Τα αρχεία αποτελούν μοναδικά και αναντικατάστατα τεκμήρια πολιτιστικής κληρονομιάς για διατήρηση της μνήμης, δήλωσε την Πέμπτη η Διευθύντρια του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ), Αλίκη Στυλιανού, παραλαμβάνοντας τα αντίτυπα του εντύπου «Ελληνική Κύπρος» από την οικογένεια Γεώργιου Λέβα.
Η παράδοση των αντιτύπων πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων «Θεόφιλος Γεωργιάδης» του ΓΤΠ, από τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργο Παπαναστασίου και από την Ευθυμία Χριστοφόρου Λέβα εκ μέρους της οικογένειας Λέβα.
Ο κ. Παπαναστασίου, εγγονός του Γεώργιου Λέβα, ευχαρίστησε στον χαιρετισμό του την θεία του, Ευθυμία Χριστοφόρου Λέβα, για την παραχώρηση εκ μέρους της στο ΓΤΠ, της συλλογής της με τεύχη του εντύπου «Ελληνική Κύπρος», της περιόδου Μαΐου 1949 – Μαρτίου 1955.
«Μόνη της παράκληση, το Γραφείο Τύπου να αναλάβει τη συντήρηση, φύλαξη, ψηφιοποίηση και ένταξη της συλλογής στο ψηφιακό αρχείο εφημερίδων που διατηρεί. Με αυτό τον τρόπο, θα είναι προσβάσιμο στους ερευνητές και γενικότερα στους χρήστες του αρχείου σας, ένα ιστορικό κομμάτι του έντυπου Τύπου της χώρας μας, το οποίο εξέδιδε το Γραφείο Εθναρχίας κατά τις υπό αναφορά χρονιές», είπε.
«Ιδιαίτερης σημασίας για εμένα, πρέπει να ομολογήσω, είναι το γεγονός ότι η δωρεά της συλλογής γίνεται στη μνήμη του αρχικού της ιδιοκτήτη, του αείμνηστου Γεώργιου Λέβα, του παππού μου, από τον οποίο πήρα και το όνομά μου», ανέφερε.
Υπέδειξε ότι ο Γεώργιος Λέβας, δημοδιδάσκαλος από το Νέο Χωρίο Κυθρέας, ήταν άνθρωπος δραστήριος, με βαθιά αγάπη για τα γράμματα, τον τόπο, τα ήθη και έθιμά της Κύπρου. Έγνοια του, συνέχισε, «ήταν πάντα το χωριό και οι συγχωριανοί μας, όντας, μεταξύ άλλων, εκ των πρωτεργατών του πρώτου Σωματείου που ιδρύθηκε στο Νέο Χωρίο Κυθρέας το 1938, του ‘Αυγερινός’, τον ύμνο του οποίου όχι μόνο έγραψε, αλλά και μελοποίησε».
Η Διευθύντρια του ΓΤΠ, Αλίκη Στυλιανού, ευχαρίστησε την οικογένεια του Γεώργιου Λέβα και ειδικότερα την θυγατέρα του, Ευθυμία Χριστοφόρου Λέβα και τον εγγονό του κ. Παπαναστασίου για τη δωρεά της συλλογής του εντύπου «Ελληνική Κύπρος», προς το Αρχείο Τύπου του ΓΤΠ.
Επεσήμανε ότι η βελτίωση της πρόσβασης του κοινού στα αρχεία ανακοινωθέντων, εφημερίδων, περιοδικών, εκδόσεων, ταινιών και φωτογραφιών, μέσω της διαχείρισης της λειτουργίας των αρχείων, της συντήρησής τους, της ψηφιοποίησης και αναβάθμισης των προσφερόμενων υπηρεσιών αποτελεί σημαντική αποστολή για το ΓΤΠ.
