Η Κύπρος έχει όλα τα φόντα για ενεργειακός κόμβος στην ΝΑ Μεσόγειο
Η Κύπρος έχει όλα τα φόντα για να εξελιχθεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αξιοποιώντας το ότι είναι χώρα – μέλος της Ε. Ένωσης, το ότι έχει εντοπίσει κοιτάσματα στην ΑΟΖ της και το ότι διαθέτει στρατηγικές συμφωνίες συνεργασίας με χώρες της περιοχής της, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα του 10ου Ενεργειακού Συμποσίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στη Λευκωσία.
Στο επίκεντρο του Συμποσίου που οργάνωσαν η εταιρεία FMW Financial Media Way και το ΙΕΝΕ, βρέθηκαν οι τρέχουσες προκλήσεις του τομέα της ενέργειας και οι ενεργειακοί σχεδιασμοί της Κύπρου.
Τους συμμετέχοντες καλωσόρισε εκ μέρους των διοργανωτών ο Διευθύνων Σύμβουλος της Financial Media Way, κ. Ιωσήφ Ιωσήφ, ο οποίος υπογράμμισε πως το ενεργειακό συμπόσιο, που έγινε για 10η συνεχή χρονιά, επιδιώκει να διαφωτίσει το τοπίο σε τρεις πυλώνες της ενέργειας, το φυσικό αέριο, την ηλεκτρική ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο Πρόεδρος και Εκτελεστικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), κ. Κωστής Σταμπολής, ανέφερε στον δικό του χαιρετισμό πως η βασική πρόκληση σήμερα αφορά στην ενεργειακή μετάβαση, ως προς την οποία καλούμαστε να υιοθετήσουμε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, δεδομένου πως το 85% του παγκόσμιου ενεργειακού μίγματος σήμερα εξακολουθεί να αποτελείται από ορυκτά καύσιμα, ενώ εστίασε και στον άξονα Ελλάδας-Κύπρου, ο οποίος προσφέρει πολλές δυνατότητες συνεργειών σε όλο το ενεργειακό φάσμα.
Στο δικό του μήνυμα ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης σημείωσε πως οι ενεργειακοί πόροι της κυπριακής ΑΟΖ μπορούν να αλλάξουν τα στρατηγικά δεδομένα στην περιοχή και να καταστήσουν την Κύπρο πόλο σταθερότητας και ασφάλειας στη ΝΑ Μεσόγειο, καθώς και περιφερειακό ενεργειακό κέντρο στην προσπάθεια απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο Ανώτερος Διευθυντής Τραπεζικής της Ελληνικής Τράπεζας Φοίβος Στασόπουλος αναφέρθηκε στις επενδύσεις της τράπεζας στον τομέα της ενέργειας και ιδιαίτερα των ΑΠΕ, όπως τα αιολικά πάρκα Αλέξιγρος και Ορείτες, ενώ ανέφερε ενδεικτικά και πιστωτικά προϊόντα τα οποία προσφέρουν ευνοϊκότερους όρου δανειοδότησης στη βάση οικολογικών κριτηρίων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Στη δική του ομιλία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης τόνισε τη βούληση της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος στην απρόσκοπτη εφαρμογή της ενεργειακής της πολιτικής, βάσει συγκεκριμένων και στοχευμένων στρατηγικών σχεδιασμών που υιοθετούνται, παρά την όποια προκλητικότητα, τις απειλές και παράνομες ενέργειες της Τουρκίας.
Στη συνέχεια ο κ. Αναστασιάδης ανέλυσε τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η κυπριακή κυβέρνηση στον τομέα της ενέργειας, καθώς και τον ρόλο που η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Σημείωσε ότι προς την κατεύθυνση της ενάσκησης των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, η Κυπριακή Δημοκρατία θα συνεχίσει με τις πρωτοβουλίες αναβάθμισης των ενεργειακών της συμπράξεων με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Ε.Ε., τιμώντας την ίδια στιγμή τις συμβατικές της υποχρεώσεις είτε προς κράτη είτε προς εταιρείες κολοσσούς, προχωρώντας στην υλοποίηση των ιδιαίτερα σημαντικών συμφωνιών που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει συνάψει.
Και συμπλήρωσε:
- Όραμά μας είναι η δημιουργία ενός Ενεργειακού Διαδρόμου, αυτού της Ανατολικής Μεσογείου (East Med Corridor), που θα περιλαμβάνει διαφορετικές πηγές και διαδρομές, επισπεύδοντας ώριμα έργα και αξιοποιώντας τις συνέργειες που απαιτούνται για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των εγχώριων ενεργειακών πόρων.
- Οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε προς αυτή την κατεύθυνση είναι συνεχείς. Είναι γνωστή η συμμετοχή μας στο East Mediterranean Gas Forum, είναι γνωστές οι τριμερείς συνεργασίες που άπτονται της σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και της αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΒΟΥΛΗΣ
Στην ομιλία της, η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Αννίτα Δημητρίου είπε ότι η Κύπρος ως βασικός εταίρος των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου που διαθέτουν αποθέματα υδρογονανθράκων, έχει τη δυνατότητα ουσιαστικής συνεισφοράς στην απεξάρτηση της Ένωσης από τις ενεργειακές εισαγωγές από τη Ρωσία, τόσο μέσω της ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των ενεργειακών αποθεμάτων της, αλλά και ως ενεργειακός κόμβος για τα αποθέματα υδρογονανθράκων της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου.
Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, συνέχισε, υπάρχει ανάγκη ανάληψης αποφασιστικής και ολιστικής δράσης για την ανάπτυξη και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας μας ως καυσίμου γεφύρωσης της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προσθέτοντας ωστόσο πως, λαμβανομένης υπόψη της προγραμματιζόμενης σταδιακής κατάργησης των υδρογονανθράκων από το ενεργειακό μίγμα που επιβάλλει τόσο η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, αλλά και η παγκόσμια δράση ενάντια στην κλιματική κρίση, η υλοποίηση των σχεδιασμών μας θα πρέπει να είναι άμεση.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Τον λόγο στη συνέχεια έλαβε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, η οποία ότι δεδομένης της ανάγκη εισαγωγής αερίου από εναλλακτικές πηγές για απεξάρτηση από τη Ρωσία, η ΕΕ δημιούργησε μία πλατφόρμα για την κοινή αγορά φυσικού αερίου, στην οποία μπορούν να συμμετάσχουν ήδη η Αίγυπτος και το Ισραήλ, ενώ και η Κύπρος έχει την ευκαιρία να συμβάλει, με τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ να εκτιμώνται συνολικά στα 340-420 bcm.
Είπε επίσης πως το Υπουργείο έχει εξασφαλίσει πέραν των 587 εκατ. σε χρηματοδοτικά προγράμματα για την περίοδο 2021-2027, σε σύγκριση με 120 εκατ. για την περίοδο 2014-2020, τα οποία συμπεριλάμβαναν και τα σχέδια για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και άλλα σχέδια για την ενέργεια.
Σε σχέση με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι έχουν δοθεί εννιά άδειες εξερεύνησης και μία άδεια εκμετάλλευσης, ενώ συνολικά οκτώ εταιρείες δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συνολικά, από την έναρξη της πανδημίας της COVID-19, συνέχισε, έχουν γίνει εργασίες ύψους $200 εκατ. μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ, το 2023 έχει προγραμματιστεί η γεώτρηση Α3 στο κοίτασμα «Αφροδίτη», έχουν ολοκληρωθεί σεισμικές έρευνες στα τεμάχια 10 και 5, καθώς και η διαδικασία που ακολουθεί τη γεώτρηση στο «Ζευς-1» για τη συλλογή επιπρόσθετων στοιχείων σε σχέση με τα ευρήματα της γεώτρησης «Κρόνος-1» νωρίτερα φέτος στο τεμάχιο 6.
Σε σχέση με τις διασυνδέσεις ηλεκτρισμού, η κ. Πηλείδου αναφέρθηκε στο EuroAsia Interconnector που προβλέπει την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ, και εξέφρασε ότι οι κατασκευαστικές εργασίες θα ξεκινήσουν πριν το τέλος του έτους, καθώς και στο τερματικό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG (FSRU), το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Η κ. Πηλείδου μίλησε επίσης για την υφιστάμενη κατάσταση σε σχέση με τις ΑΠΕ, λέγοντας ότι η χρήση ΑΠΕ σε ακαθάριστη τελική κατανάλωση το 2020 ήταν πάνω από 17% σε σύγκριση με τον υποχρεωτικό στόχο του 13%, ενώ σε παραγωγή ηλεκτρισμού η χρήση ΑΠΕ ήταν πάνω από 12% το 2020. Παρουσίασε επίσης προκαταρκτικά στοιχεία για το 2021, σύμφωνα με τα οποία η συμμετοχή ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν γύρω στο 15%, η οποία θα μπορούσε να ξεπεράσει ακόμη και το 20% αν δεν υπήρχαν προβλήματα σχετικά με την ανάγκη αναβάθμισης του δικτύου ηλεκτρισμού, η οποία δρομολογείται με επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο «Κύπρος-Το Αύριο» και άλλα ταμεία, αλλά και την ανάγκη για έργα αποθήκευσης.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Στον χαιρετισμό του, ο οποίος εκφωνήθηκε από τον Πρέσβη της Ελλάδας στην Κύπρο, Ιωάννη Παπαμελετίου, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας Κώστας Σκρέκας, είπε πως η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην επίτευξη της στρατηγική επιλογή της απεξάρτησης από τις εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων έως το 2027, αναδεικνυόμενες αφενός σε παραγωγοί και εξαγωγείς φυσικού αερίου μέσα από την εκμετάλλευση των δυνητικών κοιτασμάτων που βρίσκονται στις ζώνες θαλάσσιας δικαιοδοσίας τους, αφετέρου επιτυγχάνοντας την ενεργειακή τους μετάβαση μέσα από την παραγωγή περισσότερης καθαρής ενέργειας, βασική προϋπόθεση για την οποία είναι η ύπαρξη ισχυρών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπως το EuroAsia Interconnector.
