ΟΜΟΦΩΝΙΑ για την ανάγκη φορολογικής μεταρρύθμιση έχουν κόμματα, μαζικές οργανώσεις, επαγγελματίες του τομέα και τεχνοκράτες της κυβέρνησης. Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα του 4ου Συνεδρίου με θέμα “Φορολογική Μεταρρύθμιση και Οικονομία” που οργάνωσε με μεγάλη επιτυχία η εταιρεία FMW Financial Media Way στη Λευκωσία.
Στο Συνέδριο που έλαβαν μέρος πάνω από 20 ομιλητές και το παρακολούθησαν πολλοί ενδιαφερόμενοι, εξετάστηκαν όλες οι πτυχές του φορολογικού πλαισίου και κατατέθηκαν διάφορες απόψεις και προτάσεις για να γίνει όσο καλύτερα και πιο αποτελεσματική η νέα φορολογική μεταρρύθμιση.
ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Χαιρετίζοντας το συνέδριο ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός τόνισε ότι στόχος της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι όπως το σύστημα καταστεί δικαιότερο, απλούστερο και να προωθεί τη δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους διατηρώντας τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών και ενισχύοντας την αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας.
Σε ομιλία του, την οποία διάβασε η Προϊστάμενη της Μονάδας Φορολογικής Πολιτικής Νάγια Συμεωνίδου, ο κ. Κεραυνός είπε ότι οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, η αύξηση της απασχόλησης και ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, μέσα στα πλαίσια πάντα των διεθνών και ευρωπαϊκών προτύπων, η προώθηση της καινοτομίας και της πράσινης μετάβασης με εξελικτικές προοπτικές, καθώς και η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους, διατηρώντας τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μέσω ενός απλοποιημένου φορολογικού συστήματος, που να μειώνει το διοικητικό φόρτο και βάρος για τους φορολογούμενος.
Όπως είπε, η εργασία που ανατέθηκε στο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου αναμένεται να ολοκληρωθεί το τέλος του α’ εξαμήνου του 2025 με την κατάθεση στη Βουλή του νέου προτεινόμενου φορολογικού πλαισίου.
Ο πρόοδος των εργασιών θα παρουσιαστούν το φθινόπωρο του 2024 στο τρίτο συνέδριο μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και του ΚΟΕ. Κάλεσε όλους όσοι δεν το έχουν πράξει να καταθέσουν απόψεις, λέγοντας ότι η εμπλοκή της κοινωνίας σε αυτή την προσπάθεια είναι πολύ σημαντική. Καταλήγοντας, ο Υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωσε ότι θα υπάρξει πλήρης διαφάνεια σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
ΣΕΛΚ
Στην δική του ομιλία, ο Γενικός Διευθυντής του ΣΕΛΚ Κυριάκος Ιορδάνου τόνισε πως η πρόταση του Συνδέσμου είναι όπως «εξεταστεί εξυπαρχής ολόκληρο το φάσμα της φορολογίας και των υφιστάμενων διαδικασιών και πρακτικών, με σκοπό μια συνολική, οριζόντια και λειτουργικά εφαρμόσιμη λύση».
Επικαλούμενος το «ραγδαία μεταβαλλόμενο διεθνές σκηνικό, τόσο σε επίπεδο του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη και τους G20, ο κ. Ιορδάνου τόνισε πως «είναι εκ των ων ουκ άνευ η Κύπρος να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, παραμένοντας έτσι συναφής και πλησίος προς αυτές τις εξελίξεις».
Μεταξύ άλλων, επανάφερε το ζήτημα της σύστασης Φορολογικού Συμβουλίου, με ευθύνη τη θέσπιση μιας εθνικής φορολογικής στρατηγικής, καθώς και τη θέσπισης του επαγγέλματος του φορολογικού συμβούλου και συμπλήρωσε ότι η απλότητα, η ευελιξία, σταθερότητα και προβλεψιμότητα του νέου συστήματος αποτελούν ουσιώδεις πυλώνες για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων και επενδύσεων, για την ανταγωνιστικότητα και για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας».
