Νέες σημαντικές πληροφορίες για τη Χαλκολιθική περίοδο και την Εποχή του Χαλκού στα βορειοανατολικά της Πόλης Χρυσοχούς, στην επαρχία Πάφου, δίδει ανασκαφή στη θέση Μακούντα-Βούλες-Μερσινούδκια, σύμφωνα με ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, του Υφυπουργείου Πολιτισμού, το οποίο ανακοίνωσε την Τετάρτη την ολοκλήρωση των ανασκαφών στην εν λόγω θέση.
Όπως αναφέρεται, η ανασκαφή διεξήχθη μεταξύ 3 Ιουνίου και 10 Ιουλίου 2023, υπό τη διεύθυνση της Dr Kathlyn Grossman (North Carolina State University) με χρηματοδότηση από το National Science Foundation των Ηνωμένων Πολιτειών και σε συνεργασία με τους Dr. Tate Paulette (North Carolina State University), Dr. Lisa Graham (College of Southern Nevada), and Dr. Andrew MacCarthy (College of Southern Nevada). Σημειώνεται ότι στην ανασκαφή συμμετείχαν φοιτητές από το North Carolina State University και από άλλα πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Όπως εξηγείται, η αρχαιολογική επισκόπηση του χώρου που είχε διεξαχθεί το 2017 εντόπισε στοιχεία ανθρώπινης εγκατάστασης στο χώρο που ανάγονται στην Ύστερη Χαλκολιθική περίοδο και στη Εποχή του Χαλκού.
Αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια τριών συνεχόμενων ανασκαφικών περιόδων (2018, 2019 και 2022), αποκαλύφθηκαν στοιχεία για την ύπαρξη μιας σειράς κυκλικών κατοικιών που χρονολογούνται από τη Χαλκολιθική περίοδο, καθώς επίσης εστίες φωτιάς αβέβαιης χρονολόγησης, και μεταλλευτική δραστηριότητα. Κατά το έτος 2023, η ανασκαφή επικεντρώθηκε στην αύξηση των γνώσεων για καλύτερη κατανόηση των ευρημάτων των προηγούμενων ετών.
Σημειώνεται ότι κατά την ανασκαφική περίοδο αποκαλύφθηκε η λίθινη βάση μιας κυκλικής κατοικίας της Χαλκολιθικής περιόδου, από την οποία διασώζεται το ήμισυ περίπου της περιφέρειάς της. Η κατοικία αυτή φαίνεται να ήταν σε χρήση ταυτόχρονα με μια δεύτερη κυκλική κατοικία που ανακαλύφθηκε πολύ κοντά κατά τις προηγούμενες ανασκαφικές περιόδους.
Συνολικά, τρεις κυκλικές κατοικίες της Χαλκολιθικής περιόδου έχουν ανακαλυφθεί στον χώρο καθώς και ένα μικρό τμήμα τοίχου, το οποίο ανακαλύφθηκε το 2023 και ενδέχεται να ανήκει σε μια τέταρτη κατοικία. Στο εσωτερικό όλων αυτών των κατοικιών εντοπίστηκαν πάνω στα δάπεδα θραύσματα κεραμεικών αγγείων, λίθινα εργαλεία, οστά ζώων, υλικά από κατάρρευση τοίχων και άλλα ευρήματα.
Προστίθεται ότι η ανασκαφική περίοδος του 2023 έφερε ακόμη στο φως δύο επάλληλες εστίες φωτιάς, η μια πάνω από την άλλη. Ενώ η χρήση της ανώτερης εστίας δεν μπορεί να διακριβωθεί με σαφήνεια, η κατώτερη εστία φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε για την όπτηση κεραμεικών αγγείων αλλά θα είχε και άλλες χρήσεις. Σημειώνεται ότι οι εστίες φωτιάς που ανακαλύφθηκαν χρονολογούνται από κεραμεικά συνευρήματα στη Μέση Εποχή του Χαλκού.
Τέλος, αναφέρεται ότι η ανασκαφική περίοδος του 2023 συνεχίζει πάνω στα ευρήματα των προηγούμενων ανασκαφικών περιόδων και ταυτόχρονα θέτει νέα ερωτήματα σχετικά με τη κοινωνική ζωή στην προϊστορική Κύπρο.
