Σχεδόν δύο χρόνια μετά την έναρξη του κύκλου αύξησης των επιτοκίων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε την πρώτη της μείωση την Πέμπτη, 6 Ιουνίου. Η μείωση από το 4% στο 3,75%, την οποία η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ είχε προεξοφλήσει τους τελευταίους μήνες, θα δώσει στους Ευρωπαίους δανειολήπτες κάποια ανακούφιση.
Αλλά κατά τους αναλυτές, η ΕΚΤ έκανε όσα είχε πει, τα οποία έχουν σημασία για την αξιοπιστία του ιδρύματος. Έκανε επίσης μια ρεαλιστική, προληπτική κίνηση.
Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης έχει να κάνει με τη στάθμιση των κινδύνων. Από την πανδημία, ο φόβος ήταν ότι ο αυξανόμενος πληθωρισμός θα έβγαινε εκτός ελέγχου αν τα επιτόκια δεν ήταν αρκετά περιοριστικά.
Σιγά σιγά, η δυναμική έχει αλλάξει. Τώρα, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί και να πλησιάζει το 2% στις προηγμένες οικονομίες, ο αντίκτυπος του υψηλού κόστους της πίστωσης στην οικονομική δραστηριότητα τυγχάνει μεγαλύτερης προσοχής. Άλλωστε, εάν μια κεντρική τράπεζα διατηρήσει τα επιτόκια πολύ υψηλά, για πάρα πολύ καιρό, ο πληθωρισμός μπορεί να πέσει πολύ – και να… πάρει μαζί του την ανάπτυξη.
Οι στόχοι
Στην Ευρωζώνη, ο πληθωρισμός ολισθαίνει ελαφρά προς το 2% όλο το χρόνο, με μια ελαφρά αναπήδηση τον περασμένο μήνα. Οι μελλοντικοί δείκτες φαίνονται πολλά υποσχόμενοι.
Έρευνες σχετικά με τις προσδοκίες για τις τιμές των αγαθών υποδεικνύουν μια αποδυνάμωση των συνιστωσών του βασικού πληθωρισμού στο μέλλον. Οι ενδείξεις ότι η τάση αποπληθωρισμού θα συνεχιστεί, σε συνδυασμό με την επί 18 μήνες αδύναμη τριμηνιαία οικονομική ανάπτυξη, είναι μια αρκετά αξιοπρεπής σκέψη για την άρση του ανώτατου επιπέδου περιορισμού των επιτοκίων. Αν και οι πρόσφατοι δείκτες φαίνονται πιο αισιόδοξοι για τη δραστηριότητα, οι αυστηροί όροι δανεισμού και τα μειούμενα σχέδια προσλήψεων υποδηλώνουν ότι παραμένει συγκρατημένη.
Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τήρησε την υπόσχεσή της να μειώσει τα επιτόκια, αλλά άφησε τους επενδυτές να αναρωτιούνται για το πού θα κινηθεί, με τη Lagard να λέει επίσης ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να φτάσει ο πληθωρισμός στο 2%.
Οι νέες εκτιμήσεις
Ενώ η μείωση του επιτοκίου καταθέσεων από το ανώτατο όριο του 4% ήταν ευρέως αναμενόμενη, η ανοδική αναθεώρηση της πρόβλεψης του επόμενου έτους για την αύξηση των τιμών καταναλωτή – στο 2,2% από 2% – ήταν περισσότερο έκπληξη.
Οι επενδυτές εξακολουθούν να στοιχηματίζουν ότι η ΕΚΤ θα μειώσει ξανά τα επιτόκια φέτος, η χρονική στιγμή αυτής της μείωσης όμως αμφισβητείται για άλλη μια φορά – με ορισμένους ήδη να εκτιμούν ότι η μείωση των επιτοκίων, όταν ο πληθωρισμός είναι ακόμη υψηλός, θέτει σε αμφισβήτηση την αξιοπιστία της ΕΚΤ.
Πλέον, οι επενδυτές δεν βλέπουν δύο επιπλέον κινήσεις φέτος, αλλά μόνο μία. Μια περικοπή τον Σεπτέμβριο θεωρείται ως το πιο πιθανό σενάριο, αλλά η εμπιστοσύνη σε αυτό έχει μειωθεί, επίσης.
Επιφυλακτική η Lagarde
Η Lagarde δεν έδωσε περισσότερες ενδείξεις για τις επόμενες κινήσεις της ΕΚΤ. Η άνοδος του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη τον Μάιο σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα —συμπεριλαμβανομένων των αλυσίδων εφοδιασμού και των δασμολογικών καθεστώτων— δείχνουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ανοδικοί κίνδυνοι για τις τιμές.
Ως εκ τούτου, η μείωση κατά 25 μονάδες βάσης, η οποία διατηρεί την πολιτική της ΕΚΤ σχετικά περιοριστική, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα βαθμονομημένο βήμα για την αποδυνάμωση της αρνητικής κατάστασης στην οικονομία της Ευρωζώνης και όχι ως αρχή ενός κύκλου χαλάρωσης.
Οι κεντρικές τράπεζες στις προηγμένες οικονομίες συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο ότι η αναμονή έως ότου ο πληθωρισμός φτάσει το 2% πριν τη μείωση των επιτοκίων μπορεί να είναι πολύ αργά. Την Τετάρτη, 5 Ιουνίου, η Τράπεζα του Καναδά έκανε την πρώτη της περικοπή. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας θα πρέπει επίσης να κάνουν τις δικές τους εκτιμήσεις κινδύνου στις συνεδριάσεις τους τις επόμενες εβδομάδες.
Οι άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες
Μέχρι πρόσφατα, η εύρωστη οικονομική ανάπτυξη και η διαδικασία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού είχαν ενισχύσει τις προσδοκίες ότι η Fed θα καθυστερούσε περαιτέρω τις μειώσεις των επιτοκίων εντός του έτους. Ωστόσο, μια σειρά δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της προοπτικής της μεταποίησης, των περισσότερων ενδείξεων επιδείνωσης στην αγορά εργασίας και της επανάληψης της πτωτικής τάσης του δομικού πληθωρισμού τον Απρίλιο – αν και ακόμη πολύ υψηλός πάνω από τον στόχο – ενθάρρυνε τα «περιστέρια» που ζητούν μια προληπτική πρώτη μείωση.
Στη Βρετανία, ο πληθωρισμός έκανε ένα ισχυρό άλμα προς τα κάτω σε μόλις 2,3% τον Απρίλιο, ωστόσο τα επιτόκια παραμένουν στο αποκορύφωμά τους αυτόν τον κύκλο. Η ανεργία έχει αυξηθεί και η δραστηριότητα προσλήψεων εξασθενεί, αν και τα «γεράκια» επισημαίνουν τους κινδύνους.
Μετά από πολλούς μήνες υπέρβασης των στόχων τους για τον πληθωρισμό, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής ανησυχούν εύλογα ότι η αύξηση των τιμών μπορεί να επιταχυνθεί ξανά. Αλλά πρέπει επίσης να είναι σε εγρήγορση για τη μεταβαλλόμενη ισορροπία κινδύνων, καθώς αντισταθμίζουν τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη. Άλλες κεντρικές τράπεζες μπορεί να κρίνουν ότι δεν χρειάζεται να αντιγράψουν αμέσως την κίνηση της ΕΚΤ, αλλά είναι απίθανο να είναι μακριά.
Πηγή: ΟΤ