Η έναρξη της λειτουργίας του το 2027, συνέχισε ο κ. Σκρέκας, θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα τη βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της πράσινης μετάβασής και την αξιοποίηση του μεγάλου ηλιακού της δυναμικού. Η Ελλάδα στέκεται αρωγός αυτής της προσπάθειας, σημείωσε, αναφερόμενος και στη συμμετοχή του στα εγκαίνια του έργου στη Λευκωσία.
Στον τομέα του φυσικού αερίου, είπε πως το συνυποσχετικό που υπεγράφη μεταξύ ΕΕ, Αιγύπτου και Ισραήλ τον περασμένο Ιούνιο μπορεί να διευκολύνει τις διαδικασίες για την παραγωγή και εξαγωγή κυπριακού φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω των αιγυπτιακών τερματικών υγροποίησης, την κατασκευή νέων πλωτών τερματικών, αλλά και την υλοποίηση αγωγών μεγάλης δυναμικότητας, όπως ο αγωγός EastMed.
ENERGEAN
Ο Αντιπρόεδρος της Energean, Δρ. Κωνσταντίνος Νικολάου είπε ότι η εταιρεία θα λάβει μέσα στο 2023 και, πιθανότατα, στο πρώτο εξάμηνο του έτους τις αποφάσεις της για τον τρόπο ανάπτυξης των νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, τα οποία έχει ανακαλύψει στη διάρκεια του γεωτρητικού προγράμματός της στη θάλασσα του Ισραήλ.
Όπως ανέφερε στο πλαίσιο του Ενεργειακού Συμποσίου ο αντιπρόεδρος της Energean στην Ελλάδα, δρ Κωνσταντίνος Νικολάου, η εξαγωγή μέσω αγωγού φυσικού αερίου προς την Κύπρο με υγροποίηση με FLNG και περαιτέρω εξαγωγή προς τις ευρωπαϊκές αγορές είναι μεταξύ των προοπτικών που εξετάζει η εταιρεία για την αξιοποίηση των νέων κοιτασμάτων, με τα άλλα δύο σενάρια που εξετάζει η εταιρεία να αφορούν στην η εξαγωγή του φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο και η διοχέτευση πρόσθετων ποσοτήτων, πέραν των ήδη συμβολαιοποιημένων 7,2 bcm ετησίως στην εγχώρια αγορά του Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον Δρ Νικολάου, η Κύπρος αποτελεί στρατηγικής σημασίας χώρα για τη δραστηριότητα της Energean και εφόσον το σχέδιο υλοποιηθεί τα οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι πολύ σημαντικά, καθώς η χώρα θα καταστεί κόμβος φυσικού αερίου χωρίς να χρειαστεί να πραγματοποιήσει η ίδια επενδύσεις και θα αναβαθμιστεί ο γεωπολιτικός της ρόλος σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητεί νέες πηγές εφοδιασμού σε φυσικό αέριο.
Στο Συμπόσιο έγιναν περίπου 30 ομιλίες ενώ παρουσιάστηκαν:
- Οι σχεδιασμοί της Energean για την Κύπρο
- Το έργο EuroAsia Interconnector
- Ο ηλεκτροπαραγωγός σταθμός PEC
- Η νέα τεχνολογία από την εταιρεία THALIS
Το Συμπόσιο παρακολούθησαν πέραν των 150 συμμετεχόντων από τους τομείς του φυσικού αερίου, του ηλεκτρισμού και των ΑΠΕ.
Το Συμπόσιο ήταν υπό την αιγίδα του ΚΕΒΕ και Χρυσός Χορηγός η Ελληνική Τράπεζα. Υποστηρικτές του Συμποσίου ήταν η Energean, η ESSO, η Cyfield, η EuroAsia, η ΡΑΕΚ, η ΕΥΚ και η ΔΕΦΑ. Χορηγός του γεύματος ήταν η Vtt Vasiliko. Χορηγός Επικοινωνίας ήταν ο «Φιλελεύθερος» και διαδικτυακοί χορηγοί οι ιστοσελίδες www.nomisma.com.cy και www.energia.gr.
