Ο τρόπος που τρώμε μπορεί να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο γερνάμε, λένε κάποιοι. Ωστόσο τα σημάδια της γήρανσης μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους και πολύ νωρίς. Ιδιαίτερα όσον αφορά την όραση μας.
Ούτως ή άλλως σήμερα η αύξηση του μέσου όρου ζωής του σύγχρονου ανθρώπου έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συχνότητας εμφάνισης νοσημάτων φθοράς και άλλων εκφυλιστικών νοσημάτων.
Σε αυτά συγκαταλέγονται και διαταραχές που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία των οφθαλμών, όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και άλλα οφθαλμολογικά προβλήματα. Πέρα από άλλα προληπτικά μέσα, η καλή υγεία των ματιών μας έχει σήμερα συσχετιστεί και με τη σωστή διατροφή, μέσω της πρόσληψης ορισμένων απαραίτητων για τα μάτια μας συστατικών.
Τα συστατικά της καλής όρασης
Λουτεΐνη
Η λουτεΐνη αποτελεί ένα συστατικό του οφθαλμού.
Ο ρόλος της είναι πάρα πολύ σημαντικός, καθώς αφενός απορροφά ένα σημαντικό ποσοστό της ακτινοβολίας που εισέρχεται στο μάτι, αφετέρου εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες που μπορούν να καταστρέψουν τα συστατικά του ματιού, όπως διάφορες μεμβράνες, πρωτεΐνες, παρέχοντας έτσι μια ασπίδα προστασίας μέσω της αντιοξειδωτικής της δράσης.
Σε μελέτες μάλιστα όπου έχει χορηγηθεί λουτεΐνη σε ασθενείς που έπασχαν ή εμφάνιζαν συμπτώματα καταρράκτη και άλλων οφθαλμολογικών διαταραχών, παρατηρήθηκε σημαντικότατη μείωση των συμπτωμάτων και βελτίωση της εικόνας του οφθαλμού.
Γενικότερα, όπως προκύπτει από πληθώρα μελετών, η πρόσληψη λουτεΐνης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο για αλλοίωση της δομής και της λειτουργικότητας των οφθαλμών.
Καλές πηγές λουτεΐνης στη διατροφή μας αποτελούν: ο κρόκος του αβγού, το λάχανο, τα σπαράγγια, το πορτοκάλι και τα εσπεριδοειδή, το σπανάκι, το καρότο, η πορτοκαλί πιπεριά και οι αγκινάρες.
Βιταμίνη Α
Ελλειψη αυτής της βιταμίνης οδηγεί συχνά σε ξήρανση του επιπεφυκότος του ματιού ή ξηροφθαλμία, σε κακή προσαρμογή στο σκοτάδι ή νυκταλωπία, ενώ έλλειψη βιταμίνης Α μακράς διαρκείας μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση.
Σπάνια παρατηρείται έλλειψη βιταμίνης Α σε χώρες του δυτικού σύγχρονου κόσμου, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες το φαινόμενο έλλειψης είναι αρκετά συχνότερο και πλήττει κυρίως πληθυσμούς χαμηλού κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου, και αναφέρεται σε βρέφη, νήπια, μικρά παιδιά, έγκυες και θηλάζουσες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το λιγότερο 5 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο αναπτύσσουν ξηροφθαλμία κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα 500.000 τυφλώνονται.
Κύριες πηγές ρετινόλης είναι: τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το βούτυρο, τα γαλακτοκομικά, το ψάρι, ο τόνος, οι σαρδέλες και η ρέγκα. Το μουρουνέλαιο είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνη Α, καθώς και τα ιχθυέλαια, το συκώτι, το γάλα και ο κρόκος αβγού.
Β-καροτένιο
Αποτελεί επίσης ένα προστατευτικό συστατικό για τα μάτια μας και πρέπει να φροντίζουμε να μη μας λείπει.
Πού εντοπίζεται: Το β-καροτένιο εντοπίζεται κυρίως σε βαθυπράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως σπανάκι, μπρόκολο, σε πορτοκαλοκίτρινα φρούτα, όπως βερίκοκο, μάνγκο και μανταρίνια, καθώς και σε πορτοκαλοκίτρινα λαχανικά, όπως καρότο και γλυκοπατάτα.
Ω3 λιπαρά
Τα Ω3 λιπαρά οξέα ανήκουν στα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και έχει βρεθεί ότι επηρεάζουν την ανάπτυξη της ακεραιότητας της όρασης στα νεογνά. Το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) ανήκει σε αυτή την κατηγορία των λιπαρών και βρίσκεται σε αυξημένες συγκεντρώσεις στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού.
Η σημασία του φαίνεται ότι είναι πολύ σημαντική, ειδικά όσον αφορά τα πρόωρα νεογνά, διότι η ταχεία ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς επιτελείται το τελευταίο τρίμηνο της κύησης και το πρώτο τρίμηνο της ζωής.
Η συγκέντρωσή του στο μητρικό γάλα εξαρτάται από την περιεκτικότητά του στη διατροφή της θηλάζουσας, με αποτέλεσμα αυτή να πρέπει να λαμβάνει επαρκείς ποσότητες αυτού του λιπαρού οξέος, έτσι ώστε το βρέφος να εξασφαλίζει τις απαιτούμενες ποσότητες Ω3 λιπαρών οξέων.
Πηγές Ω3 λιπαρών στη διατροφή μας είναι: τα ιχθυέλαια, τα ψάρια (σολομός, τόνος, σκουμπρί, σαρδέλα, κολιός), τα καρύδια, τα σαλιγκάρια και τα λαχανικά, όπως η αντράκλα (γλιστρίδα).
Φυλλικό οξύ
Το φυλλικό οξύ παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη εμφάνισης νευρολογικών παθήσεων του εμβρύου κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξής του.
Είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που βρίσκεται κυρίως: στο μοσχαρίσιο συκώτι, στο σπανάκι, στις φακές, στα φασόλια, στα σπαράγγια, στον αρακά, στο μπρόκολο. Ανεπάρκειά του μπορεί ορισμένες φορές να καταλήξει σε οπτική νευροπάθεια.
Βιταμίνη D
Διαταραχές όρασης παρατηρούνται επίσης και μετά από έλλειψη βιταμίνης D, διότι αυτή η λιποδιαλυτή βιταμίνη συμμετέχει στον μηχανισμό της όρασης.
Κύριες πηγές της είναι: προϊόντα ζωικής προέλευσης, όπως το γάλα, το αβγό, το βούτυρο, οι μαργαρίνες, τα ψάρια, ενώ συντίθεται και στο δέρμα με τη βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας.
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Χάρη Γεωργακάκη, κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο, MSc στην κλινική διατροφή, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιαγγειακής Υγείας και Διατροφής.
