Αύξηση στο 77% της υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες καταγράφηκε στο τέλος Νοεμβρίου του 2023, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2022: 73%), λόγω κυρίως της αύξησης κατά €530 εκ. των αποπληρωμών δανείων και τόκων, και μείωση σε σχέση με τα έσοδα (2023: 90%, 2022: 87%), με την αύξηση της υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών να ανέρχεται στο 57%, σε σχέση με το 2022 που ήταν 46%.
Σύμφωνα με έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, η αυξημένη υλοποίηση σε σχέση με τις δαπάνες οφείλεται στις αυξημένες εκροές για αποπληρωμή δανείων και τόκων (2023: €2,20 δισ., 2022: €1,67 δισ.). Την τελευταία δεκαετία, ο μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού συνολικών δαπανών μέχρι τον Νοέμβριο ανέρχεται στο 74%.
Συγκεκριμένα, στο τέλος Νοεμβρίου τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €8,46 δισ, το οποίο αντιστοιχεί σε 87% του κρατικού προϋπολογισμού (2022: €7,72 δισ., 90%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €9,19 δισ., ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 77% (2022: €8,08 δισ., 73%).
Η αυξημένη υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών το 2023 (57%) σε σχέση με το 2022 (46%), σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, οφείλεται κυρίως στην αυξημένη υλοποίηση των κεφαλαιουχικών δαπανών, ένεκα των δαπανών για αγορά κτιρίων και γης (κτίριο «Μετροπόλιταν», ύψους €25 εκ.) που ανήλθε σε 74% (2022: 34%), κατά πρώτο λόγο, αλλά και των δαπανών για οδικό δίκτυο που ανήλθε σε 65% (2022: 60%), και στην αυξημένη υλοποίηση των δαπανών για Έργα και Σχέδια Συγχρηματοδοτούμενα από Ευρωπαϊκούς Πόρους, η οποία ανήλθε σε 54% (2022: 38%).
Την τελευταία δεκαετία, ο μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού αναπτυξιακών δαπανών μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ανερχόταν στο 48%.
Αναφορικά με τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2023 ανήλθε στα €369 εκ., ενώ σε σχέση με τα συγχρηματοδοτούμενα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες, η υλοποίηση ανήλθε στα €187 εκ.
Η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου του 2023 σε σχέση με τις χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις ανήλθε στα €174,7 εκ. και σε σχέση με τις κοινωνικές παροχές ανήλθε στα €56 εκ.
Υλοποίηση κρατικού προϋπολογισμού ανά λειτουργία
Σε σχέση με την υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού του 2023 ανά λειτουργία, σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, η υλοποίηση για Γενικές Υπηρεσίες (εκτελεστικά και νομοθετικά όργανα, τις χρηματοοικονομικές και οικονομικές υποθέσεις, τις εξωτερικές υποθέσεις, την εξωτερική οικονομική βοήθεια και τις συναλλαγές δημοσίου χρέους) ανήλθε μέχρι το τέλος Νοεμβρίου του 2023 στο 79%, στην Εκπαίδευση στο 80%, στην Υγεία στο 78%, στην Κοινωνική προστασία στο 82%, στις Οικονομικές Υποθέσεις στο 66%, στην Άμυνα στο 75%, στην Δημόσια Τάξη και Ασφάλεια στο 78%, στη Στέγαση και υποδομή κοινής ωφελείας στο 73%, στην Αναψυχή, πολιτισμός και θρησκεία 83% και στην Προστασία Περιβάλλοντος στο μόλις 53%.
Έσοδα
Πιο αναλυτικά, σε σχέση με τα έσοδα μέχρι το τέλος Νοεμβρίου του 2023, οι Έμμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,42 δισ. (13%) σε σχέση με το 2022, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από το Φ.Π.Α. κατά €0,35 δισ (2023: €2,68 δισ., 2022: €2,33 δισ.), ενώ οι Άμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,3 δισ (11%) σε σχέση με το 2022, κυρίως λόγω του Φόρου Εισοδήματος Νομικών και Φυσικών Προσώπων (2023: €2,3 δισ, 2022: €2 δισ).
Οι αναλήψεις δανείων μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν στα €1,13 δισ (2022: €1,12 δισ), εκ των οποίων €0,99 δισ. οφείλεται στην έκδοση Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Γραμμάτιων ονομαστικής αξίας €1 δισ., €0,12 δισ. προέκυψαν από δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ ποσό ύψους €0,02 δισ. από την έκδοση ομολόγων φυσικών προσώπων.
Δαπάνες
Αναφορικά με την υλοποίηση του προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες, η μέχρι σήμερα υλοποίηση για μισθοδοσία, συντάξεις, φιλοδωρήματα, σύμφωνα με το ΓΛ, «δείχνει μια αύξηση ύψους 10% (€0,24 δισ.) από €2,47 δισ. το 2022 σε €2,72 δισ. το 2023.
Αναφορικά με την αποπληρωμή δανείων και τόκων, με βάση το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής των δανείων, οι μέχρι σήμερα αποπληρωμές ανήλθαν στα €2,20 δισ. (2022: €1,67 δισ.), εκ των οποίων τα €1,05 δισ. (2022: €1,05 δισ.) αφορούν την αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,61 δισ. (2022: €0,22 δισ.) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού και τα €0,54 δισ. τόκους δανεισμού και επιβαρύνσεις (2022: €0,4 δισ.).
«Οι αυξημένες εκροές σε σχέση με τους τόκους οφείλονται κυρίως στην πληρωμή των τόκων των επενδύσεων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (€0,16 δισ.), στη βάση της τριμερούς διευθέτησης μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας, Υπουργείου Οικονομικών και των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων», σημειώνει το ΓΛ.
Κοινωνικές Παροχές
Επίσης, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου του 2023 οι δαπάνες σε κοινωνικές παροχές ανήλθαν σε €1,52 δισ. (2022: €1,45 δισ.) με την αύξηση της τάξεως των €0,07 δισ. (5%) να οφείλεται στις αυξημένες δαπάνες για παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,04 δισ. (2023: €0,62 δισ., 2022: €0,58 δισ.) και στις αυξημένες δαπάνες για τις παροχές υγείας κατά €0,03 δισ. (2023: €0,64 δισ., 2022: €0,61 δισ.).
Μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις
Σύμφωνα με το ΓΛ, η μέχρι σήμερα υλοποίηση δείχνει μια αύξηση ύψους 7% (€0,09 δισ.) από €1,23 δισ. το 2022 σε €1,32 δισ. το 2023 με την αύξηση να οφείλεται κυρίως στην αύξηση της Κυβερνητικής Χορηγίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κατά €0,05 δισ. (112%) και στην επιδότηση του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας για αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, κατά €0,04 δισ. (2023: €0,07 δισ., 2022: €0,03 δισ.).
Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2023 οι δαπάνες σε λειτουργικές και άλλες δαπάνες ανήλθαν σε €0,86 δισ. (2022: €0,92 δισ.).
