Σε ευρωπαϊκά επίπεδα κινείται ο ερευνητικός τομέας στην Κίνα, καθώς μεταξύ 2012 και 2021 οι ξένες επιχειρήσεις αύξησαν το ερευνητικό προσωπικό τους στην ασιατική χώρα κατά το ένα πέμπτο, σε 716.000 άτομα, την ίδια στιγμή που διπλασίασαν τις αντίστιχες ετήσιες δαπάνες τους σε 52 δισ. δολάρια.
Ακόμη και το 2022, παρά τα σκληρά μέτρα λόγω της πανδημίας, 25 νέα ξένα κέντρα Ε&Α άνοιξαν στη Σαγκάη. Πέρυσι, όταν οι συνολικές άμεσες ξένες επενδύσεις στην Κίνα συρρικνώθηκαν κατά 80%, εκείνες στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης αυξήθηκαν κατά 4%.
Κίνα: Παράδεισος έρευνας και καινοτομίας
Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν μπορούν να δοκιμαστούν τόσο γρήγορα νέες τεχνολογίες, από νέα φάρμακα μέχρι ιπτάμενα ταξί, όσο στην Κίνα, όπως επισημαίνει και ο Economist.
Έτσι, ακόμη και όταν η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται – μόλις +4,7% το δεύτερο τρίμηνο, σε ετήσια βάση – και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις κινεζικές εφοδιαστικές αλυσίδες εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, οι παγκόσμιοι διευθυντές επιχειρήσεων προσπαθούν απεγνωσμένα να προστατεύσουν αυτή την κρίσιμη λειτουργία των κινεζικών δραστηριοτήτων τους.
Μεγάλες ερευνητικές επενδύσεις
Χαρακτηριστικό είναι ότι πέρυσι η Volkswagen επένδυσε περισσότερα από 1 δισ. δολάρια σε ένα κέντρο καινοτομίας στην πόλη Hefei στην ενδοχώρα. Η Bosch, που προμηθεύει ανταλλακτικά στη Volkswagen και άλλους κολοσσούς αυτοκινήτων, κατασκευάζει το δικό της κέντρο Ε&Α ύψους 1 δισ. δολαρίων στο κοντινό Suzhou. Ομοίως η hsbc, μια βρετανική τράπεζα, απασχολεί χιλιάδες άτομα στο δικό της ερευνητικό κέντρο στη νότια Κίνα, όπου εργάζονται πάνω στις χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και σε άλλες προηγμένες τεχνολογίες.
Τον Φεβρουάριο η βρετανική φαρμακευτική AstraZeneca, ανακοίνωσε πως θα μετατρέψει τις εγκαταστάσεις της στη Σαγκάη σε παγκόσμιο κέντρο Ε&Α. Τον Μάρτιο η Apple παρουσίασε νέες πρωτοβουλίες Ε&Α για τη Σενζέν, ενώ λίγο αργότερα η Bayer τόνισε πως πρόθεσή της είναι να ενισχύσει την παρουσία της στη Σαγκάη για να φέρει «περισσότερη τεχνολογία από την Κίνα στον κόσμο». Τον Ιούνιο η Tesla, μάλιστα, έλαβε άδεια από τις αρχές της Σαγκάης να διεξάγει δοκιμές των πιο προηγμένων συστημάτων αυτόνομης οδήγησης στους δρόμους της πόλης. 
Ο παράδεισος
Ένας σημαντικός λόγος για την πραγματοποίηση πολλών κέντρων έρευνα και ανάπτυξης στην Κίνα είναι το πλεόνασμα νέων μηχανικών και επιστημόνων στη χώρα. Η νότια Κίνα είναι γεμάτη από μικρές εταιρείες που αναπτύσσουν κάθε είδους έξυπνες τεχνολογίες, από νέες χημικές ουσίες έως τεχνητή νοημοσύνη, ενώ οι αντίστοιχοι επιστήμονες θεωρούνται «κελεπούρι» για τις δυτικές εταιρείες.
Η οικονομία των κινεζικών εφαρμογών της είναι η πιο εξελιγμένη στον κόσμο και ηγείται παγκοσμίως στο να φέρει τη μηχανική μάθηση στις μάζες. Οι εταιρείες καλλυντικών τείνουν να λανσάρουν -αλλά και να σταματούν- περισσότερα προϊόντα στην Κίνα απ’ ό,τι σε άλλα μέρη.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν διαπιστώσει ότι οι Κινέζοι είναι πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε κλινικές δοκιμές από ό,τι οι άνθρωποι σε άλλα μέρη. Ο πληθυσμός της Κίνας που ανέρχεται σε 1,4 δισ. σημαίνει ότι είναι επίσης ευκολότερο να στρατολογηθεί επαρκής αριθμός ασθενών ακόμη και για δοκιμές φαρμάκων που στοχεύουν σε σπάνιες ασθένειες, προσθέτει ο Eric Bouteiller της China Europe International Business School.
