Όσο πλησιάζει η γιορτή του Τιμίου Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου, και το Φθινόπωρο προχωρά, ξεκινά και η διαδικασία της παραγωγής του παραδοσιακού προϊόντος του σιουσιούκου, κυρίως στα χωριά που καλλιεργούν αμπέλια.
Σε δηλώσεις της στο ΚΥΠΕ, η μελετήτρια της παράδοσης Άννα Τσέλεπου ανέφερε πως οι αγρότες διαλέγουν για την παρασκευή του σουσιούκου το ζουμί από καλής ποιότητας σταφύλι από τα αμπέλια τους.
Η παρασκευή του σουσιούκου, είπε, είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που προϋποθέτει μεράκι και υπομονή από τους νοικοκυραίους.
Σύμφωνα με την κ. Τσέλεπου, στην αρχή θα περαστούν σε χοντρή κλωστή διαλεκτά αμύγδαλα για να δημιουργηθεί μια γιρλάντα με αμύγδαλα.
Η διαδικασία θα συνεχιστεί με το βράσιμο του ζουμιού από τα σταφύλια σε υψηλές θερμοκρασίες.
Ακολούθως, σημείωσε, «σε μεγάλο καζάνι το ζουμί θα πάρει τη βράση του και για να καθαρίσει από διάφορες άχρηστες ουσίες».
Με ένα δύο κουταλάκια “ασπρόχωμα”, που οι νοικοκυρές μαζεύουν και έχουν στο σπίτι τους, θα συνεχιστεί το βράσιμο και το ζουμί θα καθαρίσει. Η κ. Τσέλεπου ανέφερε πως για τη διαδικασία απαιτείται χρόνος και υπομονή και πως απαραίτητο μυρωδικό για το ζουμί αυτό που βράζει είναι το κιούλι (αρμπαρόριζα), που υπάρχει στις αυλές των νοικοκυριών .
Το άσπρο σταφύλι, και συνήθως η ποικιλία ξινιστέρι, είναι αυτό που χρησιμοποιείται, συμπλήρωσε.
Στη συνέχεια με πολλή προσοχή θα μπει το αλεύρι για να “δέσει” ο χυλός που θα αφεθεί να κρυώσει. Ακολουθεί το “βούτηγμα” των κλωστών με τα αμύγδαλα μέσα στο μείγμα που παρασκευάστηκε. Η διαδικασία αυτή θα κρατήσει ώρα γιατί χρειάζεται να επαναληφθεί τουλάχιστον 12 έως 15 φορές για να σχηματιστεί ο παλλουζές, είπε η κ. Τσέλεπου.
Η κάθε κλωστή θα μείνει κρεμασμένη κάτω από τον ήλιο για να στεγνώσει, μια διαδικασία που θα κρατήσει μέρες. Έπειτα θα φυλαχθεί για να καταναλωθεί κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες.
Η κ. Τσέλεπου αναφέρθηκε, τέλος, και σε μια χαρακτηριστική ιστορία που της περιέγραψε κάτοικος της Κρήτου Μαρότου, ότι δηλαδή, κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα 55-59 σε έλεγχο που έκαναν οι Άγγλοι σε σπίτια του χωριού κατέστρεψαν μεγάλες ποσότητες σιουσιούκου γιατί θεώρησαν ότι ήταν ράβδοι από δυναμίτη, λόγω προφανώς της κλωστής που περιέχει κάθε κομμάτι.
