Αναρωτιέσαι γιατί σου τρέχουν τα… σάλια;
Εργαστηριακά ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ευχάριστη μυρωδιά του φαγητού, όπως αυτή της πίτσας ή των ζεστών μπισκότων, μπορεί να διεγείρει την παραγωγή σάλιου (1,2), να αυξήσει την όρεξη και την προοπτική κατανάλωσης, αλλά και την καθαυτή πρόσληψη τροφής. Μάλιστα, η αύξηση είναι ανάλογη των σωματικών διαστάσεων (1, 3, 4), του βαθμού διατροφικού περιορισμού και της αναφερόμενης παρορμητικότητας (5).
Μήπως είσαι όντως… λαγωνικό;
Φαίνεται λοιπόν ότι όλα ξεκινούν από την ανίχνευση του λίπους στο φαγητό που έχουμε μπροστά μας. Οι νευρολόγοι υποδεικνύουν ότι η οσμή είναι πλεονεκτική για την εξέλιξή μας, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύουμε από απόσταση. Ήταν (και είναι) ο τρόπος μας να αναζητήσουμε ενέργεια για να επιβιώσουμε.
Κι όμως, κάνουμε ανάλυση τροφίμων με την όσφρηση…
Παρότι γνωρίζουμε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος χρησιμοποιεί μια σειρά από αισθητηριακά σήματα για να ανιχνεύσει το λίπος, παραμένει ασαφές ποια αισθητήρια συνεισφέρουν την ικανότητα μας αυτή. Όντως, μια μελέτη από το Monell Chemical Senses Center της Philadelphia, αποκαλύπτει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να ανιχνεύσει, μέσω της όσφρησης, την παρουσία εδώδιμου λίπους στην τροφή (6). Καθώς η οσμή του φαγητού προηγείται σχεδόν πάντα της γεύσης, αποδεικνύεται μια – ακόμα – οργανοληπτική ιδιότητα της τροφής, η περιεκτικότητά της σε λίπος!
Είναι ο λόγος που η προσμονή μας για φαγητό μεγαλώνει όταν πρόκειται να καταναλώσουμε λιπαρό φαγητό, σε αντίθεση με κάτι που είναι φτωχό σε λιπαρά. Είναι ο λόγος επίσης που μπορείς να ξεχωρίσεις (με κλειστά μάτια και χωρίς να δοκιμάσεις) το αρνίσιο παϊδάκι από το ψητό κοτόπουλο…
Και επειδή Τσικνοπέμπτη έρχεται και θα σε πιάσουν οι καπνοί από τα μπριζολάκια, σκέφτηκα να σου δώσω 2-3 tip για την επικείμενη μάχη με τη σχάρα, για να μην εκτεθούμε (πολύ). Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Μην αφήνεις το στομάχι σου άδειο όλη την ημέρα, με το σκεπτικό ότι το βράδυ θα φας (έξω) το βράδυ. Καλό θα είναι να μην δώσεις… παράσταση το βράδυ!
Φάε λίγο ψωμί με σαλάτα (χωρίς να περιέχει κρέας) για αρχή. Κάπως πρέπει να «κατεβάσεις ταχύτητα», ειδικά αν είναι αργά και πεινάς αρκετά! Άλλωστε, για να καταλάβεις ότι χόρτασες (κάποια στιγμή), δεν πρέπει να περιοριστείς μόνο στο κρέας. Κοινώς, με το να φας «αρνί με αρνί» μόνο, δεν θα μπορέσεις να σταματήσεις έγκαιρα το φαγητό.
Διάλεξε απ’ ότι βλέπεις, μην φας απ’ όλα, δεν είναι όλα δικά σου. Ακόμα και ποικιλία (κρεατικών) να έχεις παραγγείλει, διάλεξε ένα δυο πράγματα, μην φτιάξεις ένα pot pourri στο πιάτο σου. Ίσως θα ήταν καλύτερα να πάρεις δική σου μερίδα.
Απέφυγε οπωσδήποτε τα τηγανητά. Αυτό αφορά τα ορεκτικά/ μεζέδες, αλλά και τις τηγανητές πατάτες στη μερίδα σου. Κατά προτίμηση, βάλε ρυζάκι ή πατάτες φούρνου στο πιάτο σου.
Μίλα και με κάνα άνθρωπο, μη μασουλάς συνέχεια. Κάνε και κάνα διαλειμματάκι, πάρε και μια ανάσα. Εκεί θα εξακολουθήσει να είναι το φαγητό σου, δεν φεύγει.
Άσε τη… δύναμή σου στο πιάτο (σ.σ. τι είναι αυτά που λέω, ο άνθρωπος…)! Μέχρι να φτάσεις στο κρεατάκι, έχεις σταματήσει να πεινάς. Άρα, δεν χρειάζεται να το φας όλο, μόνο και μόνο επειδή το βάλανε μπροστά σου…
Εν ολίγοις, επειδή η μυρωδιά του λίπους θα σε «υπνωτίσει» αποδεδειγμένα, βάλε σε εφαρμογή τις παραπάνω συμβουλές: θα έχεις χωρίς κόπο καλύτερες αντιδράσεις και θα χαρείς περισσότερο μια τέτοια μέρα.
References
Ferriday D, Brunstrom JM. ‘I just can’t help myself’: effects of food-cue exposure in overweight and lean individuals. Int J Obesity 2011; 35: 142–149.
Pangborn RM, Berggren B. Human parotid secretion in response to pleasant and unpleasant odorants. Psychophysiology 1973; 10: 231–237.
Ferriday D, Brunstrom JM. How does food-cue exposure lead to larger meal sizes? Br J Nutr 2008; 100: 1325–1332.
Tetley A, Brunstrom J, Griffiths P. Individual differences in food-cue reactivity. The role of BMI and everyday portion-size selections. Appetite 2009; 52: 614–620.
Larsen JK, Hermans RCJ, Engels RCME. Food intake in response to food-cue exposure. Examining the influence of duration of the cue exposure and trait impulsivity. Appetite 2012; 58: 907–913.
Boesveldt S, and JN Lundström. Detecting Fat Content of Food from a Distance: Olfactory-Based Fat Discrimination in Humans. PLoS ONE 2014; 9(1): e85977.
Γιώργος Μίλεσης, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