Οι δοκιμές, είτε πρόκειται για καλλυντικά, εφαρμογές, φάρμακα ή αυτόνομα οχήματα, γίνονται απλούστερες λόγω της ρυθμιστικής ανοχής της Κίνας. Οι τοπικές κυβερνήσεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους και με άλλες χώρες για να γίνουν ηγέτες σε αναδυόμενες βιομηχανίες που θα στηρίξουν αυτό που ο Σι Τζινπίνγκ, ο πρόεδρος της Κίνας, αποκαλεί «ανάπτυξη υψηλής ποιότητας».
Τα στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας επαινούν τους κινεζικούς κανόνες για κλινικές μελέτες που σχεδιάζονται και διεξάγονται ανεξάρτητα από ερευνητές και όχι από φαρμακοβιομηχανίες. Σε ορισμένους τομείς, όπως οι κυτταρικές θεραπείες για τον καρκίνο, αυτές οι δοκιμές που ξεκινούν από ερευνητές στην Κίνα εντοπίζουν επιτυχείς θεραπείες ταχύτερα από ό,τι σε άλλα μέρη, προσθέτει στον Economist η Susan Galbraith της AstraZeneca. Οι προγραμματιστές επιβατικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών εκφράζονται με τον ίδιο τρόπο με κολακευτικά σχόλια για τους κανόνες που τους επιτρέπουν να πετούν τα μαραφέτια τους σε καθορισμένες ζώνες που δημιουργούνται στις κινεζικές πόλεις. Η Volkswagen άρχισε να δοκιμάζει ένα πρωτότυπο drone στην επαρχία της Εσωτερικής Μογγολίας το 2022, μια παγκόσμια πρωτοτυπία για μια παραδοσιακή αυτοκινητοβιομηχανία.
Είναι δικαιολογημένη η επιθυμία των δυτικών κολοσσών να μην θέλουν οποιοδήποτε αποκλεισμό από αυτόν τον ερευνητικό παράδεισο.
Δεν ισχύει όμως για όλους αυτό. Ήδη τον Ιούνιο το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε σχέδιο κανόνων που θα απαγόρευε στις αμερικανικές επιχειρήσεις να επενδύουν στην Κίνα σε τεχνητή νοημοσύνη, ημιαγωγούς, μικροηλεκτρονική και κβαντικούς υπολογιστές.
Κινεζικό ρυθμιστικό πλαίσιο
Ταυτόχρονα, ο παρανοϊκός μηχανισμός ασφαλείας του προέδρου Σι Τζινπίνγκ δυσχεραίνει τη μετακίνηση ορισμένων προϊόντων πνευματικής ιδιοκτησίας που παράγονται στην Κίνα εκτός των συνόρων της, αγνοώντας τις παράλληλες προσπάθειες των αξιωματούχων να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις.
Οι εξαγωγές ορισμένων πνευματικών δικαιωμάτων, όπως το λογισμικό αναγνώρισης ομιλίας και κειμένου ή ακόμη και ο αλγόριθμος του TikTok, χρειάζονται πλέον άδεια από το υπουργείο Εμπορίου.
Εν αναμονή των αυστηρότερων αμερικανικών και κινεζικών ρυθμίσεων, ορισμένες ξένες εταιρείες έχουν ήδη αρχίσει να μετακινούν το ερευνητικό προσωπικό εκτός Κίνας.
Ακόμα και όταν η Apple διπλασιάζει την κινεζική της έρευνα και ανάπτυξη, ο αιώνιος αντίπαλός της Microsoft λέγεται ότι προσφέρει στους ερευνητές της στο Πεκίνο πακέτα μετεγκατάστασης.
Ενώ παρόλο που η AstraZeneca και η Bayer παραμένουν φαινομενικά αισιόδοξες για την κινεζική έρευνα, άλλες φαρμακευτικές εταιρείες αναζητούν περισσότερη σαφήνεια σχετικά με τους κανόνες για τη διασυνοριακή μεταφορά δεδομένων και πνευματικής ιδιοκτησίας και επανεξετάζουν τις επενδύσεις τους.