«Συνεχίζουμε άοκνα την προσπάθεια για πλήρη ψηφιοποίηση του Αρχείου Τύπου έχοντας πλήρη επίγνωση πως τα αρχεία αποτελούν μοναδικά και αναντικατάστατα τεκμήρια πολιτιστικής κληρονομιάς για διατήρηση της μνήμης – της πολύτιμης μνήμης- ιδιαίτερα σε έναν κατεχόμενο νησί όπως η Κύπρος μας και τα μεταβιβάζουμε από γενιά σε γενιά», είπε. Σημείωσε ότι το ΓΤΠ θα προβεί σε ψηφιοποιήση του αρχείου με στόχο την περαιτέρω αξιοποίησή του από μελετητές και ερευνητές.
Η δωρήτρια του υλικού, Ευθυμία Χριστοφόρου Λέβα, 84 ετών, παρέδωσε συγκινημένη το έντυπο «Ελληνική Κύπρος» στη Διευθύντρια του ΓΤΠ, Αλίκη Στυλιανού. Στην ομιλία της η κ. Λέβα αναφερόμενη στην «Ελληνική Κύπρο» είπε ότι το εν λόγω περιοδικό άρχισε να εκδίδεται από την Εθναρχία το 1948-1949, με διευθυντή τον αείμνηστο Νίκο Κρανιδιώτη. «Ο μακαρίτης ο πατέρας μου αγόραζε ασταμάτητα τη μηνιαία έκδοση του περιοδικού» είπε, προσθέτοντας ότι το περιοδικό εξέφραζε τον αγώνα της Κύπρου για ένωση με την Ελλάδα και ήταν το μέσο επικοινωνίας της Αρχιεπισκοπής.
«Παρόλο που ήμουν μόλις 9-10 χρονών, το διάβαζα πάντα και καταλάβαινα καλά το περιεχόμενο του. Πέντε χρόνια μετά ήρθαν οι δύσκολοι καιροί για την Κύπρο μας και όταν άρχισε ο αγώνας κατά των Άγγλων, μικρή όπως ήμουν, το ένιωθα ως κάτι το ιερό και το ανεκτίμητο και ήθελα να το προφυλάξω. Βρήκα μια καναβίτσα όπου έβαλα μέσα τα περιοδικά, πριν να τα κρύψω στον αχυρώνα. Κάθε φορά που υπήρχε περίπολο των Άγγλων στην περιοχή με έπιανε μια αγωνία. Όταν τελείωσε ο αγώνας έβγαλα από την καναβίτσα όλες τις εκδόσεις, τις καθάρισα και αφού τις τύλιξα μέσα σε ένα σεντόνι, τις πήρα και τις φύλαξα σε ένα ερμάρι. Πέρασαν τα χρόνια και αρχές του 1969 μετακόμισα στην Λευκωσία. Τότε ήταν που μετέφερα και “Ελληνική Κύπρο” από το Νέο Χωριό και τελικά την γλυτώσαμε από τους Τούρκους εισβολείς, που κατέλαβαν το πατρικό μας. Λίγα χρόνια μετά πολλοί φίλοι και γνωστοί, όταν τους εξηγούσα για αυτό το περιοδικό, μου έλεγαν ότι είναι θησαυρός και μεγάλης αξίας, για να το διαβάσουν οι επόμενες γενιές, για να μάθουν για την Κύπρο και την Ελλάδα. Χωρίς γνώση της ιστορίας μας και των ελληνορθόδοξων ιδανικών μας, δεν υπάρχει σωτηρία, όπου και να πάμε, ό,τι και αν κάνουμε», εξιστόρησε.
«Τώρα είναι στα δικά σας χέρια, χάρη στην καναβίτσα του αχυρώνα», είπε η κ. Χριστοφόρου Λέβα εκφράζοντας την ευχή να «διαβαστεί από όλη την Κύπρο». Εξέφρασε τη πεποίθησή ότι με τη συντήρηση, φύλαξη και ψηφιοποίησή του θα συμβάλλει σημαντικά στην περαιτέρω ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, θα θυμίζει τα ιερά και τα όσια και θα βοηθήσει έτσι ώστε να ακουστεί η ιστορία της Κύπρου και του ελληνισμού.
