Μετά τη λήψη μιας εικόνας του εμβληματικού γαλαξία Σομπρέρο στα μήκη κύματος του μέσου υπέρυθρου στα τέλη του 2024 το πανίσχυρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb επανέρχεται με μια παρατήρηση του γαλαξία στο εγγύς υπέρυθρο. Στη νεότερη εικόνα η τεράστια διόγκωση του γαλαξία, η πυκνά συγκεντρωμένη ομάδα άστρων στο κέντρο του γαλαξία φωτίζεται, ενώ η σκόνη στις εξωτερικές άκρες του δίσκου μπλοκάρει μέρος του αστρικού φωτός.
Η μελέτη γαλαξιών όπως ο Σομπρέρο σε διαφορετικά μήκη κύματος, συμπεριλαμβανομένου του εγγύς υπέρυθρου και του μέσου υπέρυθρου με το Webb, καθώς και του ορατού με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA βοηθά τους αστρονόμους να κατανοήσουν πώς σχηματίστηκε και εξελίχθηκε αυτό το πολύπλοκο σύστημα άστρων, σκόνης και αερίου, μαζί με την αλληλεπίδραση αυτού του υλικού.
Σε σύγκριση με την εικόνα ορατού φωτός του Hubble, ο δίσκος σκόνης δεν φαίνεται τόσο έντονος στη νέα εικόνα εγγύς υπέρυθρου από το όργανο NIRCam (Κάμερα εγγύς υπέρυθρου) του Webb. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μεγαλύτερα, πιο κόκκινα μήκη κύματος του υπέρυθρου φωτός που εκπέμπονται από τα αστέρια γλιστρούν πιο εύκολα δίπλα στη σκόνη, επομένως λιγότερο από αυτό το αστρικό φως μπλοκάρεται. Στην εικόνα μέσου υπέρυθρου, βλέπουμε στην πραγματικότητα αυτή τη λάμψη σκόνης.
Ο Σομπρέρο (Messier 104) είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό της Παρθένου. Ξεχωρίζουν ο λαμπρός πυρήνας του, η τεράστια μαύρη τρύπα στο κέντρο του και πάνω από όλα ο εξωτερικός συμμετρικός δακτύλιος σκόνης που περιβάλλει τον γαλαξία προσδίδοντας του την εμφάνιση ενός μεξικάνικου καπέλου «σομπρέρο» από όπου και η ονομασία του.
Στο κέντρο του γαλαξία βρίσκεται μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα του γαλαξία η οποία έχει μάζα εννέα δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Τοξότη Α*, της μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας. Η κεντρική μαύρη τρύπα στο γαλαξία σομπρέρο δεν δείχνει από τις παρατηρήσεις που γίνονται εκεί κάποια εμφανή τουλάχιστον δραστηριότητα.
Ο γαλαξίας είναι πολύ αχνός για να τον εντοπίσουμε με γυμνό μάτι, αλλά είναι εύκολα ορατός με ένα μέτριο ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στο γαλαξία Σομπρέρο υπάρχει μικρότερη σε αριθμό και μέγεθος παραγωγή άστρων από αυτή στο δικό μας γαλαξία που είναι διαπιστωμένο ότι λόγω της μεγάλης του ηλικίας η παραγωγή νέων άστρων είναι πλέον εξαιρετικά μικρή και υπολογίζεται σε γέννηση περίπου ενός άστρου ετησίως.
Έχει διαπιστωθεί επίσης ότι στο γαλαξία Σομπρέρο κατοικούν περίπου δύο χιλιάδες σφαιρικά σμήνη. Σφαιρωτό σμήνος ή σφαιρωτό αστρικό σμήνος ονομάζεται στην αστρονομία μία πυκνή συγκέντρωση άστρων με σφαιρικό ή σχεδόν σφαιρικό σχήμα, που περιφέρεται γύρω από το κέντρο ενός γαλαξία ως δορυφόρος του. Στο δικό μας γαλαξία έχουν εντοπιστεί περίπου 160 σφαιρωτά σμήνη.
Πηγή: Naftemporiki