ΤΕΧΝΟΚΡΑΤΕΣ
Η Α’ φορολογική λειτουργός του Υπουργείου Οικονομικών Ρένα Μακρή ανέλυσε τα διάφορα στάδια του έργου που διενεργεί το ΚΟΕ, όπως τις συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς, την πράσινη φορολογία και τη ανάλυση φορολογικών μεταρρυθμίσεων σε άλλα κράτη τα τελευταία χρόνια.
Αναλύοντας τις στοχεύσεις του Υπουργείου Οικονομικών γύρω από την πράσινη φορολογία, η Α’ τελωνειακός λειτουργός Μελίνα Σταύρου είπε ότι η Κύπρος με βάση τις συστάσεις ανά χώρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υστερεί σε πολλούς περιβαλλοντικούς στόχους και υπογράμμισε ότι η πράσινη φορολογία, η οποία έχει εφαρμοστεί σε πολλές χώρες στην ΕΕ χωρίς επιπτώσεις στην ανάπτυξη, δίνει έσοδα στο κράτος για να στηρίζει δράσεις της πράσινης μετάβασης και ευάλωτα νοικοκυριά ενώ αν εφαρμοστεί σταδιακά δίνει την ευκαιρία προσαρμογής τόσο σε καταναλωτές όσο και επιχειρήσεις.
Όπως είπε εθνικός στόχος είναι η μείωση των εκπομπών αερίου κατά 32% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με το 2005, ενώ σε διαφορετική περίπτωση η Δημοκρατία θα επωμιστεί κόστος για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών αερίου που εκτιμήθηκε στα €266 εκατ. την περίοδο 2021 μέχρι 2030.
Σημείωσε μάλιστα ότι με την πράσινη φορολογία εκτιμάται ότι θα υπάρξει επιπλέον μείωση των εκπομπών κατά 3% με 3,5% το 2030, με ένα σωρευτικό κόστος συμμόρφωσης €35 με €50 εκατ, έως το 2030.
ΤΜΗΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Ο βοηθός Έφορος Φορολογίας Ιωάννης Ζεβλάρης τόνισε ότι η φορολογική μεταρρύθμιση, θα πρέπει να εξασφαλίζει οικονομική σταθερότητα και επάρκεια, με μια σαφή νομοθεσία που να ελαχιστοποιεί τις δυνατότητες διαφορετικής ερμηνείας ή διπλής ερμηνείας, να υποστηρίζεται με σύγχρονα τεχνητά μέσα και να μειώνει την ανθρώπινη παρέμβαση.
«Θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί σε τυχόν σημαντικές ή πολύπλοκες προτεινόμενες αλλαγές», είπε, προσθέτοντας ότι η όποια μεταρρύθμιση πρέπει να δώσει χρόνο στο Τμήμα Φορολογίας να ολοκληρώσει το σύστημα Ταχ for all και να δώσει χρόνο για να γίνουν οι οποιεσδήποτε αλλαγές στα συστήματά του.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Εξάλλου, επαγγελματίες του τομέα, ανάδειξαν την ανάγκη η φορολογική μεταρρύθμιση να συμβαδίζει με τις επιταγές του ΟΟΣΑ και τις διεθνείς τάσεις αλλά και να μην πλήξει την ανταγωνιστικότητα της χώρας και να καταργεί αναχρονιστικές διατάξεις.
Ο Αντώνης Ταλιώτης της Deloitte ανάδειξε το θέμα της κατάργησης του φόρου χαρτοσήμων που ισχύει από το 1963, αλλά και «προβληματικές πρόνοιες», όπως είπε, όπως την νοητή διανομή κερδών. Σημείωσε δε την ανάγκη διατήρησης του φιλικού περιβάλλοντος για ξένους επενδυτές.
Εκ μέρους της EY, ο Φίλιππος Ραπτόπουλος είπε ότι το σημαντικότερο ζητούμενο της φορολογικής μεταρρύθμισης είναι η διατήρηση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας. «Αλίμονο να κάνουμε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση και να χάσουμε την ανταγωνιστικότητα, τότε να μείνουμε εδώ που είμαστε».
