με τον καιρό. Η εκμετάλλευση του θα βοηθήσει σημαντικά τους ερευνητές να αναγνωρίσουν τις “κακόβουλες” πρωτεΐνες και τους λόγους που προκαλούν συγκεκριμένες ασθένειες. Μια τέτοια γνώση θα ανοίξει ένα ολοκαίνουργιο κεφάλαιο για την στοχευμένη ανάπτυξη θεραπειών και τη δημιουργία νέων φαρμάκων που θα επιταχύνουν δραματικά την καταπολέμηση τους.
Η ανακάλυψη στην Ινδονησία της αρχαιότερης στον κόσμο κυνηγετικής σκηνής σε βραχογραφία
Την αρχαιότερη σκηνή κυνηγιού του κόσμου, ανακάλυψαν Αυστραλοί και Ινδονήσιοι επιστήμονες σε ασβεστολιθικό προϊστορικό σπήλαιο στη νήσο Σουλαβέζι της Ινδονησίας, με την ηλικία της να αγγίζει τα 44 χιλιάδες χρόνια.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι, αν ληφθεί υπόψη και η ανακάλυψη μιας ανάλογης βραχογραφίας ηλικίας τουλάχιστον 40.000 ετών στη νήσο Βόρνεο (η ανακοίνωση είχε γίνει το 2018), τότε η Ινδονησία προβάλλει ως ένα σημαντικότερα μέρη στη Γη για την κατανόηση των απαρχών της τέχνης των σπηλαίων και της εξέλιξης του ανθρώπινου νου.
«Οι οντότητες που είναι εν μέρει άνθρωποι και εν μέρει ζώα και συναντώνται στις λαϊκές παραδόσεις και διηγήσεις σχεδόν κάθε σύγχρονης κοινωνίας και σε πολλές θρησκείες παγκοσμίως θεωρούνται θεοί, πνεύματα ή προγονικά πλάσματα. Το Σουλαβέζι είναι πλέον η κοιτίδα της αρχαιότερης εικόνας αυτού του είδους, πιο πρώιμη από τον άνθρωπο με κεφάλι λιονταριού της Γερμανίας, που είναι ηλικίας 40.000 ετών και ήταν έως τώρα η αρχαιότερη απεικόνιση θηριανθρώπου», δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής ‘Ανταμ Μπραμ του Πανεπιστημίου Γκρίφιθ.
Ο εντοπισμός για πρώτη φορά της προέλευσης των μυστηριωδών γρήγορων εκρήξεων ραδιοκυμάτων (FRBs) στο σύμπαν
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακοίνωσε ότι κατάφερε να εντοπίσει για πρώτη φορά στο γαλαξία μας αστραπιαίες και υπέρλαμπρες εκπομπές ραδιοκυμάτων (Fast Radio Burst-FRB), καθώς και την πηγή της προέλευσης τους. Πρόκειται πιθανότατα για ένα μάγναστρο (magnetar), δηλαδή ένα ταχέως περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων που διαθέτει ένα τρομερά ισχυρό μαγνητικό πεδίο.
Οι έντονα φωτεινές και υψηλής ενέργειας αναλαμπές («εκρήξεις») FRB είναι από τα πιο ισχυρά αλλά και μυστηριώδη έως τώρα φαινόμενα στο σύμπαν, καθώς οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να βρουν μια απόλυτα ικανοποιητική εξήγηση για τη δημιουργία και την προέλευση τους. Σε χρόνο πολύ μικρότερο του ενός δευτερολέπτου, απελευθερώνεται ενέργεια πάνω από 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ήλιου.
Η εκτόξευση της SpaceX
Πραγματικότητα έγινε η εκτόξευση επανδρωμένου σκάφους (με πλήρωμα δύο Αμερικανούς αστροναύτες της NASA) από την ιδιωτική διαστημική εταιρεία SpaceX, του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία Έλον Μασκ.
Οι δύο αστροναύτες της NASA έγιναν οι πρώτοι που εκτοξεύονται στο διάστημα επιβαίνοντες σε όχημα κατασκευασμένο από ιδιωτική εταιρεία. Μιλάμε δηλαδή για την πρώτη διαστημική πτήση, ιδιωτικής εταιρείας που έγινε ποτέ.
Ο πρώτος ασθενής που θεραπεύτηκε από aids μόνο με κοκτέιλ φαρμάκων.
Ένας 36χρονος Βραζιλιάνος ήταν πιθανώς ο πρώτος παγκοσμίως που απαλλάχθηκε τελείως από τον ιό HIV του AIDS ύστερα από θεραπεία μόνο με ένα ισχυρό πειραματικό «κοκτέιλ» αντι-ιικών φαρμάκων, όπως ανακοίνωσαν Bραζιλιάνοι επιστήμονες του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Σάο Πάουλο. «Αν και είναι ακόμη μία μεμονωμένη περίπτωση, πιθανώς συνιστά την πρώτη μακρόχρονη ύφεση του HIV χωρίς μεταμόσχευση μυελού των οστών» ανακοίνωσαν οι επιστήμονες, με επικεφαλής το δρα Ρικάρντο Ντίαζ, στο πλαίσιο του ετήσιου διεθνούς ιατρικού συνεδρίου «AIDS 2020».
Αναμένουμε και το 2021, η επιστήμη να μας βγάλει ακόμη μια χρονιά ασπροπρόσωπους, αλλά να μπορούμε τουλάχιστον να πανηγυρίσουμε αγκαλιασμένοι τα επιτεύγματά της.