Ο Κοινοτάρχης του Νέου Χωρίου Κυθρέας, Χρίστος Λαμπρίας, που υπήρξε και λειτουργός στο ΓΤΠ, ανέφερε στην ομιλία του ότι κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στο ΓΤΠ του ανατέθηκε από τον τότε Διευθυντή του ΓΤΠ, Ιωάννη Σολωμού, η ψηφιοποίηση των αρχείων του ΓΤΠ, δίνοντας προτεραιότητα στο αρχείο εφημερίδων.
«Ξεκινήσαμε δειλά-δειλά το 2004 και ψηφιοποιήσαμε την εφημερίδα ‘Ελευθερία’, της περιόδου 1955-59, που ήταν και η περίοδος του αντιαποικιακού αγώνα της ΕΟΚΑ. Με μεγάλη χαρά σήμερα διαπιστώνω ότι το αρχείο προχώρησε σε μεγάλο βαθμό και εμπλουτίστηκε», είπε.
Ο κ. Λαμπριάς δήλωσε ότι η εκδοτική δραστηριότητα στην Κύπρο από το τέλος του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου ήταν στα σπάργανα, υπογραμμίζοντας ότι ο «Τύπος αποτελεί την πιο σημαντική πηγή πληροφόρησης για τους μελετητές της σύγχρονης ιστορίας του νησιού μας».
Ανέφερε ότι μετά από παρότρυνσή της Ευθυμίας Χριστοφόρου Λέβα προχώρησε μαζί με τον Δρ. Απόστολο Κουρουπάκη σε εξέταση του εντύπου «Ελληνική Κύπρος», που η ίδια είχε στη βιβλιοθήκη της. «Όντως, η έκπληξή μας ήταν μεγάλη, γιατί βρεθήκαμε μπροστά σε έναν θησαυρό, ‘την Ελληνική Κύπρο’, ένα σπάνιο έντυπο που εκδιδόταν από το Γραφείο της Εθναρχίας από το 1949 μέχρι το 1955. Από έρευνα που έγινε, προκύπτει ότι δεν υπάρχει σε κανένα άλλο αρχείο το έντυπο αυτό», είπε ο κ. Λαμπριάς προσθέτοντας ότι είναι πολύ πιθανόν, τα αντίτυπα που υπήρχαν στην Αρχιεπισκοπή να καταστράφηκαν κατά το πραξικόπημα.
Ο κ. Λαμπριάς δήλωσε ότι αμέσως εισηγήθηκε στην κ. Λέβα να δωρίσει το έντυπο στο ΓΤΠ, εισήγηση που η ίδια αποδέχτηκε με μοναδικό όρο το ΓΤΠ να το συντηρήσει, να το ψηφιοποιήσει και να το εντάξει στο ψηφιακό αρχείο εφημερίδων, εμπλουτίζοντας το έτσι με μια σπάνια πηγή πληροφόρησης, για την πιο καθοριστική ίσως, περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου.
Δήλωσε ακόμη ότι ρώτησε την κ. Λέβα για το πως κατέληξε το εν λόγω έντυπο στα χέρια της, με την ίδια να απαντά ότι ο πατέρας της Γιώργος Λέβας, αγόραζε το έντυπο. Ο κ. Λαμπριάς υπογράμμισε ότι ο Γιώργος Λέβας δεν ήταν απλώς ένας δάσκαλος, αλλά μια σημαίνουσα προσωπικότητα όχι μόνο για την μικρή κοινωνία του Νέου Χωριού της Κυθρέας, αλλά για ολόκληρη την Κύπρο.
Με το πέρας της παράδοσης της συλλογής προβλήθηκε η σύντομη βιντεοταινία «Εν αρχή ην ο τύπος».