Ο Κώστας Σάββα της Taxand ανέδειξε την ανάγκη όπως ξένοι εμπειρογνώμονες με γνώση των παγκόσμιων τάσεων να συνδράμουν στις προσπάθειες της Πολιτείας, ενώ ο Ανδρέας Παπαγαβριήλ της Baker Tilley είπε ότι είναι λάθος να μείνει εκτός της μεταρρύθμισης η έμμεση φορολογία.
ΜΑΖΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Στήριξη στην φορολογική μεταρρύθμιση εξέφρασαν και οι εκπρόσωποι των εργδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, διατυπώνοντας τις θέσεις όπως κατατέθηκαν στο Υπουργείο Οικονομικών.
Ο ΓΓ του ΚΕΒΕ Μάριος Τσιακκής, μεταξύ άλλων, τάχθηκε κατά ενός ολοκληρωτικού φορολογικού σχεδιασμού, αλλά αλλαγών κάποιων πτυχών έτσι ώστε το σύστημα να έλθει «πιο κοντά στις σημερινές ανάγκες της πραγματικότητας».
Αναλύοντας τις θέσεις που το ΚΕΒΕ κατέθεσε στο ΥΠΟΙΚ ανέδειξε την αναπροσαρμογή προς τα πάνω το αφορολόγητου ποσού λόγω της αύξησης του κόστους διαβίωσης. Για τις κυπριακές επιχειρήσεις ζήτησε όπως την πλήρη κατάργηση της πρόνοια για λογιζόμενη διανομή μερίσματος για σκοπούς έκτακτης αμυντικής εισφοράς σε μερίσματα κυπριακών εταιρειών, που «τιμωρεί τις κυπριακές επιχειρήσεις», σε σύγκριση με επιχειρήσεις με εξ ολοκλήρου ξένους μετόχου.
Σε αυτό το πλαίσιο περιέλαβε την πιθανότητα ο εταιρικός φόρος να αυξηθεί στο 15% έτσι να είμαστε πιο κοντά στις διεθνείς τάσεις και να διασφαλίσουμε έσοδα στο κράτος, λόγω της απώλειες από ενδεχόμενη κατάργηση της λογιζόμενης διανομής.
Ο Αντώνης Φραγκούδης, Διευθυντής Οικονομίας στην ΟΕΒ ζήτησε ίση μεταχείριση των κυπριακών επιχειρήσεων σε σύγκριση με ξένες εταιρείες «για να υπάρχει υγιής ανταγωνισμός».
Ειδικότερα μίλησε για την κατάργηση της παρακράτησης έκτακτης εισφοράς για την Άμυνα σε λογιζόμενα μερίσματα μια πρόνοια που είναι αντιπαραγωγική στρεβλωτική για τους Κύπριους επιχειρηματίες». Αναφέρθηκε ακόμη στην ανάγκη για «σημαντική μείωση η και μηδενισμό» του συντελεστή έκτακτης εισφοράς για την Άμυνα σε μερίσματα.
Εξάλλου, τόσο η ΣΕΚ όσο και η ΠΕΟ έθεσαν θέμα για την συμμετοχή των συντεχνιών στην όλη διαδικασία.
«Η φορολογική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να ξεκινά και να τελειώνει με δύο παράγοντες το φορολογητέο εισόδημα και φορολόγηση εταιρειών και κλείσαμε», είπε στην τοποθέτησή της η ΓΓ της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους και σημείωσε ότι πρέπει να διορθωθεί η μετατόπιση από την άμεση φορολογία στην έμμεση φορολογία, είπε προσθέτοντας ότι πρέπει να υπάρξει αύξηση το αφορολόγητου εισοδήματος αλλά και των φορολογικών κλιμάκων.
