Οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώθηκαν κατά περίπου 7% το 2020 σε σχέση με το 2019, κυρίως εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν διεθνώς στο πλαίσιο αντιμετώπισης της πανδημίας Covid-19, όπως ανακοίνωσαν οι επιστήμονες.
Πριν εμφανιστεί ο κορωνοϊός, στη διάρκεια της περιόδου 2016-2019, οι εκπομπές αυξάνονταν παγκοσμίως κατά μέσο όρο κατά 0,21 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Το 2021, καθώς η πανδημία συνεχίζεται, εκτιμάται απίθανο οι εκπομπές άνθρακα να επιστρέψουν στα προ 2020 επίπεδα, όμως αναμένεται να εμφανίσουν ξανά αύξηση σε λίγα χρόνια.
Οι ερευνητές του Παγκόσμιου Προγράμματος ‘Ανθρακα (Global Carbon Project), με επικεφαλής την καθηγήτρια της Σχολής Περιβαλλοντικών Επιστημών Κορίν Λε Κερ του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής «Nature Climate Change», εκτιμούν ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα υποχώρησαν πέρυσι κατά περίπου 2,6 γιγατόνους (δισεκατομμύρια τόνους) -η μεγαλύτερη μείωση που έχει ποτέ παρατηρηθεί μέσα σε ένα έτος, αλλά πιθανότατα πρόσκαιρη – πέφτοντας στους 34 γιγατόνους.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν επίσης τις τάσεις στις εκπομπές ρύπων άνθρακα σε διάφορες χώρες, μετά την υιοθέτηση της διεθνούς Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα το 2015. Στην ομάδα των χωρών υψηλού εισοδήματος οι εκπομπές μειώνονταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 0,8% μεταξύ 2016-19, με μια περαιτέρω μείωση τους κατά 9% το 2020 λόγω κορονοϊού και λοκντάουν. Από τις 36 χώρες αυτής της ομάδας, στις 25 υπήρξε πτώση εκπομπών μεταξύ 2016-19 (ΗΠΑ -0,7% και ΕΕ – 0,9%).
Στις χώρες μέσου εισοδήματος η μέση ετήσια μείωση εκπομπών ήταν επίσης 0,8% μεταξύ 2015- 2019, καθώς και περαιτέρω 5% το 2020. Από τις 99 χώρες αυτής της ομάδας, στις 30 υπήρξε μείωση εκπομπών μεταξύ 2016-19 και στις υπόλοιπες αύξηση (Κίνα +0,4%). Σε 150 χώρες χαμηλού εισοδήματος οι εκπομπές αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 4,5%, αλλά έπεσαν κατά 9% το 2020.
Η μελέτη δείχνει ότι συνολικά 64 χώρες περιόρισαν τις εκπομπές τους κατά την περίοδο 2016-19, αλλά ο ρυθμός μείωσης πρέπει να δεκαπλασιαστεί για να «πιάσει» τους στόχους του Παρισιού. Οι έως τώρα μέσες ετήσιες περικοπές των 0,16 δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι είναι μόνο το 10% αυτών που πραγματικά χρειάζονται.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι στην μετά-Covid-19 εποχή και καθ’ όλη την δεκαετία του 2020, αλλά και μετά από το 2030, θα χρειαστούν παγκόσμιες μειώσεις της τάξης του ενός έως δύο γιγατόνων ετησίως, προκειμένου η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας στη Γη να περιοριστεί μεταξύ των 1,5 και 2 βαθμών, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού.
Ελλείψει πανδημίας στο μέλλον, τέτοιες μειώσεις σε σταθερή βάση και σε βάθος χρόνου είναι εφικτές μόνο αν υπάρξει μαζική στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με παράλληλη αποφασιστική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που σημαίνει νέες μεγάλες επενδύσεις και αναδιάρθρωση των οικονομιών.
«Οι προσπάθειες των χωρών να περιορίσουν τις εκπομπές CO2 μετά τη Συμφωνία του Παρισιού έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς, όμως οι δράσεις δεν είναι αρκετά μεγάλης κλίμακας ακόμη και οι εκπομπές συνεχίζουν να αυξάνουν σε πάρα πολλές χώρες. Είναι προς το συμφέρον του καθενός να επιταχύνουμε την επείγουσα μετάβαση στην καθαρή ενέργεια», δήλωσε η Λε Κερ.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση: https://dx.doi.org/10.1038/s41558-021-01001-0
