Μια αρχαία σικελική παροιμία έχει ως εξής: «Όταν το νερό ρέει σε δύο πηγές, η μία θα μείνει στεγνή – έτσι γίνεται». Οι κάτοικοι της μικρής πόλης Τρόινα στην καρδιά της Σικελίας, που πλήττεται από μια μακρά και πρωτοφανή ξηρασία, ίσως καταλαβαίνουν το νόημά της καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον.
Όταν οι αρχές αποφάσισαν ότι το λίγο νερό που είχε απομείνει στο φράγμα τους θα έπρεπε να μοιραστεί με τα χωριά μιας άλλης επαρχίας, ανέλαβαν δράση και, στις 30 Νοεμβρίου, κατέλαβαν το κέντρο διανομής του ταμιευτήρα, εμποδίζοντας την πρόσβαση.
«Είναι ένας πόλεμος μεταξύ των φτωχών- το γνωρίζουμε», λέει ο Salvatore Giamblanco, 66 ετών, ιδιοκτήτης ενός bed and breakfast στην Τρόινα. «Αλλά δεν είχαμε άλλη επιλογή. Το φράγμα στερεύει. Δυσκολευόμαστε να βρούμε νερό για τον εαυτό μας. Αναγκάστηκα να ακυρώσω πολλές κρατήσεις λόγω της έλλειψης νερού. Αν πρέπει να μοιραστούμε και τα λίγα που έχουμε με άλλες πόλεις, θα μείνουμε όλοι στεγνοί».
Η Σικελία αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή κρίση νερού στην ιστορία της. Το νησί, το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο της Μεσογείου, όπου το 2021 σημειώθηκε ευρωπαϊκό ρεκόρ θερμοκρασίας 48,8 βαθμών Κελσίου, κινδυνεύει με ερημοποίηση.
Παρά τις πρόσφατες φθινοπωρινές βροχές και ενώ πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, χιλιάδες οικογένειες εξακολουθούν να αποθηκεύουν στα σπίτια τους προμήθειες από δοχεία νερού για το πλύσιμο ή το μαγείρεμα. Σε πολλές επαρχίες του νησιού, οι αρχές έχουν ανακοινώσει δελτίο νερού, ενώ η χωρητικότητα των δεξαμενών στα φράγματα έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό (-48%) σε σχέση με πέρυσι. Το ένα τρίτο των λεκανών της Σικελίας που τροφοδοτούν με νερό τα σπίτια είναι πλέον εντελώς ή σχεδόν στεγνές.
Αυτή είναι η περίπτωση του φράγματος Ancipa, ενός ταμιευτήρα στην πορεία του ποταμού Troina στην επαρχία Enna, που βρίσκεται ανάμεσα στα βουνά Nebrodi που διατρέχουν τη βορειοανατολική Σικελία. Το Ancipa έχει χωρητικότητα άνω των 30 εκατ. κυβικών μέτρων, αλλά σύμφωνα με στοιχεία της Αρχής Υδρογραφικής Λεκάνης της Σικελίας, τις τελευταίες ημέρες, έχει μειωθεί σε λιγότερο από 290.000. Στα τέλη Νοεμβρίου, οι περιφερειακές αρχές διέταξαν να χρησιμοποιηθεί προσωρινά το νερό από το φράγμα για την τροφοδοσία ορισμένων πόλεων στην επαρχία Καλτανισέτα, οι οποίες επίσης παλεύουν με την ξηρασία.
Η απόφαση αυτή προκάλεσε αυτό που ο τοπικός Τύπος περιέγραψε ως «πόλεμο του νερού».
Κάτοικοι κατέλαβαν το κέντρο διανομής νερού
«Μπροστά σε αυτή την απόφαση, αναγκαστήκαμε να κάνουμε κάτι δυνατό, κάτι ειρηνικό, αλλά δυνατό», δήλωσε ο δήμαρχος της Τρόινα, Alfio Giachino. «Έπρεπε να ρίξουμε τα φώτα της δημοσιότητας στις συνέπειες που θα προκαλούσε η απόφαση να χρησιμοποιηθεί το ελάχιστο νερό που είχε απομείνει στον ταμιευτήρα Ancipa, αν μοιραζόταν με άλλες πόλεις σε άλλες επαρχίες».
Επί τρεις ημέρες, εκατοντάδες κάτοικοι από τους δήμους Troina, Cerami, Gagliano Castelferrato, Nicosia και Sperlinga, οι οποίοι εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από την Ancipa για την παροχή νερού, κατέλαβαν το κέντρο διανομής νερού του ταμιευτήρα. «Πολλές πόλεις της Σικελίας αντιμετωπίζουν σοβαρή κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το νερό», δήλωσε ο Giachino. «Αλλά αν αυτές οι πόλεις μπορούν με κάποιο τρόπο να βρουν εναλλακτικές λύσεις, δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αν το νερό στο φράγμα τελειώσει, οι βρύσες στα σπίτια μας θα παραμείνουν στεγνές».
Παραδοσιακά, το πόσιμο νερό στο νησί προέρχεται από υδροφόρους ορίζοντες και υπόγεια στρώματα βράχων κορεσμένα με νερό, ενώ το νερό για τη γεωργία αποθηκεύεται σε μεγάλες δεξαμενές που κατασκευάστηκαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Και τα δύο συστήματα βασίζονται στις χειμερινές βροχοπτώσεις, οι οποίες γίνονται όλο και πιο σπάνιες. Και εδώ και τρεις δεκαετίες, η απαραίτητη συντήρηση του αρδευτικού δικτύου έχει παραμεληθεί.
Στις 2 Δεκεμβρίου, η κατάληψη του φράγματος έληξε μετά από συνάντηση συνδιαλλαγής με τις αρχές, οι οποίες εξασφάλισαν ότι το νερό από τη δεξαμενή πρέπει να διατεθεί μόνο σε πέντε δήμους που περιβάλλουν το φράγμα, συμπεριλαμβανομένης της Τρόινας, έως ότου η χωρητικότητα του νερού μειωθεί κάτω από 400.000 κυβικά μέτρα.
Οι τοπικές αρχές είναι ικανοποιημένες με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε, αν και γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την επίλυση της κρίσης.
Πηγή: Guardian