Εκ μέρους της ΣΕΚ, ο υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομικών Μελετών, Γιώργος Πυρίσιης είπε ότι η ΣΕΚ από το 2017 υπογράμμιζε την ανάγκη μιας πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης και τόνισε πως επιβάλλεται μια μεταρρύθμιση η οποία θα διορθώνει στρεβλώσεις, θα ενισχύει την ανάπτυξη διατηρώντας την οικονομική σταθερότητα και την ευρωστία της χώρας.
Εκ μέρους της ΠΑΣΥΔΥ, ο μόνιμος Γραμματέας της συντεχνίας, Χαράλαμπος Σάββα, επανάφερε το θέμα φορολογικών κλιμάκων για τις ομάδες της ΠΑΣΥΔΥ, ΟΕΛΜΕΚ, ΠΟΕΔ ΟΛΤΕΚ και Σύνδεσμο Αστυνομίας, στη βάση της τελευταίας τροποποίησης του φόρου για φυσικά πρόσωπα που είχε γίνει το 2008. Ζήτησε θα θεσμοθετηθεί η αυτόματη αναθεώρηση των φορολογικών κλιμάκων με βάση τον ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού.
ΚΟΜΜΑΤΑ
Στήριξη στη φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά με διαφορετικές αφετηρίες εξέφρασαν και υπεύθυνοι της οικονομικής πολιτικής των πολιτικών κομμάτων.
Εκ μέρους του ΔΗΣΥ, ο Μάριος Παπαγεωργίου, εξέφρασε στήριξη στην φορολογική μεταρρύθμιση τονίζοντας ότι το κόμμα είναι κατά της αύξησης των φορολογιών. Αναφέρθηκε στην ανάγκη κατάργησης «στρεβλών», όπως είπε νομοθεσιών όπως η λογιζόμενη διανομή μερισμάτων, ο δυσνόητος νόμος περί χαρτοσήμων αλλά και στην ανάγκη απλοποίησης των διατάξεων για τα πρόστιμα.
Από πλευράς ΑΚΕΛ, ο Βάκης Χαραλάμπους χαρακτήρισε επιβεβλημένη την μεταρρύθμιση του συστήματος, το οποίο είκοσι και επιπλέον χρόνια μετά την προηγούμενη μεταρρύθμιση «παρουσιάζει σημαντικούς αναχρονισμούς στρεβλώσεις και αδικίες». Είπε ότι θα πρέπει να υπάρξει αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος, αλλά και προστασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν το στήριγμα της κυπριακής οικονομίας».
Εκ μέρους του ΔΗΚΟ, ο Λοΐζος Λοΐζου ανέδειξε την ανάγκη της απλούστευσης της νομοθεσία ώστε να υπάρχει επιτάχυνση στην εφαρμογή της. Είπε ότι πρέπει να εξεταστεί η αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος, με επανεξέταση του οικογενειακού εισοδήματος καθώς και του ύψους των επιδοτήσεων σε σχέση με την πράσινη μετάβαση.
Εκ μέρους του ΕΛΑΜ, ο Παύλος Ιωάννου, υποψήφιος Ευρωβουλευτής, χαρακτήρισε την φορολογική μεταρρύθμιση ως εξέχουσας σημασίας, λέγοντας ότι το έργο θα κριθεί πολιτικά στη βάση του τελικού προϊόντος που θα παραχθεί. Αναφέρθηκε στην πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση και διερωτήθηκε αν είναι στόχος της σκοπούμενης μεταρρύθμισης η χρηματοδότηση του κόστους του κόστους αποκλίσεων από την οφειλόμενη μεγίστη αποτελεσματικότητα του κράτους και είπε ότι η παραγωγή ηλεκτρισμού από την ΑΗΚ «αποτελεί ενδεχομένως το «δεύτερο μεγάλο διαρκές σκάνδαλο στην Κύπρο».
Το Συνέδριο ήταν υπό την αιγίδα του ΣΕΛΚ και χορηγοί ήταν η Deloitte, η Daxand και η Baker Tilly. Χορηγός επικοινωνίας ήταν το μηνιαίο οικονομικό περιοδικό nomisma και η ομώνυμη ιστοσελίδα nomisma.com.cy.
